Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Temmuz 2019 dönemine ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Geçen yılın temmuz ayında 2 milyar 178 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, 2019’un aynı ayında 1 milyar 158 milyon dolar fazla verdi. Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 2 milyar 421 milyon dolar azalarak 2 milyar 524 milyon dolara gerilemesi ve hizmetler dengesi kaynaklı girişlerin 959 milyon dolar artarak 4 milyar 277 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.
Temmuz 2019’da yatırımlara ilişkin açıklamalarda bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak “Mayıstan bu yana 10 milyar dolardan fazla yabancı yatırımcı girişi var. Türkiye’ye güvenen yatırımcı kazandı” dedi. TCMB’nin verilerine baktığımızda toplam girişin 3.6 milyar dolar olduğu görülüyor. Mayıs ayında ortalama 3.8 milyar dolarlık giriş olurken, haziranda 2.4 milyar dolarlık çıkış kaydedilmiş. Temmuz ayında ise toplamda 3.1 milyar dolarlık giriş olmuş. Son 3 aylık verilere bakıldığında ’10 milyar dolar nerede?’ sorusu akıllara geliyor. Merkez Bankası’nın verilerine göre, son 3 ayda 3.6 milyar dolarlık girişin yapıldığı kayıtlara geçmiş. Altın ve enerji hariç cari işlemler fazlası ise, bir önceki yılın temmuz ayına göre 2 milyar 430 milyon ABD doları artarak 4 milyar 585 milyon dolar olarak gerçekleşti. Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 637 milyon dolar tutarında artarak 3 milyar 297 milyon dolara yükseldi. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 145 milyon dolar artarak 665 milyon dolar oldu. İkincil Gelir Dengesi kalemi kaynaklı girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 73 milyon dolar artarak 138 milyon dolara ulaştı. Öte yandan, haziran ayı cari açık verisi 548 milyon dolardan 523 milyon dolara revize edildi. Ekonomistler ise temmuzda cari işlemler dengesinin 1 milyar 110 milyon dolar fazla vermesini bekliyordu.
DOĞRUDAN YATIRIMLAR AZALDI
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, temmuzda geçen yılın aynı ayına kıyasla 66 milyon dolar azalarak 657 milyon dolar oldu. Portföy yatırımları 97 milyon dolarlık net giriş kaydetti. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde yurtdışı yerleşikler, hisse senedi piyasasında 88 milyon dolarlık ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 391 milyon dolarlık net alım yaptı. Bu dönemde, yurtiçi yerleşiklerin yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak bankalar 1 milyar 410 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirirken, genel hükümet 2 milyar 250 milyon dolarlık yeni tahvil ihracı yaptı. Diğer yatırımlarda ise 634 milyon dolarlık net giriş yaşandı. Diğer yatırımlar altında, yurt içi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 1 milyar 704 milyon dolar ve yurtdışı bankaların yurt içindeki mevduatları 1 milyar 619 milyon dolar net artış kaydetti.
GÜNLÜK 50 MİLYON DOLAR FAİZ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, iç ve dış net borçlanma tutarının geçen yıla göre yaklaşık yüzde 182 oranında arttığını, geçen yıl yaklaşık 37 milyar olan net borçlanma tutarının 104 milyar liraya çıktığını belirtti. Hazine tarafından yapılan nakit harcamaların, bu yılın ocak-ağustos döneminde yaklaşık yüzde 25 seviyesinde artarak 679 milyar lira olduğunu aktaran Erdoğdu, bunun 611 milyar lirasının faiz dışı harcama, 68 milyar lirasının da faiz ödemesinden oluştuğunu vurguladı. Ocak-Ağustos döneminde faiz harcamalarının, toplam nakit harcama tutarının yüzde 10’u olduğuna işaret eden Erdoğdu “Bu oran, geçen yılın aynı döneminde yüzde 8,6 idi. Hükümetin faiz ödemelerinin yılın ilk 8 ayı esas alındığında, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,4 puan kadar artmış. Dolarla ifade etmek gerekirse 5,66’lık kurdan yılın ilk sekiz ayı 12 milyar dolar faiz ödemişiz. Bu, günlük olarak 50 milyon dolara denk geliyor. Yani bu yılın ilk sekiz ayında hazine, her gün bir Tank-Palet Fabrikası özelleştirmesi bedeli kadar faiz ödemesi yapmış” dedi.