İş dünyası örgütlerinin temsilcileri, daha çok küresel ekonomideki gelişmelerin şekil vermesinin beklendiği 2019’da, yapısal reformlar, alınan tedbirler ve verilecek teşviklerin etkisiyle ekonomideki daralmanın geride kalacağı görüşünü taşıyor.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan “Ağustos ve eylül aylarında ekonomi yönetimimiz bütün bunlarla boğuşurken alınan ilk önlem olan Yeni Ekonomi Programı (YEP) ile de Türkiye’nin yeni bir ekonomik ajandası oluştu. İçinde bulunduğumuz dönem, hakikaten yeniden dengeleme ve yeniden bir toparlanmaya dönme sürecindeyiz. 2019’u işte böyle bir tabloyla, yani 2017’yi kapattığımızdan farklı bir tabloyla karşılıyoruz” şeklinde konuştu. Bahçıvan, hükümetin, hem genel manada hem sektörlere can suyu verebilmek adına almış olduğu dönemsel birtakım teşvik kararları olduğunu ancak bunların genele yayılması ve bir toparlanma oluşturmasının zaman alacağını söyledi. Finansman bulma açısında şirketlerin problem yaşadığını ifade eden Bahçıvan “Zaten eminim ki önümüzdeki aylarda gerçek yapısal reform diyeceğimiz, Türkiye’nin ihtiyacı olan yüksek katma değerli, teknolojik, Türkiye’nin cari açığına katkı sağlayacak yatırımları desteklemek için birtakım farklı finansman araçları, birtakım farklı finansman modelleri ortaya konacaktır” dedi. Bahçıvan, şunları kaydetti: “2019 yılı için ise temkinli iyimserlik sürecindeyiz. Gelecek yıl biraz temkinli olmamız gerekiyor. Özellikle yılın ilk yarısı için dikkatli olunması gereken bir yıl olacak. Zaten hükümetin de vermiş olduğu mesajda, 2019 yılı için Yeni Ekonomi Programı’ndaki büyüme hedefinin 2,8 olduğunu görüyoruz ki orada da zaten çok gerçekçi bir analiz var.” İhracatta gelecek yıllar için hedeflerinin 100’lü rakamları geride bırakıp 200’lü rakamlara ulaşmak olduğunu kaydeden
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle “2019 yılında YEP’te belirtildiği gibi 182 milyar dolar seviyesine doğru yol alacağımızı düşünüyoruz. Bu hedeflere ulaşabilmenin ülkemizin potansiyelini göz önüne aldığımızda çok da uzak olmadığı kanaatindeyiz. Ancak bu süreçte bizleri bazı zorluklar da bekliyor. En önde gelen tehdit, ABD ve Çin arasında başlayan, karşılıklı gümrük vergisini artırmaya yönelik adımlarla başlayan ticaret savaşları olgusu… 2019’da ticaret savaşlarının diğer ülkelerin katılımıyla daha da derinleşmesi de gündemde” ifadelerini kullandı.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Yönetim Kurulu Başkanı Nail Olpak’ın analizleri ise şu şekilde: “Dövizde ibrenin aşağıya dönmesi ve dış ticaretteki çarpıcı atağımızla birlikte güçlü ekonomimiz, bu süreci en hasarsız şekilde atlatacaktır. Türk iş dünyasının küresel iş platformu olarak, dengeleme, disiplin ve değişime dayalı Yeni Ekonomi Programı’mızın kalıcı bir başarıya ulaşacağına eminiz. 2019 yılında da tüm imkanlarımızı seferber ederek azim ve özveriyle ülke ekonomimizin gerçek kapasitesini ortaya koyacağına inanıyoruz.”
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç “Yapısal reform adımlarını hızlandırdıkça ekonomide dengeli güç modundan performans moduna yeniden geçeceğimize şüphemiz yoktur” dedi. 2019 yılında iş dünyasının beklentilerinin 3 konu etrafında yoğunlaştığını ifade eden Avdagiç, bu beklentilerin “kamuyla iş yapan yüklenici firmalara hak edişlerinin zamanında ödenmesi”, “KDV iadesi ödemelerinde hızlı hareket edilmesi” ve “finansman erişimde iyileşme sağlanması” olduğunu bildirdi. Avdagiç, global ekonomik sistemden, büyümenin sürdürülebilirliği noktasında gelen sinyallerin oldukça zayıf olduğunu ifade ederek “Küresel ekonomide 2019’da rüzgar karşıdan esecek gibi görünüyor. Ticaret anlaşmazlıkları, petrol, politik belirsizlikler ve yüksek faizlerin hepsi küresel ekonomik büyüme için risk oluşturuyor” dedi.
Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Hasan Ali Cesur, 2018 sonu itibarıyla ekonomide ciddi bir dengeleme sürecine girildiğini ifade ederek “Bundan sonrası enflasyon, faiz ve cari açıkla mücadele şeklinde geçecektir. Bu 3 kalem, arzu edilen rakamlara çekilebilir ise iç piyasa rahatlayacak, istihdam ve yatırım oranlarında beklenen hareketlenme başlayacaktır” şeklinde konuştu. Türkiye’nin coğrafi özelliği, stratejik konumu ile birçok yatırımcı için cazibe merkezi olduğunu belirten Cesur, bu yılın tüm sıkıntılara rağmen büyüme ile geçtiğini söyledi.
Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan ise KOBİ’ler için nakit akışının devamlılığının hayati öneme sahip olduğunu vurgulayarak, 2019’da alacak sigortasının hayata geçirilmesi ve KOBİ’lerin finansmana erişimindeki sıkıntıların giderilmesinin, ekonominin lokomotifi olan KOBİ’leri daha dirençli kılacağını söyledi. Turan, 2019 beklentilerine ilişkin şunları kaydetti: “2019’un daha ılımlı geçmesi için ev ödevlerimizi eksiksiz yerine getirmeliyiz. Dünyada likidite sıkılaşırken, Türkiye’de ekonomik yavaşlama; enflasyon ve büyümenin yavaşlamasının da yılın ilk yarısında devam edeceği görülüyor.”