ABD Başkanı Donald Trump‘ın Patrick Shanahan yerine Savunma Bakanlığına aday gösterdiği Kara Kuvvetleri Genel Sekreteri Mark Esper, mevcut görevine gelmeden önce Patriot üreticisi Raytheon şirketinin lobi faaliyetlerini yürütüyordu.
Trump‘ın ABD Savunma Bakanlığına vekalet eden Shanahan’ın adaylığını geri çekip yerine Esper’i aday gösterdiğini duyurması üzerine dikkatler Kara Kuvvetleri Genel Sekreterinin kariyerine çevrildi.
KÖRFEZ SAVAŞI’NA KATILDI
Kasım 2017’de Kara Kuvvetleri Genel Sekreteri olarak Senatodan onay alan Esper, 1986’da ABD Harp Akademisinden mezun oldu ve ilk dış görev yerlerinden biri, Birinci Körfez Savaşında Orta Doğu’da iyi bilinen 101’nci Hava İndirme Tümeni oldu.
Daha sonra Avrupa başta olmak üzere ABD Kara Kuvvetlerinde çeşitli yerlerde görev yapan Esper 2007’de ordudan emekli oldu.
1995’te Harvard Üniversitesi Kamu Yönetimi bölümünden yüksek lisans derecesini alan Esper, 2008’de George Washington Üniversitesinde doktora yaptı.
KONGRE’DE ETKİLİ POZİSYONLARDA GÖREV YAPTI
Esper’in kariyerinde dikkati çeken bir diğer nokta ise Kongre’de aldığı görevler oldu. Senatoda eski çoğunluk lideri Cumhuriyetçi Bill First’ın ulusal güvenlik danışmanlığını yapan Esper, Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesinde Politika Direktörü, Senato Dış İlişkiler Komitesinde ve Senato İç Güvenlik ve Hükümet İşleri Komitesinde ulusal güvenlik uzmanı olarak çalıştı.
Esper, ayrıca Eski Savunma Bakanı Chuck Hagel’e Cumhuriyetçi Partide senatörlük yaptığı yıllarda ulusal güvenlik alanında danışmanlık yaptı.
SİLAH ŞİRKETİNİN LOBİCİSİYDİ
Uzay ve Havacılık Sanayisi Derneği, ABD-Çin Ekonomi ve Güvenlik İlişkilerini İnceleme Komisyonu, ABD Ticaret Odası ve Miras Vakfında çeşitli görevlerde bulunan Esper’in, Pentagon’daki kariyerinden önceki son durağı ise Raytheon savunma şirketi oldu.
Esper, Patriot hava savunma sistemlerinin de üreticisi Raytheon’da 7 yıl lobi faaliyetlerini de kapsayan Hükümet ile İlişkiler Başkan Yardımcılığı yaptı. Esper’in Kara Kuvvetleri Genel Sekreterliğine aday gösterilmesine Eski Arizona Senatörü Cumhuriyetçi John McCain karşı çıkmıştı.
McCain, Savunma Bakanlığında savunma sanayisinden isimlerin atanmasının savunma harcamaları ve askeri alımlar konusunda menfaat çakışması yaşanmasından endişe duyduğunu belirtmişti.
Kongre kayıtlarında Ağustos 2017’de Raytheon’dan ayrıldığında Esper’in şirketten tazminat ve hisse alma hakları hariç sadece o yıl için 1,52 milyon dolar gelir ettiği beyan ediliyor.
SHANAHAN NEDEN ADAYLIKTAN ÇEKİLDİ?
Shanahan, eski Savunma Bakanı Jim Mattis’in aralıkta istifa etmesi üzerine Savunma Bakanlığı Müsteşarlığından Savunma Bakan Vekilliğine atanmıştı.
Trump yönetimi Shanahan’ı mayısta Savunma Bakanlığına asaleten aday göstermişti. Ancak Trump‘ın Shanahan’ın performansından memnun olmadığı iddia ediliyordu. Trump‘ın ay başında Japonya seyahati sırasında Beyaz Saray’ın John McCain’in adını taşıyan savaş gemisinin Japonya’daki limanda isim kısmının kapatılmasını talep etmesi Beyaz Saray ile Shanahan arasında krize yol açmıştı.
Shanahan, talimatın Beyaz Saray’dan geldiğini ve kendisinin Beyaz Saray Askeri Dairesiyle iletişime geçerek askeri siyasete alet etmemeleri uyarısında bulunduğunu ifade etmişti.
Shanahan ile Beyaz Saray arasındaki kriz devam ederken Shanahan’ın yerine başka bir isim aradığı iddia edilmiş ancak hem Trump hem de Shanahan bu iddiaları reddetmişti.
FBI soruşturmasında Shanahan’ın 9 yıl önce eski eşine yumruk attığının ortaya çıktığı basına yansıyınca Shanahan’ın adaylıktan çekildiği öne sürülmüştü.
WASHINGTON/AA