ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Ankara ziyaretinden, Barış Pınarı Operasyonu’nda 5 gün için silahların susması kararı çıktı.
Ankara’daki yoğun diplomasi trafiği, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Pence’in 1 saat 40 dakika süren görüşmesiyle başladı. Gergin geçtiği belirtilen görüşmenin ardından heyetler arası toplantı başladı. 4 saati aşan bu müzakerenin sonrasında, anlaşma haberini ilk duyuran ABD Başkanı Donald Trump’ın tweet’i oldu. Trump, Erdoğan’a teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump’ın Twitter hesabından paylaştığı “Teşekkürler Erdoğan, milyonlarca hayat kurtulacak” mesajına yanıt verdi. Erdoğan, “Terörizmi yendiğimizde daha fazla hayat kurtaracağız” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump’ın tweet’ine yanıtında, “Terörizmi yendiğimizde daha fazla hayat kurtaracağız. Ortak çabamız bölgede barış ve istikrarı destekleyecek” ifadelerini kullandı.
Heyetler arası görüşmenin ardından ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo anlaşmanın detayları için basın toplantısı düzenledi. Pence, ABD ve Türkiye’nin Suriye’de ateşkes için anlaştığını söyledi.
Pence, “Barış Pınarı Harekatına 120 saatliğine ara verilecektir. 120 saatlik süre içinde ABD YPG’nin güvenli bölgeden çekilmesini sağlayacak. Amacımız önümüzdeki 120 saat içinde (YPG’nin) çekilmesini sağlamak. Bu başlamış durumda” dedi. Pence ayrıca, “Yeni yaptırım yok, var olan yaptırımlar geri çekilecek” diye konuştu.
Halkbank’a ilişkin bir soruya yanıt veren Pence, “Bu görüşmenin bir parçası değildi. Bu konunun adalet bakanlığının ve mahkemenin konusu olduğunu ifade ettik. Bugün ateşkes olmasaydı çok büyük yaptırımlar gelecekti” dedi.
ÇAVUŞOĞLU: ATEŞKES DEĞİL, ARA VERDİK
Pence-Pompeo ikilisinin ardından Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu bir açıklama yaptı. “Bugünkü müzakerelerde Sayın Cumhurbaşkanımızın dirayetli liderliği sonucunda istediklerimizi aldık. PKK/YPG’nin 120 saat içinde çıkması için Barış Pınarı Operasyonuna ara vereceğiz, bu bir ateşkes değildir” diyen Çavuşoğlu şu mesajı verdi:
YPG’nin ağır silahlarının toplanması, mevzilerinin ve tahkimatlarının imha edilmesi hususlarında mutabakat sağladık. Terör unsurları tamamen bölgeden çıktıktan sonra harekatı durdurabiliriz. 20 mil yani 32 kilometre derinlikte Fırat’ın doğusunda, Irak sınıra kadar yani 444 kilometrelik bir uzunlukta hiçbir teröristin kalmaması ve tüm bu bölgenin güvenli bölge olarak tesis edilmesi… Bizim güvenliğimiz açısıdan da bu önemli. Türkiye ve ABD, Suriye’nin kuzeydoğusunda DEAŞ’la mücadele faaliyetlerinin devamında kararlıdır.
13 MADELİK ANLAŞMA METNİ YAYINLANDI
Heyetler arası görüşmenin sonunda netleşen 13 maddelik anlaşma metni ise Çavuşoğlu’nun açıklamasının ardından duyuruldu. Ortak açıklamada, “Türkiye ve ABD ‘hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için’ anlayışıyla NATO topraklarını ve halklarını tüm tehditlere karşı koruma taahhütlerini muhafaza ediyor” ifadelerine yer verildi.
1. Türkiye ve ABD, iki yakın NATO üyesi olarak bu ilişkilerini teyit eder. ABD, Türkiye’nin güney sınırına dair meşru güvenlik kaygılarını anlar.
2. Türkiye ve ABD, kuzeydoğu Suriye başta olmak üzere sahadaki gelişmelerin, ortak çıkarlar temelinde daha yakın eşgüdüm gerektirdiğini kabul eder.
3. Türkiye ve ABD “hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için” anlayışıyla, NATO topraklarını ve halklarını tüm tehditlere karşı koruma taahhütlerini muhafaza eder.
4. Her iki ülke, insan hayatı, insan hakları ile dini ve etnik toplulukların korunmasına yönelik taahhütlerini yineler.
5. Türkiye ve ABD, Suriye’nin kuzeydoğusunda DEAŞ’la mücadele faaliyetlerinin devamında kararlıdır. Bu, önceden DEAŞ kontrolünde olan alanlarda yaşayıp yerinden edilen şahıslar ile alıkoyma merkezleri hususlarında uygun şekilde gerçekleştirilecek eşgüdümü de içerir.
6. Türkiye ve ABD, terörle mücadele harekatlarının yalnızca terör unsurları ile bu unsurlara ait barınak, sığınak, mevzi, silah, araç ve gereci hedef alması gerektiği üzerine mutabık kalır.
7. Türk tarafı Türk kuvvetleri tarafından kontrol edilen güvenli bölgedeki tüm meskun mahal (güvenli bölge) sakinlerinin dirliği ve güvenliğini sağlayacağını taahhüt eder, sivillerin ve sivil altyapının zarar görmemesi için azami dikkati göstereceğini vurgular.
