Kazakistan ve Türkiye arasındaki ikili ekonomik ve ticari iş birliğini geliştirme amacıyla Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanlığı, Kazakistan Uluslararası Ticaret Odası ve Kazakistan Cumhuriyeti Girişimciler Ulusal Odası (ATAMEKEN) tarafından İstanbul’da Kazakistan-Türkiye Resmi Ticaret ve Ekonomik Misyonu Toplantısı düzenlendi.
Toplantıda konuşan ATAMEKEN Yönetim Kurulu Başkanı Ablay Yönetim Kurulu Başkanı Myrzakhmetov, Kazakistan Cumhuriyeti’nin, bağımsızlığının ilk yıllarından beri Türkiye’nin en önemli ekonomik ortaklarından biri olduğunu vurguladı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) geniş tecrübesi ve zorunlu üyelik sisteminin ATAMEKEN’de de kurulduğunu ifade den Myrzakhmetov, TOBB’un deneyimi sayesinde ATAMEKEN’in hızlı bir şekilde çalışmaya başladığını ifade etti.
ATAMEKEN Yönetim Kurulu Başkanı Ablay Myrzakhmetov
Düzenlenen toplantıyla iki ülke arasındaki ticaret hacmini artırmayı hedeflediklerini kaydeden Myrzakhmetov, “Türkiye, Kazakistan‘ın dış ticaretinden yüzde 2,5 pay alıyor ve dış ticarette 9. sırada bulunuyor. 2018’de iki ülke arasındaki ticaret hacmi 1,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kazakistan‘dan Türkiye’ye ihraç edilen ve yapılan ihracatın yüzde 88,8’ini oluşturan başlıca ürünler; ham petrol, bakır ve katot, bakır, ham alüminyum, doğal gaz, buğdaydır.” ifadelerini kullandı.
Çin’in yıllık 115 milyar dolarla dünyanın dünyanın en büyük 3. gıda ithalatçısı olduğunu anımsatan Myrzakhmetov, Türkiye ve Kazakistan‘ın birlikte hareket ederek Çin pazarında etkin olabileceğini vurguladı.
Myrzakhmetov, “Türkiye ve Kazakistan birlikte hareket ederek Çin pazarına girebilir. Kazakistan olarak bu noktada Türkiye ile birlikte ilerlemek istiyoruz. Bunun yanında Türkiye, bizim içinde bulunduğumuz Rusya ve dolayısıyla EAEU pazarında yer alabilir. Bu büyük bir fırsat vadediyor.” ifadelerini kullandı.
“KAZAKİSTAN’DA BİN 300’DEN FAZLA ORTAK GİRİŞİM AKTİF”
Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanlığı Genel Sekreteri Mereke Pshembayev de Türk yatırımcıların son 14 yılda Kazakistan ekonomisine yaklaşık 3 milyar dolar yatırım yaptığını, Kazakistan‘ın Türkiye ekonomisine yaptığı yatırımların da 1 milyar dolara ulaştığını bildirdi.
Kazak-Türk Hükümetlerarası Ticaret ve Ekonomik İş Birliği Komisyonu’nun, çeşitli konularda iş birliğini güçlendirmek için önemli bir araç olmaya devam ettiğini belirten Pshembayev, “Devlet başkanlarımızın himayesinde geliştirilen Yeni Sinerji Programı’nın uygulanması, kardeş ülkeler arasında stratejik bir ortaklığın gelişmesine özel bir ivme kazandırdı. Şu anda Kazakistan‘da devam eden toplam 4,3 milyar dolar tutarındaki 71 adet Kazak-Türk yatırım projesi bunu kanıtlamaktadır. Kazakistan‘da bin 300’den fazla ortak girişim (joint venture) aktif olarak çalışmaktadır.” ifadelerini kullandı.
PROJELER 23 MİLYAR DOLAR BÜYÜKLÜĞÜNE ULAŞTI
Mereke Pshembayev, Türk şirketlerinin, Kazakistan altyapısının geliştirilmesinde ve sermayesinin yapımında aktif rol aldığını vurgulayarak, “Khan-Shatyr (Han Şatır), Ulusal Müze, Yeni Demir Yolu İstasyonu gibi önemli dönüm noktası projeleri gerçekleştirildi ve toplam tutarı 23 milyar dolara ulaşan 480’den fazla proje yapıldı.” dedi.
