RTÜK tarafından 26 ilde 15 yaş ve üzeri, bin 279’u kadın, bin 321’i erkek toplam 2 bin 600 kişiyle yapılan “2018 yılı Televizyon İzleme Eğilimleri” araştırması, ev hanımlarının TV izleme alışkanlıklarına, reklamlarda en çok şikayet edilen konulara ve internet kullanımına ilişkin dikkati çeken sonuçları ortaya çıkardı.
İlkokul, ortaokul, lise, önlisans, lisans ve lisansüstü/doktora mezunlarının yer aldığı araştırmada, yüzde 45,6 ile en ağırlıklı grubu tam zamanlı çalışan kişiler oluşturdu. Araştırmaya katılan ev hanımlarının oranı ise yüzde 25,3 oldu. Bunu yüzde 11,8 oranıyla öğrenciler izledi.
Araştırmada kadınların hafta içi günlük ortalama 3 saat 46 dakika, hafta sonu günlük ortalama 3 saat 55 dakika, erkeklerin de hafta içi 3 saat 14 dakika, hafta sonu ise 3 saat 35 dakika TV izlediği saptandı.
Bu veriler içerisinde ev hanımlarının günlük ortalama TV izleme süresi 4 saat 15 dakika düzeyinde olurken, bunu 4 saat 2 dakika ile emekliler izledi. Çalışmayanların günde ortalama 3 saat 1 dakika, yarı zamanlı çalışanların 2 saat 9 dakika ve öğrencilerin de 2 saat 8 dakikalarını TV başında geçirdikleri belirlendi.
Klasik veya akıllı TV’den televizyon yayınlarının aylık ortalama izlenme gün sayısının cinsiyetlere göre, kadınlar, bir ayda ortalama 26,8 gün, erkekler ise 25,1 gün televizyon izliyor.
En az magazin programları izleniyor
Araştırma sonuçlarına göre, haberleri izleyenlerin oranı yüzde 24,2, yerli dizileri izleyenlerin oranı yüzde 15,6, spor programlarını izleyenlerin oranı yüzde 13,5 ve kuşak programlarını izleyenlerin oranı da yüzde 12,8 olarak belirlendi.
Bu veriler içerisinde kültür programlarının izlenme oranı yüzde 9,9, yarışma ile müzik, eğlence, klip programları yüzde 9,6, dini programlar yüzde 9,5, yabancı diziler ile Türk filmleri yüzde 8,9, yabancı filmler yüzde 8,3, güldürü ve talk showlar yüzde 7,7 ve magazin programları da yüzde 7,2 oldu.
Katılımcıların anket sorularına verdiği yanıtlara göre, yerli diziler en fazla 25-54 yaş grubunca izleniyor ve kadınlar yerli dizileri erkeklere göre daha fazla tercih ediyor.
– İzleyici en çok kuşak programlarından rahatsız
Kuşak programlarını en çok izleyenler, kadınlar ile 45 yaş ve üstündekilerden oluştu.
İzleyiciler, aynı zamanda yüzde 46,3 oranıyla kendilerini en çok rahatsız eden program türünün “kuşak programları” olduğunu bildirdi.
Kuşak programlarında izleyicileri en çok rahatsız eden konu yüzde 73,4 oranıyla “Genel ahlak ve aile yapısına aykırılık” olurken, bunu yüzde 48,3’le “çocuk ve gençlere olumsuz örnek oluşturma”, yüzde 39,4 ile “özel hayatın gizliliğine aykırılık”, yüzde 35,1 ile “milli ve manevi değerlere aykırılık” ve yüzde 17,8 ile de “ayrımcı ve kutuplaştırıcı olması” takip etti.
Dizilerde ise yüzde 62 ile “Çocuk ve gençlere olumsuz örnek oluşturma”, yüzde 48,8 ile “şiddet”, yüzde 46,3 ile “Genel ahlak ve aile yapısına aykırılık”, yüzde 40,5 ile “argo ve küfür”, yüzde 34,7 ile de “Kadınlara yönelik istismar” konularında rahatsızlık duyulduğu ifade edildi.
