Gündemin ortasına düşen Kongre’nin ‘Sporun geleceği aydınlık mı?’ konulu paneli aslında spor ile ilgili değerlendirmelerden çok iktisadi açıdan önemliydi. Beşiktaş ve Fenerbahçe kulüp başkanlarının katıldığı oturumda Fikret Orman’ın küçülmenin bir ihtiyaç olduğuna ilişkin tespiti iktisadi paradigma değişimine ilişkin çok güçlü bir mesaj içeriyordu.
Büyüme teorisi olan kapitalizm ve bunun temel araçlarından olan futboldan “küçülme” yönünde bir itiraz gelmesi çok önemlidir. Kapitalizm küçülmeyi kabul etmez. Daha doğrusu kapitalizm, büyümeden başka hiçbir şeyi tanımaz. Bu yüzden her zaman “bilanço aktiflerimizi büyüttük, hastanelerdeki yatak sayımızı artırdık, tirajımız büyüdü, taraftar sayımız katlandı, kârımız uçtu, endeks yükseldi vs. vs.” gibi söylemler duyarız. Bu ifadeleri duyduğunuzda zihnimizde bir farkındalık dahi oluşmaz. Bu denli içselleştirmişizdir. Mesela “işsizlik azaldı” dense bunun iyi mi, yoksa kötü mü olduğunu anlamamız zaman alır.
Başkanların küçülmenin bir ihtiyaç olduğunu tespit etmeleri bu bakımdan önemlidir. Kapitalizmin tıkandığı ve paradigmanın kaydığı bir sürece işaret etmektedir.
Küçülme elbette mümkündür fakat temel mesele, kapitalizmde sağlıklı küçülme oluşmamasıdır. Bu yüzden kabul edilemez. Halbuki asıl olan, kapitalizmde sağlıklı büyümenin mümkün olmamasıdır.
Kapitalizm hormonlu ve toksik bir büyüme teklifidir. Her şeye ve her değere rağmen büyüme arzusudur. Bu nedenle işçiler ölür, dereler kirlenir, hava pislenir, su içilmez, toprak üretmez ve her şeyin tuzu kaçar, tadı acır. Yavanlaşır hayat. Kapitalizm, tüm değerlere rağmen büyüme tercihidir. Sizin önemli bulduklarınızın üstüne basıp yükselir. Yükselsin yeterdir. Buna rağmen kapitalizm ancak ve sadece kendisini kandırıyordur. Çünkü sağlıklı gelişmediğinden büyüme veya küçülme değil bir anomali oluşmaktadır.
Oysa sağlıklı büyümek de sağlıklı küçülmek de mümkündür. Ne var ki bu kapitalizm içerisinde mümkün değildir. Bunun için paradigma değişimi şarttır.
Büyüme veya küçülme gerçek manası ile ancak İslam iktisadı çerçevesinde kabul edilebilir. İslam iktisadında büyüme uğruna değerler feda edilmez. Bu nedenle eş anlı ve bütüncül bir gelişim sergilenir. Holistik bir yapı içerisinde tüm değerlerde gelişme sağlanamazsa telafi merkezli küçülme meydana gelebilir. Kapitalizmdeki gibi yok eden bir küçülme yerine tüm değerlerin eş anlı yükselememesi nedeniyle bir tolerans sunar.
Bunlar yanında daha neler mümkündür bilseniz kapitalizmle bir gün bile işiniz olmaz. Çünkü sermayedarcılığın sizinle işi yoktur.
Yusuf DİNÇ 20 Kas 2018
Bu köşe yazısı Türkiye’nin en genç gazetelerinden Yeni Birlik‘te yazılmıştır. Eğer köşe yazarının yazısıyla ilgili düşüncelerinizi paylaşmak istiyorsanız aşağıdaki yorum kısmından yazabilirsiniz.
Yeni Birlik Gazetesi’ni Gazete Bayilerinden Temin Edebilirsiniz.