ABD Başkanı Trump’tan, Rusya’yı kızdıracak bir hamle geldi. ABD, Ukrayna’yı “NATO dışından ana müttefik” ilan etmek için harekete geçti. Ülkeyi “Rusya saldırganlığından korumayı” amaçladığı belirtilen tasarı onaylanırsa, ABD’den Ukrayna’ya daha fazla silah sevkiyatı yapılabilecek.
ABD Temilciler Meclisi’nde sunulan yasa tasarısı, Ukrayna’nın “NATO üyesi olmayan ana müttefik” ilan edilmesini öngörüyor. ABD’nin bugün bu statüde tanıdığı 17 ülke bulunuyor.
ABD’de 2014 yılında da aynı tasarı gündeme gelmiş, ancak dönemin ABD Başkanı Barack Obama Ukrayna’nın “ana müttefik” olarak tanınması kararını onaylamamıştı.
UKRAYNA’YA DAHA FAZLA SİLAH SEVK EDİLECEK
ABD’nin Kiev Büyükelçiliği’nden yapılan, Ukraynahayat.Com’un aktardığı açıklamaya göre, ABD Temsilciler Meclisi’nde sunulan tasarı nihai olarak onaylanırsa, Washington Ukrayna’nın “bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumaya yönelik” ülkeye daha fazla destek sağlayabilecek. Bu doğrultuda ABD’nin Ukrayna’ya yaptığı silah sevkiyatına ilişkin prosedürler de basitleştirilecek.
Tasarıda ABD’nin Ukrayna’ya daha fazla silah sevkiyatı yapması, ‘Rusya’nın siber saldırılarına karşı koyma’ imkanlarını güçlendirmesi, böylece ülkenin savunma gücünü artırması teklif ediliyor.
ABD’nin Ukrayna’ya ek tanksavar ve hava savunma sistemleri göndermesi önerilen tasarıda, ülkenin “Rusya’nın saldırganlığına karşı koruma altına alınması” gerektiği belirtiliyor.
Ukrayna’da “demokratik değerlerin ve hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesinin”, “kamu sektöründe şeffaflığın ve yolsuzluklarla mücadelenin artırılmasının” sağlanması da tasarının hedefleri arasında sıralanıyor.
HANGİ ÜLKELER, ABD’NİN ‘NATO DIŞINDA ÖZEL MÜTTEFİKİ?
Wikipedia’da yer alan bilgiye göre, ABD’nin bu statüde (Major non-NATO ally) tanıdığı 17 ülke şöyle:
Afganistan
Arjantin
Avustralya
Bahreyn
Mısır
İsrail
Japonya
Ürdün
Kuveyt
Fas
Yeni Zelanda
Pakistan
Filipinler
Güney Kore
Tayvan (De facto)
Tayland
Tunus
Bu arada Rusya’dan Ukrayna’ya kömür, petrol ve yakıt olarak kullanılan sıvı gazların ihracatına yönelik yasak yürürlüğe girdi. Rusya’nın yakıt ihracatı yasağı kararı, Ukrayna’nın Moskova’ya karşı bir dizi yeni yaptırımı devreye sokmasını izliyor.
Rus hükümetinin kararnamesine göre, Ukrayna’ya ticari benzin ve dizel yakıt gibi sıvı gazların ihracatı sadece Rusya Ekonomi Bakanlığı’ndan alınan özel izinle mümkün olabilecek.
Sputnik’in aktardığına göre Ekonomi Bakanlığı bir süre önce hükümete özel izin ile Ukrayna’ya gaz ihracatı yapabilecek şirketlerin listesini sundu.
Şirketlere izin verilmesi halinde de izinlerin kendisi ve sevkiyatın miktarı da her ay gözden geçirilip yeniden değerlendirilecek. Bu, Ukrayna’ya yakıt ihracatının izin verilse dahi çok sıkı bir kontrol altında gerçekleşeceği anlamına geliyor.
Göreve yeni gelen Ukrayna Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Aleksandr Danilyuk, Rusya’dan kömür ve sıvı yakıt ithalatının durmasının Kiev için birtakım sorunlar yaratacağını söylemişti.
Rusya’nın Ukrayna’ya dönük kömür ve sıvı yakıt yasağı kararı, bu ülkenin Moskova’ya karşı yaptırımlarının tekrar genişletmesini izlemişti. Ukrayna hükümeti nisan ayında Rusya’dan konserve kutusu ve cam şişe alımını yasaklamıştı.
Rus yetkililer, Ukrayna’nın kendi uyguladığı yaptırımları kaldırması halinde Rusya’nın da buna aynı biçimde karşılık vereceğini söylüyor.
Ukrayna’da 2013 sonunda patlak veren protestoların aşırı milliyetçi bir Ukraynalılaştırma hareketine dönüşüp Kırım’a sıçraması ardından, Rus nüfusun çoğunlukta olduğu bu yarımada 2014’te referandum ile Rusya’ya bağlanmıştı. İki ülkenin ilişkileri 2014’den beri gergin.
Öte yandan Ukrayna Devlet Başkalığı İdaresi’nden yapılan açıklamada, Trump’ın Zelenskiy’e resmi davette bulunduğu, Ukraynalı liderin ABD’yi ziyaret etmeye hazırlandığı belirtildi.
Açıklamada Zelenskiy’nin, ABD Temsilciler Meclisi’nde Ukrayna’nın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü desteklemeye yönelik sunulan yasa tasarısının, Kiev ve Washington arasındaki stratejik iş birliğinin önemli bir göstergesi olduğunu düşündüğü kaydedildi.
Zelenskiy’nin ABD ziyaretinin tarihi henüz açıklanmazken, Ukrayna basını, görüşmenin ABD ve Rusya başkanları Trump ile Vladimir Putin’in Haziran sonunda G20 zirvesinde bir araya geleceği toplantının ardından yapılmasının planlandığını yazdı.
Ukrayna’nın, Rusya-ABD ilişkilerinde pazarlık unsurlarundan biri olduğu yorumunu yapan Zerkalo Nedeli gazetesi, Washington’ın, Donbass krizinin çözümünün yanı sıra, Ukrayna’da tarım arazilerinin satışa çıkarılması, doğal gaz pazarı ve limanların kontrolü gibi konularda da Ukrayna’dan talepleri olabileceğini öngördü.