Bu soru, ilk bakışta basit gibi görünür: Hangisi daha kıymetli, sanat mı yoksa bilim mi?
Bir yanda teknolojik ilerleme, ilaçlar, yapay zeka, keşfedilen galaksiler… Diğer yanda bir keman tınısı, bir resmin karşısında suskun kalmak, bir şiirde kendini bulmak…
Bilim, bize doğayı anlama becerisi kazandırdı. Gözle göremediğimiz hücreleri tanıdık, yıldızları inceledik, makineler icat ettik. Bugün elimizdeki telefonlarla saniyeler içinde dünyanın öbür ucuna ulaşabiliyoruz. Hastalıkları teşhis ediyor, genleri düzenliyor, yeni teknolojilerle ömrü uzatıyoruz.
Ama bilim, her şeyi çözebilir mi?
Bir kalbin kırılma anını açıklayabilir mi? Ya da bir vedanın içimizde bıraktığı boşluğu? Bir çocuğun ilk adımındaki sevinci, bir annenin sessiz duasını, bir aşığın özlemini hangi formül tanımlar?
Sanat işte tam burada ortaya çıkar. Görülmeyeni gösterir, hissedileni söze döker, dile gelmeyeni seslendirir. Bir şarkı bazen yıllar öncesinden kalan bir anıyı getirir önümüze. Bir resim, kelimelere dökemediğimiz bir duygunun karşılığı oluverir. Bir film, dünyaya bakışımızı değiştirir.
Sanat bize sadece güzelliği sunmaz; sorgulatır, düşündürür, zamanla yüzleştirir. Bilimin geliştirdiği dünyada insan kalmaya devam edebilmemizi sağlar.
Ancak sanat da tek başına yeterli değildir. Uçsuz bucaksız bir hayal gücü, temeli olmayan bir bina gibidir. Bilimin sunduğu gerçeklik olmadan, sanat soyut bir düş olarak kalabilir.
İkisi bir arada olduğunda ise ortaya eşsiz bir denge çıkar: Leonardo da Vinci’nin hem anatomiye hakim olup hem resimleriyle hayran bırakması gibi. Ya da Einstein’ın müziği bir problem çözme yöntemi olarak görmesi gibi.
Bu nedenle belki de soruyu şöyle sormak gerekir: Sanat mı daha üstündür, bilim mi değil… Hangisini ihmal ediyoruz?
Çünkü biri aklı, diğeri kalbi temsil eder. Ve insan, yalnızca biriyle tamamlanamaz.
İnsanlık, ancak sanatla derinleşen bilimin ve bilimle temellenen sanatın peşinden gittiğinde gerçekten ilerler.
