ABD, Türkiye gibi Hindistan’ın da Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasına karşı çıkıyor. Hint haber ajansı Press Trust of India’da (PTI) yer alan habere göre, ABD Dışişleri Bakanlığından üst düzey bir yetkili bir grup Hint gazeteciye yaptığı açıklamada Yeni Delhi yönetiminin Rus yapımı sistemi satın alma kararının olağan bir anlaşma olarak görülemeyeceğini ve anlaşmanın ABD-Hint askeri iş birliğini olumsuz etkileyeceğini söyledi.
“TÜRKİYE İLE YAŞADIĞIMIZ TARTIŞMAYA BAKIN”
S-400’lerin satın alınmasının ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşılık Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında Rusya’ya getirilen yaptırımları ihlal edeceğini vurgulayan yetkili, “NATO müttefikimiz Türkiye ile yaşadığımız çok ciddi tartışmaya bakın. Aynı endişeler Hindistan’ın S-400’leri satın alması halinde de geçerli olacaktır.” dedi.
S-400’lerde kullanılan radar sisteminin ABD yapımı yeni nesil hayalet savaş uçağı F-35’lere ait hassas bilgileri tehlikeye atacağı tezini savunan yetkili, “Yüksek teknolojiye sahip sistemleri birlikte kullanamayız. S-400’lerin diğer sistemler için yaratacağı bazı tehditler var. Türkiye ile yaşadığımız tartışma bu meseleye odaklanıyor.” ifadelerini kullandı.
Hindistan’da yapılan parlamento seçimlerinin ardından ikinci dönem iktidarı kazanan, 30 Mayıs’ta Başbakan olarak yeni görev dönemine başlayan Başbakan Nerandra Modi, ABD ile dış politikada dostane ilişkileri olduğu halde, savunma alanındaki tercihleri nedeniyle müttefikinin baskısına maruz kalıyor.
YAPTIRIMLAR S-400’LER ÖNÜNDE ENGEL
Hindistan, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri satın alınmasıyla ilgili anlaşmayı Kasım 2018’de imzalandı. Başbakan Modi ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki geniş çaplı müzakereler sonunda karara bağlanan anlaşma kapsamında Kasım 2020’de başlayacak olan teslimatlar Nisan 2023’de tamamlanacak.
Konuyla ilgili açıklamada bulunan bir Hint hükümet yetkilisine göre, Rus savunma şirketlerine uygulanan bankacılık yaptırımları nedeniyle Yeni Delhi yönetimi şu ana dek Rusya’ya yalnızca kısmi ödemeler yapabildi. Hint yetkililer, ABD’nin Indo-Pasifik bölgesinde Çin’in yükselişini dengeleme arayışında olan Trump yönetiminin, bu konuda kendilerine istisna sağlayacağını umuyor.
ABD yönetimi, Hindistan’a General Atomics şirketi tarafından üretilen “Deniz Muhafızı” adı verilen İnsansız Hava Savunma (Drone) Sistemi satmayı önerdi. Bu, Washington’ın NATO müttefiki olmayan bir ülkeye bu konuda yaptığı ilk teklifti.
Trump yönetimi ayrıca Hindistan’a Lockheed Martin F-21 ve Boeing F/A-18 tipi son teknoloji hayalet savaş uçaklarını satılmasını da destekliyor.
Yeni Delhi merkezli düşünce kuruluşu Centre for Policy Research araştırmacısı Brahma Chellaney, Trump yönetiminin Modi’nin ikinci döneminin başladığı ilk günde, Hindistan’ın ABD pazarına tercihli erişimini kaldıracağını duyurmasının tesadüf olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
ABD CAYDIRMA ÇALIŞMALARI YAPIYOR
ABD’yi ikna etmek ve yaptırımlardan kaçınmak isteyen Modi, Ruslarla S-400 anlaşmasını imzalamadan önce ABD’den Ulusal Gelişmiş Karadan Havaya Füze Savunma Sisteminin (NASAMS-II) alımı için süreci başlatmıştı. Hindistan Savunma Alımları Konseyi, Temmuz 2018’de 1 milyar dolara mal olması satın almaya onay vermişti. Ancak bu diplomatik hamle, Washington yönetimi nezdinde etikili olmamış görünüyor.
ABD, Hindistan’ı S-400 alımından caydırmak için Yüksek İrtifa Bölge Savunma Sistemi (THAAD) ve Patriot İleri Kapasite Hava Savunma Sistemi (PAC) satmayı da önerdi. Ancak Hint yetkililer, Amerikan sistemlerinin S-400’lerden daha pahalıya mal olacağı görüşünde. Yine de elektronik ve siber harbin öne çıktığı koşullarda farklı şifreleme sistemlerine sahip NASAMS-II and S-400’lerin birlikte kullanılmasının tehditlere karşı koymada daha etkili olacağı değerlendirmesinde bulunuyor.
Trump yönetimi, siyasi-askeri ilişkilerden sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı R. Clarke Cooper’ı S-400’lere karşı tezlerini dile getirmek üzere Yeni Delhi’ye gönderdi.
“HİNDİSTAN VE TÜRKİYE AYNI NOKTADA”
Hindistan yönetiminden üst düzey isimler, yaptığı açıklamalarda, Türkiye’nin S-400’leri satın almasıyla ilgili gelişmeleri yakından izlediklerini belirtti.
İki ülke ortak sorunlara karşı iş birliği için temaslar yürütüyor. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın geçen ay Yeni Delhi’ye yaptığı ziyarette Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Vijay Gokhale ile görüştü. Kalın, Hindistan ve Türkiye’nin ABD’nin İran’ın petrol ithalatına ve Rusya’nın silah satışlarına yönelik yaptırımları ve Hindistan’ın Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminden (GSP) çıkarılması ve tercihli gümrüksüz ithalat imtiyazlarının kaldırılması gibi zorlayıcı meselelere yaklaşımda “aynı noktada olduğunu” ifade etti.
Öte yandan, yeni göreve başlayan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, pazar günü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile telefonda görüştü. Jaishankar, görüşme sonrası Twitter’da yaptığı paylaşımda, “Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile kişisel ve profesyonel bağlarımızı güçlendiren samimi bir görüşme gerçekleştirdik. İyi dilekleriniz için teşekkürler. Sizinle birlikte çalışmayı sabırsızlıkla bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
GÖZLER G-20 ZİRVESİNDE
ABD’nin S-400’lerin satın alınmasını engellemek üzere hem Türkiye’ye hem de Hindistan’a baskı yapmaya devam edeceği tahmin ediliyor.
ABD Başkanı Donald Trump, 28-29 Haziran tarihlerinde Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenecek G-20 zirvesi kapsamında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Hindistan Başbakanı Nerandra Modi ile görüşmeler yapacak. Görüşmelerde S-400’lerin de gündeme gelmesi bekleniyor.
ANKARA/AA
