Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ziraat ve Halk bankalarının en kısa zamanda Moldova’da şube açacaklarını, bunun Moldova’da ulusal, uluslararası alanda finans naklini rahatlatacağını söyledi.
Erdoğan, FETÖ ile mücadele için Moldova’dan destek isterken, “Bu terör örgütü, şu anda Moldova’da devletin kademelerine sızmak suretiyle aynı adımları atabilir. Dost dosta başına gelenleri anlatacak ki, aynı yanlış orada da yapılmasın” diye konuştu. Erdoğan’ın konuşmasında Özerk Gagavuzya vurgusu yapması da dikkat çekti.
Erdoğan, dün bazı stratejik ortaklık anlaşmaları imzalamak ve TİKA tarafından yenilenen Cumhurbaşkanlığı binasının açılışı için Moldova’nın başkenti Kişinev’e geldi. Moldova Cumhurbaşkanı Igor Dodon ve eşi Galina Dodon, Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’ı Kişinev Uluslararası Havaalanı’nda karşıladı. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda yapılan resmi karşılama töreninin ardından iki lider baş başa görüşmeye geçti.
19 yıl sonra ilk
Baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından gerçekleştirilen basın toplantısında Erdoğan, ziyaretinin, resmi olarak Cumhurbaşkanlığı nezdinde 19 yıl sonra, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in ardından yapılan ilk ziyaret olduğunu söyleyerek, bunun kendisi için ayrı bir memnuniyet olduğunu kaydetti.
Gagavuzya vurgusu
Görüşmelerde, iki ülke ilişkilerini etraflıca ele aldıklarını belirten Erdoğan, şunları kaydetti:
“Moldova’nın toprak bütünlüğünün, egemenliğinin korunması bizim için çok ama çok önemli. Bölgedeki barış ve istikrar ortamı ancak bu şekilde sürdürülebilir. Transdinyester ihtilafının bu ilkeler çerçevesinde barışçıl yollarla çözülmesi hususundaki desteğimizin süreceğini ifade etmek isterim. Gagavuzya’nın Moldova ile ilişkilerimizde özel bir konumu var. Gagavuz Türklerini ilgilendiren yasal düzenlemelerin, bir an önce hayata geçirilmesine önem verdiğimizi görüştük. İmza attığımız, stratejik ortaklık açıklaması bir kağıt parçasından ibaret değil. Bu şekilde ilişkilerimiz adeta sınıf atlayarak, stratejik ortaklık seviyesine çıkarılmıştır… Stratejik ortaklar söz konusu olduğunda tereddüt etmeden desteklerler. Özellikle FETÖ ile ortak mücadelemizde Türk halkının Moldovalı dostlarından beklentisi, gereken desteği tereddütsüz şekilde gösterebilmesidir. Bu terör örgütü, Moldova’da da devletin kademelerine sızmak suretiyle burada da aynı adımları atabilir. Dost dosta başına gelenleri anlatacak ki, aynı yanlış orada da yapılmasın.”
Hedef 1 milyar dolar
Türkiye-Moldova ticaret hacminde hedefin 1 milyar dolar olarak belirlendiğini kaydeden Erdoğan, “Ortak hedefimiz bu. TİKA’nın 24 yılda Moldova genelinde hayata geçirdiği projelerin toplamı 45 milyon dolara ulaşmıştır. Bu yardımlar, kişi ve bölge ayırımı gözetilmeden ihtiyaç sahiplerine ulaşmaya devam edecek” dedi.
Bakanlar eşlik etti
Erdoğan’a Moldova ziyaretinde Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Kasapoğlu eşlik etti.
TİKA yeniledi
Moldova Cumhurbaşkanlığı binasının TİKA tarafından yenilendiğini kaydeden Erdoğan, “Bu proje, Türkiye-Moldova dostluğunun nişanesi olarak parlayacaktır. Bu konuda dile getirilen bazı olumsuz eleştirileri anlamakta zorlanıyorum. Bu proje Moldova’ya verdiğimiz önemin göstergesidir; Türk halkının Moldova halkına muhabbetinin sembolüdür. Bunun ötesinde yapılan yorumların, eleştirilerin bizim nazarımızda hiçbir kıymeti yoktur. Türkiye gelecekte de Moldova’nın yanında olmayı sürdürecektir” diye konuştu.
