Anne babaları endişelendiren bu dönemde çocuk ile ebeveynler arasında genellikle çatışmalar başlamaktadır. Tatil döneminde çocuğunu rahat bir şekilde kontrol edebilirken okula başlayan çocuğunu 7-8 saat göremeyen ebeveynlerin aklına gelen ilk soru okulda neler tükettiği oluyor. Tabii pek de haksız sayılmazlar. Bu durum benim takip etiğim çocuk danışanlarımda da sıklıkla karşılaştığım bir sorundur. Okulda abur cubur tüketiminin artması, yemekhanede çıkan yemeklerin sağlıklı değilde daha çok yağlı olması veya menü planlamasının dengeli yapılamaması (örneğin; çorba, pilav ve böreğin aynı gün çıkması gibi) ve kantinlerde bulunan hamburger, sosisli, patates kızartması gibi fastfood türü besinlerin yer alması ile çocukların kilo alması ve sağlıksız beslenmeleri kaçınılmaz oluyor. Ayrıca sabah erken okula giden çocuklarda uyanır uyanmaz sabah kahvaltısı yapmak istememeleri ile aile içinde adeta bir savaşın başlamasına neden oluyor. Tam bir kaos haline gelen bu durumdan nasıl kurtulmalısınız ve çocuğun okuldaki performansını arttırmanız için neler yapmalısınız hepsini sizler için bu yazımda bahsettim.
Kahvaltıyı Sevdirin
Sağlıklı beslenmenin temelinde olan kahvaltı bütün uzmanların dikkat çekmek istediği bir konudur. Çocukların büyüme ve gelişmesini sağlamak için kahvaltının önemi ise çok daha fazladır. Akşam yemeği ile kahvaltı arasında yaklaşık 8-12 saatlik bir açlık süresi vardır. Enerjiyi sağlayan ilk öğün ise sabah kahvaltısıdır. Kahvaltı ne kadar çeşitli ve besleyici olursa çocuğun okuldaki başarısı o derece artmaktadır. Yapılan araştırmalarda, kahvaltı yapan çocukların dersteki performanslarının arttığı, dersi daha dikkatli dinledikleri, yorgunluk hissinin daha geç oluştuğu, derse daha istekli oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca kahvaltı yapan çocuklarda obezite oranının az olduğu saptanmıştır. Kahvaltı yapmayan çocukların ise düşen kan şekeri yüzünden derse ilgilerinin az olduğu, sürekli uyku modunda oldukları, açlıktan dolayı karın ağrısı ve halsizlik görüldüğü belirlenmiştir. Çocuğunuza ne yaparsam yapayım kahvaltı yaptıramıyorum diyenlerdenseniz bunu bir oyun haline getirmenizi tavsiye ederim. Örneğin, tabağını sebzeler ve yumurtayla gülen surat şeklinde süsleyerek veya şekilli sandviçler hazırlayarak sevdirmeye çalışmak gibi yaratıcı fikirler üretebilirsiniz.
Çocuğuma sağlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirmek istiyorum diyorsanız sizin için bir kaç önerim bulunmaktadır
Anne-baba, çocuğun gelişimi sırasında kendine örnek aldığı ilk kişilerdir. Sizin beslenmeniz ne kadar düzenli ve sağlıklı olursa çocuğunuzunda beslenmesi o kadar dengeli ve sağlıklı olur. Bu yüzden sizin yedikleriniz çocuğu oldukça etkilemektedir. Eğer beslenmeniz düzensiz ve sağlıksız ise bu işe ilk önce kendinizden başlayın.
Çocukların beslenmenin önemini öğrenebilmeleri için bu konuda bilgilendirilmeleri gerekir. Okul yönetimi ile konuşulup beslenme ile büyüme ve sağlığın önemi hakkında ek dersler talep edebilir veya bir beslenme uzmanına başvurabilirsiniz.
Çocuğunuza yemek ile ödüllendirme veya cezalandırma yapmayınız. Aksi takdirde çocuğunuzun yemek yemeye karşı tepki oluşturduğunu göreceksiniz.
Kahvaltı, öğle yemeği ve ara öğünler okulda veriliyor ise bunun listesini okuldan isteyip kontrol edin ve çocuğunuza seçmesi gereken yemekleri öğretin.
Çocukların bütün besin gruplarını aldığından emin olun (tahıl,süt,et,sebze,yağ grubu). Çocukların eksik beslenmesini engellemek için okul menüsünün bir diyetisyen tarafından düzenlenmesini isteyin.
Çocuğunuzun tabağına tüketmesi gerekenden fazla besin koyup sonra hepsini yemedi diye üzülmeyin. Yiyebildiği kadar tüketmiş mi diye kontrol etmeniz daha doğru bir davranış şekli olacaktır.
Çocuğunuz okulda yemeğini tüketirken mümkünse öğretmenlerinin kontrol etmelerini rica edin.
Ara öğünü yanında götürüyorsa hazır kek, kurabiye, poğaça gibi yağlı ve rafine şeker bulunduran hazır paketli gıdalar yerine sandviç, tost, süt-yoğurt-ayran, taze veya kuru meyve, çiğ kuruyemişler gibi sağlıklı besinleri tercih edin.
Akşam yemeğini çocuğunuz evde tükettiği için okula uygun menü yapınız. Örneğin, öğlen okulda sebze yemeği çıktıysa akşama kurubaklagil yemeği veya et,tavuk,balık gibi proteinli bir menü hazırlayın.
Okulda yemek verilmiyorsa çocuğunuza mutlaka beslenme çantası hazırlayın ve dışarıdan yemesine izin vermeyin ve ara öğününün arttırın.
Evde cips, çikolata, bisküvi, gazlı içecekler gibi hazır, asitli ve paketli ürünler bulundurmayın. Ancak bu sana yasak gibi kelimeler kullanmayın çünkü bu davranış o besinleri çekici hale getirir ve siz görmeden tüketir. Yasak demek yerine bu besini tükettiğinde nasıl dengeleyebileceğini öğretmek ve bu tür besinlerin kendi sağlığını olumsuz etkilediğini anlayacağı dilden anlatmaktır.
Çocuğunuza sağlıklı beslenmeyi öğretmek istiyor ve sevmediği besinleri sevdirmeye çalışıyorsanız çocuğunuzdan yardım isteyin ve mutfakta birlikte zaman geçirin. Böylelikle yemekleri severek yediklerini göreceksiniz.
Haftada 1 gün istediğini yemesine izin verin ancak bunu yine sağlıklı hale getirin örneğin hamburger yiyecekse yanında patates kızartması yerine salata, kola yerine ayran tercih edin.
Tatlı tüketmek istediğinde şerbetli, yağlı tatlılar değil de sütlaç, dondurma, kazandibi, tavukgöğsü gibi sütlü tatlılar tercih edebilirsiniz.
Çocuğunuzun içtiği su miktarına da dikkat edin. Suyun vücudumuz için ne kadar gerekli olduğunu uygun bir dille anlatın.
Sağlık
Çocuğunuzun düzenli uyku, yeterli ve dengeli beslenmeye başlamasıyla okuldaki başarısının arttığını göreceksiniz.
DYT. Damla ARSLAN 12 Eyl 2018
Bu köşe yazısı Türkiye’nin en genç gazetelerinden Yeni Birlik‘te yazılmıştır. Eğer köşe yazarının yazısıyla ilgili düşüncelerinizi paylaşmak istiyorsanız aşağıdaki yorum kısmından yazabilirsiniz.
Yeni Birlik Gazetesi’ni Gazete Bayilerinden Temin Edebilirsiniz.