Bundan 74 yıl önce ABD’nin küçük bir kasabası olan Bretton Woods’ta bir araya gelen 730 delegenin yarattığı ‘dolara dayalı sistem’ ve para standardının sancıları iyiden iyiye hissedilmeye başlandı. Ülkelere karşı tehdit oluşturup para politikalarını sarsar duruma gelen dolarizasyona karşı birçok ülke hamle yapıyor. Rusya, Çin, Türkiye, İran ve Venezüella’nın başını çektiği bu ülkeler, kendi bünyelerinde dolar rezervlerini ve dolara olan ihtiyacı azaltma önlemleri alırken bir yandan da aralarındaki ticareti yerel para birimi üzerinden yapma konusunda ortak çalışıyor. 1944’teki dolar devrimine karşı yeni devrim ve daha da hızlısı blockchain temelli sanal (kripto) paralardan geliyor.
HAMMADDE İLE BAŞLAYACAK
Konu hakkında soruları yanıtlayan uzmanlar da kripto paraların gelişiminin çok hızlı olduğunu ve Türkiye gibi ülkeler için de büyük fırsatlar barındırdığını belirtiyor. Dünyada blockchain temelli en büyük ekosistemi yaratan İsviçre’de Zug Bölgesi Kripto Para Vadisi’nin başındaki isim Oliver T. Bussmann artık ülkelerin ortak yaratacakları para birimleriyle ticaret yapacağı bir dünyaya doğru ilerlendiğini belirtiyor. Bussmann, “Bu tür yapılanmalar için çok kısa bir süre olduğunu düşünüyorum. Önümüzdeki 5-10 yıl içinde ticaret kripto paralarla yapılacak. 3-5 içinde bunu önce hammadde ticaretinde göreceğiz. Ardından da ülkeler arasında buna benzer yapılanmalar olacak. Bu sadece an meselesi” dedi. Bussmann, “Burada önemli olan hangi ülke veya ülkelerin regülasyon konusunda ilk adımı atacağı ve ekonomisini buna göre düzenleyeceği” şeklinde konuştu.
ALTINA DAYALI OLABİLİR
Şu anda piyasada bulunan sanal paralarda dolara endeksli işlemler dolar üzerinden yapılıyor. Yaratılacak olan sanal para sisteminde dolara dayanmayan bir sistem kurmak da mümkün. Örneğin altın veya belirlenecek bir para birimi burada öne çıkabilir. Oliver Bussmann’a göre burada önemli olan ‘talep’. Ülkelerin blockchain temelli olarak böyle bir adımı atabileceklerini söyleyen dünyanın dördüncü coin borsası BtcTurk’un CEO’su Özgür Güner ise dolara endeksli olmayan bir para birimi yaratılarak böyle bir adımın atılabileceği görüşünde. Güner, “Ülkeler arasındaki ticarette kullanılabilecek bir para birimi olası. Dolara dayalı olmak zorunda da değil. Örneğin Güney Kore won’una dayalı bir sanal para üretildi” diye konuştu. Büyük yatırımlar için de ICO’ların kullanılabileceğini belirten Güner, “ICO’ların Yeni Ekonomi Programı’nda da kapsama alınmasını olumlu.Ürün veya hizmetlerin ICO yapısı içerisinde küresel yatırımcılardan ciddi yatırım çekebileceğini düşünüyorum” dedi.
HER DÖRT DOLARIN BİRİ ÜÇ ÜLKEYLE TİCARETTEN
Tabloda seçilen dört ülke Türkiye, Çin, Rusya ve İran. Çünkü şu ana kadar dolarizasyonun etkisini azaltmak için somut önlemler alan bu dört ülke ve ticaret hacimleri de yüksek. Bu ülkelere Asya ve Afrika’daki küçük ülkeler de eklenince ölçek daha da büyüyebilir. Bu dört ülkenin aralarındaki ticaretin toplam ticaretlerindeki payı yüzde 30’lara kadar çıkıyor. Yani olası bir kripto para ticaretinde dolarizasyon dörtte bir azalıyor.
Sabah