Yönetim, dünyanın en eski kavramlarından biri olarak, sanayi devrimleriyle birlikte bilimsel bir disiplin olma yolunda önemli gelişmeler kaydetmiştir. Ancak, yönetimle ilgili kimlik tartışmaları hâlâ devam etmekte ve bu alanın bir disiplin mi yoksa bilim mi olduğu konusunda belirsizlikler yaşanmaktadır. Yönetimin bir alt dalı olan devlet yönetimi ise, genel yönetim kavramının aksine, istenilen düzeyde bir gelişim gösterememiştir. Kamu yönetimi ile devlet yönetimi arasında, bilim ile disiplin arasında sıkışmış bir konumda kalmıştır.
Devlet yönetimi konusunda Kıt’a Avrupası ve Anglo-Amerikan yaklaşımları mevcuttur. Her iki yaklaşım da devlet yönetimini merkeziyetçilik ve adem-i merkeziyetçilik ekseninde ele almaktadır. Ancak, bu yaklaşımlar devlet yönetiminin diğer ilkeleri, yasaları ve kurallarını göz ardı etmektedir. Sonuç olarak, devlet yönetimi veya daha yaygın bilinen şekliyle kamu yönetimi üzerine derinlemesine bir çalışma yapan bir yaklaşım bulunmamaktadır. Pandemi döneminde her iki yaklaşım da başarısızlık göstermiştir; bu yaklaşımları benimseyen ülkeler kriz yönetiminde yetersiz kalmış, ya başka ülkelerden yardım almak zorunda kalmış ya da yardım malzemelerine el koyarak devlet otoritesini zayıflatmıştır.
Her iki yaklaşımın gerçek bir yaklaşım olmadığını gösteren iki önemli unsur bulunmaktadır. Birincisi, her iki yaklaşımda da kimlik tartışmaları mevcuttur; yani devlet yönetiminin bir disiplin mi yoksa bilim mi olduğu net bir şekilde tanımlanmamıştır. İkincisi, yönetim yaklaşımında yönetimsel denetime dair bir modelin eksikliği söz konusudur. Denetim, yönetimin ayrılmaz bir parçasıdır; dolayısıyla denetim olmadan yönetim de var olamaz. Bu nedenle, bu iki yaklaşıma tam anlamıyla bir yönetim yaklaşımı denilemez.
Merkez Anadolu devlet yönetimi yaklaşımı, pandemi ile birlikte başlayan geçiş sürecinde, 2025 yılında tam olarak hayata geçecek yeni bir çağda devlet yönetimine dair gerçek bir yaklaşım geliştirmek amacıyla oluşturulmuştur. Merkez Anadolu devlet yönetimi anlayışına göre, devlet yönetiminin kimliği açıktır. Devlet yönetimi, tüm kademelerdeki kamu yönetimlerinin bütününü ifade eder ve bu alandaki araştırmalarını ve gelişimini odak noktası haline getiren bir bilim dalıdır.
Devlet yönetimi, üçgen şeklindeki yapıda yer alan üç kademeli kamu yönetimini kapsar. Birinci kademe, devletin stratejik kararlarının alındığı ve yol haritasının belirlendiği yönetim kademesidir. Bu kademede yürütme erki, ona bağlı kuruluşlar ve atanan üst düzey bürokratlar ile teknokratlar yer alır. İkinci kademe, üst ve orta düzey yöneticilerin bulunduğu yönetim kademesidir ve bakanlıkların merkez ve taşra teşkilatları ile bağlı kurum ve kuruluşlarındaki yöneticilerden oluşur. Üçüncü kademe ise, ilk iki kademede yer almayan devlet kurumlarındaki çalışanlardan oluşur ve bu kademede yöneticiler bulunmamaktadır; beyaz ve mavi yakalı çalışanlar bu kademededir.
Merkez Anadolu devlet yönetimi yaklaşımı, geçerliliğini yitirmiş Kıt’a Avrupası ve Anglo-Amerikan yaklaşımlarının yerine, devlet yönetimine dair yeni bir model sunmaktadır. Merkez Anadolu yaklaşımı, devlet yönetimi için Merkez Anadolu Devlet Yönetimi Sistemi’ni geliştirmiştir. Bu sistem, yeni çağın tüm gereksinimlerine yanıt verecek şekilde tasarlanmıştır. Merkez Anadolu, devlet yönetimleri için bir yaklaşımın ötesinde bir vizyon sunmaktadır. Belirli statik ilkeleri dışında dinamik bir yapıya sahip olan bu yaklaşım, devletlerin kendine özgü yönetim kültürlerine göre yapılandırmalarına olanak tanımaktadır.
Sonuç olarak, Kıt’a Avrupası ve Anglo-Amerikan yönetim yaklaşımları geçerliliğini yitirmiştir. Yeni çağda, yeni yaklaşımların ortaya konulması gerekmektedir. Merkez Anadolu devlet yönetimi yaklaşımı, bu yeni çağın ilk ve şu anda tek devlet yönetimi çalışmasıdır. Bu çalışma, bir yaklaşımın ötesinde bir vizyon sunmakta ve bu vizyonla yeni çağda süper güç olmayı hedefleyen her devlet, kendi kültürüne uygun bir yapılandırma ile hedefine ulaşabilir.
