Pekin’in mesleki eğitim verildiğini savunduğu kamplardan sorumlu yerel yönetimin bu yılın başında 2 bin 768 polis copu, 550 elektro şok cihazı, bin 367 çift kelepçe ve 2 bin 792 kutu biber gazı satın aldığı ortaya çıktı.
Fransız haber ajansı AFP’ye göre, ihale ve bütçe resmi çalışma raporları gibi kamuya açık hükumet belgelerinden elde edilen bilgiler ‘merkezlerin okuldan çok hapishane gibi’ yönetildiğini gösteriyor.
Nisan 2017’den sonra merkezler için satın alınan malzemeler arasında gelişmiş gözetleme sistemi, öğrencileri sınıflarda kayıt altına alacak kameralar, dikenli teller, telefon görüşmelerini dinlemeyi sağlayan bir sistem, kızılötesi izleme cihazları da bulunuyor.
Birleşmiş Milletler’in (BM) Çin’de bir milyon Müslümanın kamplarda kötü şartlarda tutulduğunu açıklamasının ardından Pekin yönetimi ‘bu merkezlerde verilen mesleki eğitimin bölgedeki ekonomik büyüme ve sosyal hareketlilik politikasının bir parçası olduğunu’ duyurmuştu.
Belgelerden elde edilen bilgilere göre biber gazı, şok tabancası, elektro şok aletleriyle donatılmış binlerce görevli, güvenlik kameralarıyla dolu merkezlerdeki ‘öğrenciler’ üzerinde sıkı kontrol sağlıyor.
Belgelerde ayrıca Sincan’da parti sekreteri Chen Quanguo’nun kamplarla ilgili “okul gibi eğitim vermeli, askeriye gibi yönetilmeli, cezaevi gibi savunulmalı’ dediği kaydediliyor.
Aynı kişinin ayrıca ‘Yeni, daha iyi Çin vatandaşı inşa etmek için soylarını kırın, köklerini kurutun, bağlantılarını koparın’ ifadelerini kullandığı belirtiliyor.
Çin devlet televizyonu CCTV’de geçtiğimiz hafta bölgedeki 181 merkezden birinde üniforma giyen ‘öğrencilerin’ Mandarin dili öğrendiklerini, geleneksel örgü, dokuma ve yemek pişirme eğitimi aldıklarını gösteren bir program yayınlandı.
Çin’in 2014’te ‘terörizme’ karşı başlattığı kampanya çerçevesinde 2017’nin başlarında Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde ‘eğitim merkezleri’ kuruldu. Bu tesislerin maliyetinin 432 milyon Dolar olduğu tahmin ediliyor.
Ayrıca 2018’in başında sadece Hotan bölgesinin mesleki eğitim bürosu yaklaşık 200 bin Çince dilbilgisi kitabı ve 11 bin çift ayakkabı siparişi verdi.
Başta BM uzmanları olmak üzere, insan hakları grupları ve birçok ülke Çin’de çoğunluğu Müslüman azınlıklardan oluşan Uygur Özerk Bölgesi’nde insanların toplama kamplarında zorla alıkonulduğuna dikkat çekiyor.
İnsan hakları ihlali iddialarını reddeden Pekin yönetimi ise bölgedeki ‘aşırılara ve bölücülere’ karşı mücadele kapsamında eğitim kamplarının kurulduğunu savunuyor.
BM Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesinin İsviçre’nin Cenevre kentinde ağustosta düzenlediği toplantıda yayınlanan raporda Çin’in Uygur ve diğer azınlık Müslümanlardan bir milyon kişiyi gizli askeri kamplarda tuttuğu açıklamıştı.
