Akademik danışmanlık, bitirme projesi danışmanlığı, tez danışmanlığı gibi isimler altında parayla tez yazılıp ödev ve proje hazırlanıyor. Kayıt dışı olduğu için büyüklüğü tam olarak bilinmiyor ancak hen geçen gün artan özel üniversite sayısı ve mezuniyet için tez yazma zorunluluğu, sektörü günden güne büyütüyor. Özellikle özel üniversitelerin etrafındaki kırtasiyeler ve fotokopi merkezleri bu işin merkeziyken, sektör artık internet ortamına kaymış durumda.
Habertürk’ten Yusuf Doğan üniversitelerde tez yazımı, ödev ve proje hazırlanması konusunda hizmet verdiğini duyuran yüzlerce siteden 3’üyle bağlantıya geçerek sektörü araştırdı. e-posta aracılığıyla iletişim kurduğu 3 site de 1 saat içinde dönüş yaptı. İşte Doğan’ın ağzından ‘tez sektörünün’ detayları;
Kendilerini “tez danışmanlığı şirketi” olarak tanımlayan kişiler, ilk etapta yüz yüze görüşme talebimizi reddedip tezin aşama aşama mail aracılığıyla tamamlanacağını, gerekirse son aşamada yüz yüze görüşebileceklerini söyledi.
‘Akademisyenler de var’
“Yeni medya bağlamında Türkiye’de yazılı basın” konulu, 80 sayfalık gazetecilik yüksek lisans tezi yazdırmak istediğimizi söylediğimiz “tez danışmanı”, alanlarına göre özel bir ekipleri ve veri tabanları olduğunu, çalışma gruplarında akademisyenler de bulunduğunu ifade etti. Ardından, veri tabanı taraması yapacağını ve detayları görüşmek için arayacağını bildirdi. Yaklaşık 1 saat sonra arayan tez danışmanı, tezin 2 ayda teslim edilebileceğini, 3 aşamada yazılacağını, bedelinin sayfa başı 40 TL’den olmak üzere 3 bin 200 TL olduğunu kaydetti. Görüştüğümüz ikinci siteden diğer tez danışmanı da benzer bir süreçten sonra aynı tezi 3 bin TL’ye yazabileceklerini belirtti. 3’üncü tez danışmanlığı sitesi ise tutarın ortalama 2 bin 750 TL olduğunu, yazım süresi boyunca fiyatın bir miktar artabileceğini hatırlattı. Bu aşamadan sonra ise bu merkezlerin indirim mesajları gelmeye başladı. Sadece görüşüp fiyat sorduğumuz bir başka yer ise fiyatı pahalı bulduğumuzu söylediğimizde, normalde tez yazdırmanın yasak olduğunu, kendilerinin yasal olan tez danışmanlığı hizmeti verdiğini ve bunun için de fatura keseceklerini, indirim yapamayacaklarını dile getirdi.
FİYATLARI NELER ETKİLİYOR?
Görüştüğümüz kişiler ve internet sitelerine göre tezlerin sayfa fiyatı konusuna ve kapsamına göre değişmekle birlikte lisans için 15 TL, yüksek lisans için 30 TL’den başlıyor. Lisans tezleri ortalama 2-3 bin TL. Yüksek lisansta fiyat 3-101 bin TL arasında değişebiliyor. Doktora ve doçentlik tezlerinde ise 5-20 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Tezin son fiyatını etkileyen unsurlar arasında, anket çalışması, çeviri, yabancı kaynak kullanımı ve teslim süresi bulunuyor. Son fiyatı pazarlık yeteneğiniz belirliyor. Sözel bölümler için tezler, sayısal bölümlere göre biraz daha ucuz yazılabiliyor. En pahalı tezler ise zorluğu ve uzun zaman alması nedeniyle tıp bölümündeki tezler oluyor. Tez yazan kişiler, her bölümden öğrenci geldiğini söylüyor.