Yıllık 100 bin ton kuru kayısının üretildiği Malatya’da, 25 bin ton da çekirdek elde ediliyor. Kayısı çekirdeği kentin ekonomisine katkı sağlarken, çekirdekten artakalan kısım da farklı alanlarda değerlendiriliyor. Kayısı çekirdeği ve kabuğu, kırım yapılan fabrikalarda ayrıştırılıyor. Kayısının çekirdeği ve kabuğu, elendikten sonra farklı sektörlerde kullanılıyor. Kayısı çekirdeği, tankların zırhının dış yüzeylerinin korunması ve bakımı için de kullanılıyor. Çekirdeğin kilogramı 60 kuruşa satılan kabuğuyla kentin ekonomisine ciddi katkı sağlanıyor. Kömürün fiyatının yükselmesi ise çekirdek kabuğuna ilgiyi artırdı.
Malatya Ticaret Borsası Başkanı Özcan, şu anda kayısı çekirdeğindeki üretiminin 25 bin ton olduğunu belirterek, 12 milyon liralık gelir elde ettiklerini söyledi. Çekirdek kabuklarının birçok alanda kullanıldığını dile getiren Başkan Özcan, şunları söyledi:
“Malatya’da bilindiği gibi yıllık 100 bin ton kayısı üretimi vardır. Bununla birlikte de bu oranın 4’te 1’i, 25 bin ton kayısı çekirdeği üretimi yapıyoruz. Bu 25 bin tondan ‘randıman’ dediğimiz ürünün daha çok o yılki hava şartları ve iklimle alakalı kabuk ve içini ayırdıktan sonra fabrikalarda bir kırım işlemine tabi tutuluyor. Bu kırım işleminde içini ayırıp kabuğunu ayrı değerlendiriyoruz. Malatya’da yaklaşık 15 milyon dolar gibi bir gelir elde ediyoruz. Tabi bunun dışında en çok göz ardı edilen daha çok pek kimsenin ilgilenmediği ve şehrin ekonomisine katkı sağlayan kabuk dediğimiz çekirdeğin dışı koruma yüzeyinin yaklaşık şu anda ton fiyatı 600 liradır. Kömürün fiyatı kayısı çekirdek kabuğunun fiyatına oranla 2 kat daha fazladır. Dolayısıyla burada kabuğun hem yakacak olarak sektörel bazda daha çok kendi fabrikalarımızda da kayısı kurutma işlemlerinde biz bu kabuğu kullanıyoruz. Bunun dışında daha çok doğal gaza hala geçmemiş olan alanlarda şehrin bazı bölümlerinde yakacak olarak kullanılıyor. Tavuk çiftliklerinde daha çok kullanılıyor, süt fabrikalarında süt ve yoğurt işlemlerinin yapıldığı sektörlerde kullanılıyor.”
Kayısı çekirdeğinin kabuğunun kullanıldığı sektörlere değinen Özcan, “Ortalama 20 bin ton civarında çekirdek kabuğumuz var. Bu da şehre ortalama 12 milyon lira civarında katkı sağlıyor. Bunun haricinde de çok kısmi olarak kozmetik sektöründe cilt kremlerinde kullanılmaktadır. Özellikle savunma sanayisinde tankların yüzeyinde koruma olarak kullanılıyor. Savunma sanayisindeki alan dar bir alan orada, sadece üretilen ürünün yüzde 1’lik bir bölümü kullanılıyor. Tank yüzeyini korumada üretici firma, koruma amaçlı kayısı çekirdeği kabuğunu kullanıyor. Çekirdek kabuğunu bizden ham şekilde alan fabrika tank yüzeyini korumak için işlemlerini kayısı çekirdeği kabuğuyla alakalı kendi tesislerinde üretimini yapıyor ama elde edilen kayısı çekirdeğinin kabuğunun yüzde 95’lik kısmını yakıt için kullanılmaktadır. Şehrimize de ciddi anlamda ekonomik katkısı vardır. Şehrimizin ekonomisine katkı anlamında üreticilerimiz ve ihracatçılarımız ellerinden geleni yapmaktadırlar” diye konuştu.
Çekirdek kabuğunun yakacak olarak kullanıldığının duyulmasının ardından fiyatların ciddi oranda arttığını kaydeden Özcan, “Geçen yıl fiyatlar 30 kuruşken şu anda 60 kuruş. Tabi kömüre göre biraz dayanıksız görünüyor ama burada yakacak olarak kullanılmasında ciddi anlamda bir artış söz konusudur. Çekirdek kabuğu yok satıyor, diyebiliriz. Şu an temin etmekte zorluk yaşıyoruz, diyebilirim. Bunu yakacak olarak kullanmayı düşünenler, biraz sıra beklemek durumundalar. Şu anda fabrikalarımız bunu kayısı kurutma ünitelerinde kullandıkları için de tüketiciler kayısı çekirdeği kabuğu bulmada sıkıntı çekiyor. Bu sebeple de şu an fiyatlar ciddi anlamda artış gösterdi. Havalarında soğumasıyla fiyatlarda biraz daha artış bekleniyor” dedi.
DHA