İşletmeler kendi ticari faaliyetleri sonucunda doğan alacakları karşılığında menkul kıymet ihraç edebiliyor. Varlığa dayalı menkul kıymetler (VDMK), çeşitli finansal kurumların alacakları karşılığında çıkardıkları araçlardır. Bankalar ve benzer şirketlerin açtığı bazı krediler, finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının portföylerindeki gayrimenkullerin satışından doğan alacaklar bu araçlara dayanak olabilir. Böylece finansal kurumlar vadesi henüz gelmemiş bu alacaklarına likidite sağlar. Yatırımcı ise farklı niteliklere sahip bir alacak havuzunun getirisinden faydalanır. Bu hafta başlarında Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği Başkanı Erhan Topaç’ın da detaylarını verdiği VDMK ihracı için talep toplama önceki gün başladı. Vakıfbank, Ziraat Bankası, Halkbank ve Garanti Bankası’nın yarın 3 milyar lirayı aşkın tutarda konut kredilerini ihraç edecek. Konuyla ilgili olarak Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın (TKYB), 4 bankanın bilançosunda yer alan konut kredilerini alacağını ifade eden TSPB Başkanı, bu kredilere dayanan varlığa dayalı menkul kıymetlerinin ihraç edileceğini belirtti. Bu kapsamda, finansal kuruluşların, likiditesi düşük varlıklarını menkul kıymetleştirmek suretiyle sermaye piyasalarımızdan fon sağlayabilme imkânları kolaylaştırıldığını vurgulayan Topaç, bu faaliyetlerin, sermaye piyasalarında işlem gören yatırım aracı sayı ve çeşidinde artışa katkıda bulunacağını ekledi. 7 Aralık’a kadar gerçekleştirilecek ve yıllık getirisi yüzde 18.17 olacak olan VDMK ihracında, dayanak varlıkta Halkbank’ın 1 milyar TL, Ziraat Bankası’nın 1 milyar TL, Vakıfbank’ın 1 milyar TL ile Garanti Bankası’nın ise 150 milyon TL ipotek teminatlı menkul kıymetleri (İTMK) ihraç edilmiş olacak. Piyasa yapıcısı ise Halk Yatırım olacak. VDMK ihracıyla sağlanacak nakdin bankalara geri döneceğini hatırlatan Topaç “Karşılığında da ipotek teminatlı menkul kıymet dediğimiz kredi havuzlarını, varlık finansman fonuna ihraç etmiş olacaklar. Yatırımcılar bankalara kredileri ödedikçe, paralar fona geri gelecek, buradan da yatırımcılara ödenecek” dedi.
İş Portföy Genel Müdürü Tevfik Eraslan, 4 bankanın ipotekli 632 bin konut kredisinden oluşacak VDMK ihracının kendileri için çok güvenli bir ürün olduğunu söyledi. İhracı yapılan kredi havazunda ortalama kredi büyüklüğünün 80 bin TL olduğunu ifade eden Eraslan, bankaların 1 yıl boyunca geri alım garantisi de verdiğine dikkat çekti. Teminat yapısının çok güçlü olduğunun altını çizen Eraslan, sermaye piyasalarının büyütülmesi açısından önemli bir adım atıldığını kaydetti.
Kiralamalarda TL’ye geçiş nedeniyle AVM’lerin ticari değerlerinde de düşüş yaşandığına dikkat çeken Hulusi Belgü, bu nedenle bankaların ek teminat taleplerinin önüne geçilmesinin de ikinci kritik nokta olduğunu söyledi. Sektörde yaşanan son gelişmelerin ardından yabancı yatırımcıların artık Türkiye’ye gelmek istemediğini, yerli yatırımcıların yatırım yapmasını da çok zor gördüğünü belirten Belgü, AVM’lerde yatırım döneminin sonuna gelindiğini ve önümüzdeki 5 yıllık süreçte yatırımların ağırlıklı olarak eskiyen AVM’lerin yenilenmesi şeklinde olacağını belirtti.