Erdoğan’a cumhuriyet nişanı
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’ı Moldova Cumhurbaşkanı Igor Dodon ve eşi Galina Dodon karşıladı. Erdoğan Dodon’a Rusça “Spasiba” diyerek teşekkür etti. Toplantının ardından Dodon, Erdoğan’a Cumhuriyet nişanını takdim etti.
Seyahatlerde kimlik yeterli
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Moldova Başbakanı Filip’in katıldıkları heyetler arası görüşmenin ardından ilgili bakanların da katılımayla “Askeri Eğitim İşbirliği Tamamlayıcı Anlaşması”, “Gençlik ve Spor Alanında İşbirliği Anlaşması”, “Kongaz Süleyman Demirel Türk-Moldova Lisesi Mutabakat Zaptı”, “Türkiye ve Moldova Hükümetleri Arasında 3 Haziran 1994’te imzalanan Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması için Tadil Anlaşması” ve “İki Ülke Hükümetleri Arasında 1 Kasım 2012’de Ankara’da İmzalanan Vizelerin Karşılıklı Olarak Kaldırılmasına İlişkin Anlaşmaya Getirilen Değişikliklere Dair Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Moldova Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İmzalanan Protokol” imzalandı. Protokolle iki ülke arasında pasaport yerine kimlikle seyahat dönemi başladı.
80 milyon dolar yardım
Türkiye ile Moldova arasındaki ekonomik işbirliğine işaret eden Moldova Cumhurbaşkanı Igor Dodon, “Geçen sene 400 milyon dolardan daha fazla bir ticaret hacmine kavuştuk. İnşallah bu sene yarım milyar rakamını aşmayı umut ediyorum. Önümüzdeki dönemde 1 milyar ticaret hacmine ulaşmayı sabırsızlıkla bekliyoruz” diye konuştu.
Moldova’da bin 300’den fazla Türk sermayeli şirket bulunduğunu belirten Dodon, şunları kaydetti: “Türkiye’ye yapılan teknik ve ekonomik yardımlar için teşekkür ediyoruz. Son 24 yıl içinde TİKA ve belediye projeleriyle karşılıksız olarak 80 milyon dolardan fazla yardım gerçekleştirdi. 2009 ‘da darbe sonucunda zarar gören cumhurbaşkanlığı sarayının restorasyonunu da Türkiye yaptı.”
Emine Erdoğan, Moldova’da Onkoloji Hastanesi Çocuk Kliniği’ne gitti. Erdoğan daha sonra Etnoğrafya Müzesi’ni ziyaret etti.
Stefan’ın kılıcını istedi
Moldova Cumhurbaşkanı Dodon, ikili görüşmede bankacılık alanında büyük bir Türk yatırımının gelecekte gerçekleşmesi hususunda konuştuklarını belirterek, “Sayın Cumhurbaşkanımızdan şahsi bir ricam var. (Moldova’nın milli kahramanı) Stefan cel Mare’nin kılıcının ya aslını ya da bir replikasının Moldova’ya getirilmesi için desteğinizi rica ediyorum” dedi. Erdoğan da bu talebe şöyle yanıt verdi: “Önce iki devlet bankası Ziraat ve Halk Bankası, elemanlarını buraya göndermek suretiyle burada bir çalışma yaptılar. En kısa zamanda bu iki bankamızdan birisi veya ikisi Moldova’da şubelerini açacaklar. Moldova halkı için ulusal, uluslararası alanda finans naklini rahatlatmış olacaklar. İkincisi kılıç meselesi. Onun da talimatını hemen Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı arkadaşıma verdim, en kısa zamanda replikasını çıkarmak suretiyle. Çünkü (Topkapı Sarayı’nda) müstesna eserler bölümünde bunların orijinali duruyor. Bu tür objeleri çıkarmak yasak olduğu için çıkarmıyorlar ama replikasını, bir tanesini Romanya’ya verdik, bir replika da Moldova’ya yaptırılmak suretiyle sizlere en kısa zamanda onu yetiştireceğiz.”