Malların Türkiye’den Çin’e ve Kazakistan‘a karlı bir şekilde taşınması için gerekli tüm altyapının oluşturulduğunu ifade eden Pshembayev, özellikle demir yolu hattının yapımına ilişkin olarak Bakü-Tiflis-Kars’ın yanı sıra Hazar-Trans Uluslararası Taşımacılık Rotası’nın uygulamasının, ülkeler ve transit trafiği arasındaki taşımacılığı önemli ölçüde arttırdığını söyledi.
Pshembayev, “Bununla sınırlı kalmayacağımıza ve gelecekte taşımacılığı Çin-Kazakistan-Türkiye yönünde artırabileceğimize inanıyorum.” dedi.
“ORTAK ODAMIZIN İLK TOPLANTISINI GERÇEKLEŞTİRECEĞİZ”
TOBB Başkan Danışmanı Bahri Can Çalıcıoğlu ise Kazakistan‘ın Türk-Avrasya coğrafyasının kalbi olduğunu ifade ederek, “Kazakistan, bizim ata yurdumuzdur ve Kurucu Devlet Başkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in liderliğinde kaydettiği gelişmeler bizi gururlandırmaktadır.” diye konuştu.
Nazarbayev’in vizyoner liderliğinin hem Kazakistan hem de bölge ve Türk dünyası için büyük şans olduğunu dile getiren Çalıcıoğlu, şunları kaydetti:
“Bundan 13 yıl önce, 17 Kasım 2006’da verdiğimiz söz neticesinde Türk özel sektörünün çatı kuruluşu TOBB olarak ATAMEKEN ile oda sistemini, bölgenin en başarılı oda sistemi haline getirdik. Ekonominin ve üretimin gelişmesi ancak özel sektörün gelişmesi ile olur. Güçlü özel sektör için de güçlü bir oda sistemi gerekir. Bu bağlamda TOBB olarak destek vermeye devam ediyoruz. Zira, ATAMEKEN ile birlikte Türk Kazak Ticaret ve Sanayi Odası Forumu’nu kurduk. Bugün öğleden sonra ortak odamızın ilk toplantısını gerçekleştireceğiz.”
“DIŞ TİCARET HACMİNİ 10 MİLYAR DOLAR ULAŞTIRMAYI HEDEFLİYORUZ”
Kazakistan‘ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, bugün Türkiye’nin, Kazakistan‘ın ilk 10 ticari ortağından biri olduğunu vurgulayarak, “2018’de ülkelerimiz arasındaki dış ticaret hacmi yaklaşık 2 milyar dolara ulaştı. Bu yılın ocak-mayıs döneminde gerçekleşen karşılıklı ticaret hacmi 1,3 milyar dolara ulaştı. Dış ticaretimizin yıl sonunda geçen yıla göre daha yüksek olacağından ümitliyiz. Ayrıca, orta vadede ikili ticareti 5 milyar dolara, uzun vadede 10 milyar dolara ulaştırmayı hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
Kazakistan‘ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly
Türkiye’nin, Kazakistan pazarında aktif olarak ekipman ve mekanik ürünler, mobilya ve tekstil ürünleri, elektrikli ekipman tedarik ettiğini, inşaat ve müteahhitlik işleri yürüttüğünü anlatan Saparbekuly, Türkiye’nin, Kazakistan vatandaşları için ana turizm merkezlerinden biri olduğunu da vurguladı.
Saparbekuly, “Her yıl 500 binden fazla Kazakistan vatandaşı Türkiye’yi ziyaret ederek Türk ürünlerini tüketiyor ve mutlaka ülkemize getiriyor. Bu sayede karşılıklı ticareti destekliyoruz ve Türkiye ekonomisinin gelişimine katkı sağlamaktayız. Diğer taraftan, Kazakistan da Türkiye pazarına tarımsal ürünler, et, metal, kimyasal ürünler, makine ve ekipmanlar, ilaçlar, gıda gibi ürünler sunabilir.” diye konuştu.
Toplantı kapsamında Kazak ve Türk iş insanları arasında ikili iş görüşmeleri gerçekleştirildi. Görüşmelerde et, madencilik ekipmanı, ev tekstili, akümülatörler, LED aydınlatma, buğday, un, kimyasal maddeler, soyunma ve boyama kürkü, tahıllar ve yağlı tohumlar, hububat, yem bitkileri, hayvan derileri işleme, dış mekan mobilyaları, parfümeri ve kozmetik ürünleri, konserve ve karma tarım ürünleri alanlarında üreticiler yer aldı.
İSTANBUL/AA