8. Her iki ülke Suriye’nin siyasi birliği ile toprak bütünlüğüne ve Suriye ihtilafını Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararına uygun şekilde sonlandırmayı hedefleyen, BM öncülüğündeki siyasi sürece olan bağlılıklarını yineler.
9. Her iki taraf Türkiye’nin, YPG ağır silahlarının toplanması ve YPG tahkimatları ile tüm muharip mevzilerinin kullanılmaz hale getirilmesi dahil, milli güvenlik kaygılarının giderilmesini teminen bir güvenli bölge kurulmasının devam eden önemi ve işlevselliğinde mutabık kalır.
10. Güvenli bölge, evvelemirde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kontrolünde olacak ve her iki taraf, güvenli bölgenin her veçhesiyle uygulanmasında eşgüdümü artıracaktır.
11. Türk tarafı Barış Pınarı Harekatı’na, güvenli bölgeden YPG’nin 120 saat içinde geri çekilmelerini teminen ara verecektir. Barış Pınarı Harekatı, bu geri çekilmenin tamamlanmasını müteakip durdurulacaktır.
12. Barış Pınarı Harekatı’naara verildiğinde ABD, Blocking Property and Suspending Entry of Certain Persons Contributing to the Situation in Syria başlıklı 14 Ekim 2019 tarihli Başkanlık Kararnamesi uyarınca hayata geçirilen yaptırımlara ilavelerini getirmeme ve Kongre nezdinde uygun şekilde çalışmalar ve istişareler yürüterek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda Suriye’de barış ve güvenliğin teminine dönük kaydedilen ilerlemenin altını çizmek hususunda mutabık kalır. Barış Pınarı Harekatı 11. paragraf uyarınca durdurulduğunda, yukarıda bahsigeçen Başkanlık Kararnamesi uyarınca hayata geçirilen mevcut yaptırımlar kaldırılacaktır.
13. Her iki taraf bu açıklamada kaydedilen tüm hedeflerin uygulanması için birlikte çalışma taahhüdünde bulunmaktadır.
TRUMP: SERT AŞK GEREKİYORDU
Tarafların üzerinde uzlaştığı 13 madde açıklanmadan önce ABD Başkanı bir tweet daha attı, “Bu anlaşma üç gün önce yapılamazdı. Bunu yapabilmemiz için ‘sert’ bir aşk gerekliydi. Herkes için harika oldu. Hepsiyle gurur duyuyorum” diye yazdı.
ERDOĞAN’IN ABD ZİYARETİ
Suriye uzlaşısıyla, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önceden planlanan ve 13 kasım’da yapılması beklenen Washington ziyareti de yeniden gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu konu hakkındaki soruyu “Trump davet etti. Bugün de gördük ki, davet hala geçerli. Tabii ki önümüzdeki süreçte İnşallah bu ortak açıklamanın içinde yer alan unsurlar başarılı bir şekilde yer alır. Beklentiler karşılanır, adımlar atılır ve bu ziyaret de o şartlarda gerçekleşir” diye yanıtladı.
CHP Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Ünal Çeviköz
MUHALEFETTEN İLK TEPKİLER
ABD heyeti ile yapılan görüşmelerin ardından Türkiye ve ABD Barış Pınarı Harekatı’na 5 günlük ara verme kararı aldı. Bu anlaşmayla ilgili CHP Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Ünal Çeviköz, “ABD ile mutabakat masada Türkiye için olumlu ancak 5 günlük zamanı iyi takip etmek gerekir” dedi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Ünal Çeviköz, yaptığı açıklamada, ABD ile mutabakat sonrasında ortaya çıkan durumun Türkiye için olumlu değerlendirilebileceğini söylerken, 120 saatlik zaman dilimindeki uygulamaları yakından takip etmek gerektiğini ve neler olacağını iyi görmek gerektiğini ifade etti.
Çeviköz ayrıca, ABD ile varılan mutabakatın iki ülke tarafından da farklı lanse edildiğini söyledi. Pence’in yaptığı basın açıklamasında ‘ateşkes’ vurgusu ortaya çıkarken, Çavuşoğlu’nun açıklamasında ‘Bu operasyonun durması anlamına gelmiyor. Yalnızca 5 günlük ara’ vurgusu öne çıkıyordu” diyen Çeviköz iki ülke tanımı arasındaki farkın altını çizdi.
“ZORA DÜŞÜLMESİNİN SEBEBİ YILLARDIR İZLENEN POLİTİKALAR”
ABD Başkanı Donald Trump’ın Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği mektup için de yorum yapan Çeviköz, “Mektubun sözlük değerini kaybetmemesi adına ona mektup demiyorum. O bir kağıt parçası. Ve Türkiye, bugünkü toplantı sonrasında Pence’e o kağıt parçasını verip Trump’a geri göndermesi gerekiyordu. ‘Cevap operasyonla verildi’ demeyi ikna edici bulmuyorum” dedi.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan
İYİ PARTİ: ABD İSTEDİĞİNİ ALDI
Türkiye ile ABD heyetleri arasında varılan anlaşmaya ilişkin açıklamalar gelmeye başladı. İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan, ABD heyeti ile yapılan görüşmenin ardından yapılan açıklamalara ilişkin şöyle dedi:
“Amerika istediğini aldı, biz ne alıp almadığımızı önümüzdeki günlerde göreceğiz.”