Haber bültenlerine ilişkin en çok şikayetçi olunan konularda ise “Ayrımcı ve kutuplaştırıcı olması” (yüzde 55,3), “Milli ve manevi değerlere aykırılık” (yüzde 44,7) ön plana çıktı.
“Yayınlarda rahatsız olunan görüntülerle karşılaştığınızda ne yaparsınız?” sorusuna katılımcıların yüzde 78,3’ü “kanal değiştiririm”, yüzde 23,5’i de “İzlemeye devam ederim” yanıtını verdi.
Araştırmada ayrıca televizyon yayınlarında Türkçenin iyi kullanılmasının çok önemli olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 91,2 oldu.
– Reklamların uzunluğu ve sıklığı ilk sırada
Araştırmaya katılanların yüzde 48,1’i reklamların uzunluğu ve sıklığından, yüzde 31,1’i yanıltıcı olmasından ve yüzde 8,7’si de cinsel içerikli ürün reklamlarından rahatsız olduğunu aktardı. 2012’de yapılan aynı araştırmada reklamların uzunluğu ve sıklığından rahatsız olanların oranı yüzde 62,5 olarak ölçülmüştü.
Ayrıca katılımcıların yüzde 57,6’sı TV’de reklamlar veya tele alışveriş programları çıktığında hemen kanal değiştirdiğini bildirdi. Reklamların tamamını izlediğini söyleyenlerin oranı yüzde 17,8 oldu.
Katılımcıların yüzde 35,7’si beğendiği programları takip etmek, yüzde 29,2’si haber ve bilgi almak, yüzde 18’i de zaman geçirmek için TV izlediğini kaydetti.
– “Çocukların izlediği içeriklerden aile sorumlu”
Katılımcıların yüzde 45,8’i çocukların izledikleri televizyon içeriklerinden öncelikli olarak ailenin bu konudan sorumlu olduğunu düşünürken, yüzde 28,6’sı öncelikli olarak yayıncıların, yüzde 25,6’sı da devletin sorumlu olduğunu belirtti.
– Günlük ortalama internet kullanım süresi 3 saat 18 dakika
Yeni medya araçları ve internet kullanımına ilişkin verilerin de yer aldığı araştırma kapsamında, günlük ortalama internet kullanım süresi 3 saat 18 dakika olarak saptandı. İnterneti 8 saat ve üzerinde kullandığını aktaranların oranı yüzde 4,7 olarak hesaplandı.
Katılımcıların yüzde 65,7’si televizyon yayınlarını internetten izlemediğini bildirirken, “her gün internetten izlerim” diyenler yüzde 6,2 oldu.
– Netflix, Puhu TV gibi mecralara yüzde 5’lik dilim üye
Türkiye’de son dönemde kullanılmaya başlanan Netflix, Puhu TV ve Blu TV’ye üyelik yapanların oranındaki düşüklük de dikkati çekti. Araştırmaya katılanların sadece yüzde 5,7’sinin bu mecralar ve benzer yayın hizmeti veren sitelere üyeliği bulunurken, yüzde 94,3’ünün herhangi bir üyeliğinin bulunmadığı saptandı. Üyeliği olanlar arasında yüzde 6,1 ile en payı kadınlar alırken, 15-24 yaş aralığı yüzde 13 ile en ağırlıklı grubu oluşturdu.
Öte yandan araştırmada internet yayınlarının denetimine ilişkin internet üzerinden yayın yapan platformlara üyeliği olanların görüşlerine de yer verildi. Buna göre, platformlardan herhangi birine üye olan ve yayınları takip edenlerin yüzde 65,9’u bu platformlarda denetim olması gerektiğini belirtti. Denetim olmaması gerektiğini söyleyenlerin oranı da yüzde 29, 5 olarak hesaplandı.
