HÜSEYİN İSTEMİL
Almanya’nın Saksonya-Anhalt eyaletinin Halle kentinde aşırı sağcı bir Neo Nazi’nin bir sinagog ve Türklere ait bir dönerciye gerçekleştirdiği saldırı ülkede yükselen aşırı sağı yeniden tartışmaya açtı. Almanya Yahudiler Merkez Konseyi Başkanı Josef Schuster, bu saldırı ile ‘Almanya’da aşırı sağcılığın yeni bir nitelik’ kazandığını söyledi. Deutschlandfunk radyosuna konuşan Schuster, sinagogu hedef alan bu saldırının Almanya’daki Yahudiler arasında kaygı yarattığını da sözlerine ekledi. Schuster, Almanya’daki aşırı sağcılığı destekleyen siyasi gelişmeler gözlemlediklerini belirterek, bu nedenle de böyle bir eylemin şaşırtıcı olmadığını ifade etti. Bavyera İçişleri Bakanı Joachim Herrmann, bu eylemde sağ popülist Almanya için Alternatif’nin (AfD) de sorumluluğu olduğunu söyledi. Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) partili Herrmann, AfD’li siyasetçi Björn Höcke gibi politikacıların Almanya’da antisemitizmi yaydığını savundu.
Öte yandan iki kişiyi öldüren saldırganın 27 yaşındaki Neo-Nazi sempatizanı Stephan Balliet olduğu açıklandı. 2 kişiyi öldüren ve saldırıyı canlı yayınlayan Balliet’ın internetten yayınladığı manifestoda beyaz olmayanları öldürmeyi planladığını yazdığı iddia edildi. Balliet’in internette yayımladığı manifestoda, “Öncelikle daha az korunan bir cami ya da solculara ait bir antifa ‘kültür’ merkezine baskın yapmayı planlamıştım” ifadesini kullandı. Aşırı sağcı Almanın manifestosunda, Avrupa’ya her gün mülteciler gelmeye devam ettiği için camideki muhtemel kurbanların bir anlam taşımadığını ancak Yahudi öldürmenin buna değeceğini düşündüğünü belirtti. Irkçı katil Balliet manifestosunda, “dindar olmayan” Yahudilerin de dini günde Sinagog’ta olacağını savunarak, Yahudiliğin en kutsal günü olan Yom Kippur’u (Kefaret Günü) saldırı için kasıtlı olarak seçtiğini vurguladı. Polis manifestonun gerçekliğini araştırıyor. Neonazi Alman, ‘Twitch.tv’ video platformunda başa takılan bir kamerayla saldırıyı canlı şekilde yayımlamıştı. Olay yerine kendi aracıyla gelen ve askeri üniforma tarzı kıyafetler giyen Balliet, kaydın başında İngilizce, “Merhaba, ben Anon, Yahudi Soykırımı’nın hiçbir zaman yaşanmadığını düşünüyorum. Tüm problemlerin kökeninde Yahudiler var” diye konuşuyor. Ardından araçtan inen Balliet, kendi yaptığı el bombalarından birisini, sinagogun yanındaki mezarlık duvarının üstünden içeri atıyor. El bombası patlamayınca silahına davranan Balliet, yoldan geçen bir kadını vuruyor.
Sinagoga giremeyince aracıyla uzaklaşmaya karar veren saldırganın ikinci hedefi ise, yakınlardaki Türk dönercisi oldu. Büfenin içerisine yine kendi yaptığı patlayıcılardan birisini fırlatan Balliet, kaçmayı başaramayan bir erkeği dükkanın içinde vurdu. Silahının tutukluk yapması üzerine aracına dönen Balliet, birkaç metre gittikten sonra aracından inerek dönerciye geri döndü ve halen hayatta olduğunu gördüğü ikinci kurbanına kurşun yağdırdı. Yetkililer, Balliet’in yarı otomatik silahının tutukluk yaptığını, bu sayede ölü ve yaralı sayısının artmadığını ifade etti. Balliet’in eylemi, geçtiğimiz Mart ayında Yeni Zelanda’nın Christchurch kentinde bir camiyi basan Brenton Tarrant adlı aşırı sağcının saldırısını hatırlattı. Eylemi, Balliet gibi internetten yayınlayan Tarrant 51 kişiyi öldürmüştü.
Başbakan Angela Merkel, saldırının ardından akşam saatlerinde başkent Berlin‘in en büyük sinagogunda düzenlenen anma törenine katıldı.