Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi’ne (TÜRKÖK) kayıtlı, taraması devam eden bin 834 hasta var. Bir başka ifadeyle bin 834 hasta kemik iliği nakli bekliyor. 963’ü çocuk, 871’i yetişkin olan ve zamana karşı yarışan hastaların tek isteği, TÜRKÖK’e daha fazla kan bağışı yapılması. Ancak 80 milyonluk ülkede bağışçı sayısı sadece 275 bin. Nüfusu Türkiye ile hemen hemen aynı olan Almanya’da ise bu rakam 7 milyona yakın. Türkiye’de 2017 yılında 147’si çocuk, 171’i yetişkin olmak üzere 318 hastaya kemik iliği nakli yapıldı.
Yaşamak için ‘Uygun ilik bulundu’ müjdesini bekleyen ve geçen her gün aleyhlerine işleyen 963 çocuğun ailelerinin de tek isteği, dönor sayısının artması ve kan merkezine gidip 3 tüp kan verilmesi. O çocuklardan biri de 5.5 yaşındaki Zeynep Topçu.
Hastalığı nüksetti
Ege Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tedavisi devam eden Zeynep, 2 yıldır uygun ilik bulunmasını bekliyor. Zeynep teşhis konulduktan sonra düzenli kemoterapi aldı ve bu süre içinde ailenin ilik arayışları devam etti. 9 ayın sonunda sağlığına kavuşan küçük kızın hastalığı iki ay önce nüksetti.
Yeniden hastaneye yatırılan Zeynep’in yaşama tutunması için uygun iliğe ihtiyacı var. Ailesinden uygun donör olmadığını ve kızına uygun ilik bulmak için sosyal medyada kampanya başlattığını söyleyen anne Güler Topçu, “Kızımın hastalığı üçüncü kez nüksederse yaşama yaşansı yok. Bu nedenle bir an önce uygun ilik bulunması gerekiyor. Herkesten tek beklentim sadece 3 tüp kan. Kızımın yaşaması buna bağlı. Zeynep gibi onlarca çocuk var, sadece kendi kızım için değil, tüm çocuklar için bunu istiyorum. Zeynep ve diğer çocukların yaşama şansı var. Bu şansı onlara siz verebilirsiniz” dedi.
Beklerken bitkisel hayata girdi
İlik bekleyen 8 yaşındaki Halime Nur Tosun’a iki yıl önce lösemi tanısı konuldu. Ege Üniversitesi Hastanesi’nde tedavi gören küçük kız, kemoterapiler ağır gelince bitkisel hayata girdi. Kızının bir yıldır bitkisel hayatta yaşam mücadelesi verdiğini söyleyen anne Gülay Tosun, “Kızım çok ağır tedavi süreci geçirdi. İlk bir yıl gördüğü tedaviler çok ağır geldi. Bu nedenle bir yıldır bitkisel hayatta, bilinci kapalı. Kızım ilik beklerken bu hale geldi. İlik bulunsaydı en azından bitkisel hayatta olmazdı. İnsanların ve Sağlık Bakanlığı’nın bu konuda daha duyarlı olmasını istiyorum. Çünkü kızlarım gözlerimin önünde eriyor” dedi. Anne, bitkisel hayatta olan kızının MR çektirmesi gerektiğini, fakat bir yıl sonrasına gün verildiğini belirterek, en azından ağır hastalara bu kadar geç randevu verilmemesini, bakanlığın yardımcı olmasını istedi.
Tek umudu ilik nakli
İlik bekleyen yüzlerce çocuktan biri, 3 ay önce Akut Myeloid Lösemi (AML) tanısı konulan 9 yaşındaki Betül Tongal. Yeni Yüzyıl Üniversitesi Özel Gaziosmanpaşa Hastanesi’nde tedavisi süren Betül’ün doktorları tedavi için kemik iliği nakli gerektiğini söyleyince, küçük kızın ailesiyle akrabalarından kan alındı, fakat uygun ilik bulunamadı. Aile, uygun iliği ne Türkiye’de ne dünyadaki ilik bankalarında bulabildi. Kızının yaşaması için tek şansının uygun ilik olduğunu söyleyen baba Duran Toygun, Toygun şunları söyledi:
“Kızım için kampanya başlattığımda, bir vatandaşımız arayıp, “Şırnak’ta oturuyorum, nasıl bağış yapayım?” diye sordu. Ben de anlattım. Ama Şırnak’ta kan merkezi olmadığını söyledi. Düşünün Şırnak’ta kök hücre bağışı yapılacak yer yok. Belki de kızımın şifası ondaydı 80 milyonluk ülkede 2 yılda bağış yapanların sayısı 2 bin 700. İnsanlardan tek isteğim, daha çok kemik iliği bağışı yapsınlar ve yetkililer bu işlemi daha bilinçli anlatsın.”
Acillerde yeni dönem
Sağlık Bakanlığı’nın hastanelerin acil servislerindeki yoğunlukları azaltacak yeni uygulaması, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tanıtıldı. Hastanenin Başhekimi Mehmet Emin Güneş “Acil Hastalarımız bizim yeşil alan, sarı alan kırmızı alan olmak üzere üç gruba ayrılıyor. Yeşil alanda daha çok poliklinik düzeyde hizmet alması gereken, poliklinik düzeyinde tedavisi devam edebilecek hastalardır. Bu yeni düzenlemeyle bu yeşil alandaki birikmeyi azaltıp, Uzamış Vardiya Poliklinikleri dediğimiz yeşil alana yönlendireceğiz. Hastanemizde 7 gün 17.00 – 23.00 saatleri arasında artık başlamış oldu” dedi.