ABD’nin İran’la imzalanan nükleer anlaşmadan çekilip Tahran’ı yaptırım kıskacına alması ve bölgeye ağır askeri birlikleri yığmaya başlamasıyla başlayan gerginlik her geçen gün yeni bir boyut kazanıyor. Önceki gün New York Times gazetesi ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan’ın Başkan Donald Trump’tan İran’ın işgali için 120 bin asker istediğini iddia eden haberi sonrası “Washington yeni bir Körfez savaşına mı hazırlanıyor?” sorusunu gündeme getirdi. Ancak dünyayı korkutan iddia saatler sonra ülkesinin askerlerini Ortadoğu’dan çekmek isteyen Donald Trump tarafından yalanlandı. Ancak Trump’ın İran’a karşı 120 bin asker gönderme gibi bir plan yapmadıklarını belirtmesine rağmen, “Eğer planlamış olsaydık daha fazla asker gönderirdik” şeklindeki açıklaması, ABD’nin İran’la askeri bir karşılaşma ihtimalini göz ardı etmediği şeklinde yorumlandı.
Trump’ın bu açıklamalasından ABD Dışişleri Bakanlığı, acil durumlarda görevli kişiler dışındaki bütün çalışanlarının Irak’tan çekilmesi emrini verdi. Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, kritik durumlarda görevli kişiler dışındaki bütün ABD Dışişleri çalışanları, Irak’tan ayrılacak. Bağdat ve Erbil’deki ABD diplomatik temsilciliklerinde çalışanların ülkeyi terk etmeleri emredildi. İki temsilcilikte de normal vize işlemleri askıya alınıyor. Kararın, ülkedeki ilişkilerin gerilmesi sonucunda oluşan ‘saldırı şüphesiyle’ alındığı öğrenildi.
ABD’den sonra Almanya ve Hollanda da Irak’taki askeri faaliyetlerini askıya aldı. Almanya Savunma Bakanlığı Sözcüsü, bölgede artan gerginlik nedeniyle Alman Silahlı Kuvvetleri’nin Irak’taki eğitim operasyonlarını askıya aldığını duyurdu. İran’ın destekleyebileceği potansiyel saldırılara dair Almanya’nın duyum aldığını öne süren Sözcü, bunun Irak’ta askeri eğitim programlarının gelecek günlerde yeniden başlamayacağı anlamına gelmediğini belirtti. Irak güçlerinin eğitimi için bu ülkede 160 Alman askeri konuşlu bulunuyor. Bu arada Focus Online dergisi bu kararın gerisinde ABD yönetiminin olduğuna işaret etti. Alman haber sitesi, kararın Ortadoğu’da IŞİD’le savaşan partner ülkelerle koordinasyon içinde alındığını yazdı. Öte yandan Hollanda da Irak’ta hizmet veren devlet misyonunu bölgedeki güvenlik gerekçesiyle askıya aldığını duyurdu.
İran’dan tansiyon düşüren açıklama
Washington-Tahran hattındaki gerilimin had safhaya çıktığı ve savaş söylemlerinin arttığı bir ortamda İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’den tansiyonu düşürecek bir açıklama geldi. Hamaney, ülkesinin ABD ile bir savaş istemediğini söyledi. Hamaney her ne kadar savaş istemiyorz dese de ülkesinin daha önce yapılan nükleer anlaşmayı bir daha hiçbir koşulda müzakere etmeyeceğinin altını çizdi. Hamaney’in bu açıklaması sonrası İran Milli Güvenlik Konseyi’nin 2015’te izalanan nükleer programı ile ilgili anlaşmadaki bazı taahhütlerinden geri adım atma kararı açıklandı. ISNA ajansına isim vermeden konuşan İran atom enerjisi kurumundan yetkili artık uranyum zenginleştirmede ve ağır su üretiminde önlerinde herhangi bir limit kalmadığını dile getirdi.
Brüksel: ABD’nin İran tutumundan rahatsız
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun Brüksel’deki görüşmeleri Avrupalı liderlerin İran ile yapılan nükleer anlaşma konusundaki endişelerini gidermeye yetmedi. Amerikalı bakan Fransız, Alman ve İngiliz mevkidaşları ile konuyu görüştü ancak Amerika Birleşik Devletleri’nin Tahran ile yapılan anlaşmaya yönelik tutumu konusundaki pürüzler giderilemedi. Başkan Trump’ın İran’a yeniden yaptırımlar uygulaması ve ABD’nin Ortadoğu’ya asker gönderme ihtimali endişelerin artmasına neden oluyor. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas Pompeo ile görüşmesinin hemen ardından yaptığı açıklamada “Bölgede yaşanan gerginlikten büyük rahatsızlık duyduğumuzu kendisine ilettim. Tansiyonun yükselmesini istemiyoruz ifadelerini kullandım” dedi.
Bağdat, Rusya’dan S-400 alıyor
Türkiye ile ABD arasında krize neden olan S-400 savunbma sistemlerinin Irak tarafından da satın alınacağı iddia edildi. Irak’ın Moskova Büyükelçisi Mansur Hadi, Bağdat yönetiminin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri almaya karar verdiğini açıkladı. Sputnik’in bağlı olduğu Rossiya Segodnya Uluslararası Haber Ajansı’nda basın toplantısı düzenleyen Hadi, Irak hükümetinin S-400 sistemleri almak istediğini ve bu yönde bir karar verdiğini belirtti. Hadi, S-400 alım sürecinin kesin tarihlerini ve bu yönde atılacak adımları belirleyen bir yol haritasının henüz hazırlanmadığını kaydetti. Hadi’ye ABD’nin Rusya’yla yapılacak anlaşmaya yönelik muhtemel engellemeleri karşısında Irak’ın nasıl bir yol izleyeceği de soruldu. Iraklı diplomat, “ABD’lilerle olan sorunlara ve bu sorunların çözümüne gelecek olursak, (bunlar için) ilgili diplomatik kanallar mevcut” yanıtını verdi.