Türkiye ile ABD arasındaki kriz başlıklarının en üstüne yerleşen Rus hava savunma sistemleri S-400’lerin teslim tarihi yaklaştıkça artan tansiyona dün iki ülkenin liderleri yaptıkları görüşmeyle müdahale etti. G-20 Zirvesi için Japonya’nın Osaka kentinde bir araya gelen iki lider ve heyetler yaklaşık 35 dakika görüştü. Görüşme öncesi ve sonrasında yapılan açıklamalar ise krizin aşılması için umutları artırdı.
Görüşmenin ardından Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada iki liderin, karşılıklı ticareti geliştirmek ve Suriye’de ortak hedeflere ulaşmak gibi bir dizi konuyu ele aldığı belirtilerek “Görüşmede Başkan Trump, Türkiye’nin, Rusya’dan alacağı S-400 hava savunma sistemiyle ilgili endişelerini dile getirdi ve Türkiye’yi, NATO İttifakını güçlendirecek savunma iş birliği konusunda ABD ile birlikte çalışmaya teşvik etti” ifadelerine yer verildi.
Zirvenin ardından basın toplantısı düzenleyen Erdoğan ise S-400’lerden Kaşıkçı cinayetine kadar pek çok önemli başlıkta konuştu:
S-400’LER TESLİMAT SÜRECİNDE
“Kendisiyle görüşmemden hemen önce basın mensuplarına da bu konularla ilgili gayet güzel cevabı verdi. S-400’lerle ilgili konuda bütün anlaşmamız, bitmiştir ve şu anda artık olay teslimat sürecindedir. Ve teslimat sürecinde de olan böyle bir sözleşmeyi inkar etmemiz Türkiye gibi bir devlete yakışmaz. Bu iş bitti. Biz Patriotlar alma hususunda Sayın Obama döneminde bir adım atmıştık. Yaptırımlar konusunda Sayın Trump bugün yaptığı açıklamada, bu konuya açıklık getirdi. Böyle bir şeyin olmayacağını da kendisinden özellikle dinlemiş olduk. S-400 olayı bir taraftan yürürken ama biz Amerika’dan Lockheed Martin’den şu anda mesela 100 adet Boeing uçağını alıyoruz. Biz Amerika ile stratejik ortağız. Stratejik ortak olarak da bizim atacağımız bu adımlarda Türkiye’nin egemenlik haklarına birilerinin müdahale etme gibi bir yetkisi de yoktur, bunu da herkesin bilmesi lazım.”
PAZAR DEĞİL ÜRETİCİYİZ
“F-35 için şu ana kadar Amerika’ya 1 milyar 400 milyon dolar ödeme yaptık. Burada biz pazar değiliz, ortak üreticiyiz. Şu ana kadar bize teslimatı yapılan 4 tane F-35 uçağı var. Ama alacağımız toplamda 116 uçak. Biz bunların da beklentisi içerisindeyiz. Ödeme planımız başlamış, ödemeler yapılıyor. Ama böyle altta birilerinin yaptığı açıklamalar Sayın Başkanın yaklaşımlarıyla hiç örtüşmüyor. “
ORTAKLAR ARASINDA YAPTIRIM OLMAZ
“Şu anda yaptırım olacağına dair bir görüntü ortada yok. İki stratejik ortak arasında böyle bir şeyin olması da söz konusu değildir, olamaz diye düşünüyorum.”
TEMMUZDA TESLİMAT BAŞLAR
“S-400’lerin Türkiye’ye teslimi noktasında kesin bir tarih ben vermedim ama ‘Temmuz ayının ilk yarısında teslimat başlar’ diye ilgili birimlerimiz bu açıklamayı yaptılar. Şu andaki beklenti de bu istikamettedir.”
(S-400’ün Doğu Akdeniz’e yerleştirilmesinin söz konusu olup olmayacağı yolundaki soruya) “Tabii doğmamış çocuğa don biçilmez. Önce adımları atalım bir bakalım.”
İDLİB’DE SÜKUNET HAKİM
“Bizim Sayın Putin’le bir görüşme yaptığımızda İdlib’in gündeme gelmemesi takdir edersiniz ki mümkün değil. Çünkü o bölgede Türkiye-Rusya Federasyonu olarak fiilen aynı zamanda varız. Ben bu gözlem noktaları dediğimiz, özellikle 12 noktaya rejim tarafından maalesef saldırı oldu. Bu saldırılar esnasında bir askerimiz şehit oldu. Temenni ederiz ki bundan sonra bu tür saldırılar olmaz. Şu anda bir sükunet söz konusu. Bu gözlem kulelerinin varlığı İdlib’in korunmasıdır. Bu konudaki hassasiyetimizi de sonuna kadar özellikle koruyacağız.”
TRUMP: TÜRKİYE’YE HAKSIZLIK YAPILDI
ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Japonya’nın Osaka kentinde düzenlenen G-20 Zirvesi’ndeki görüşmesi 35 dakika sürdü. Görüşme öncesi gazetecilere kısa bir açıklama yapan iki lider, iki ülkenin ticari işbirliğine vurgu yaptı. Erdoğan’dan ‘Son dönemde yakınlaştığım dostum’ diye bahseden Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı’nın çok önemli işler başardığını söyledi. Soru cevap kısmında gazeteciler ABD Başkanı’na üç kez Rusya’dan S-400 satın alan Türkiye’ye Washington yönetiminin yaptırım uygulanıp uygulamayacağını sordu.Trump ‘‘Karmaşık bir durum. S-400 konusuna bakıyoruz. Türkiye’nin Patriotları almasına izin vermediler. Obama yönetimi izin vermedi, Bu sebeple başka füze almak zorunda kaldılar. Bence kendilerine adil davranılmadı. Başka füzeleri alınca, S-400’leri alınca ‘Bizimkileri alın’ dediler. Bunun o kadar da iyi olmadığını düşünüyorum. Çok geç satın almıştı. Bu arada 100 tane de F-35 satın aldı. Biliyorsunuz radara yakalanmıyor. 116 tane… Ve daha da almak istiyorlar. Şimdi de parasını ödediği uçakların teslimatını istiyor. Şirketimize para ödediler.
Farklı çözümleri değerlendiriyoruz. Türkiye bizim dostumuz. Büyük bir ticaret ortağımız. Obama yönetimi gibi davranamazsınız. Bu iki yönlü bir cadde. Kendisi Patriot almak istedi, satmadılar, sonra ‘tamam satarız’ dediler. O bir NATO üyesi. İnsanlara adil davranmanız gerekir. Türkiye’ye adil davranılmadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rahip (Andrew) Brunson’ı geri verdi. Kimse geri alamamıştı. Başkan Obama geri alabildi mi? Hayır, sonsuza dek hapiste kalabilirdi. ‘Son dakika… Trump Türkiye’yi seviyor.’ Hayır, ben ülkemizi seviyorum ama bunu söylemek zorundayım. Cumhurbaşkanı Erdoğan benim bakış açımla çok çetin biri. Bu gerilimde Erdoğan’ın suçu yok. Ben iyi anlaşıyorum ve ona adaletsiz davranıldığını düşünüyorum. “ ABD Başkanı, bir başka soru üzerine Türkiye’yi ziyaret edeceğini söyledi. Bu ziyaret ‘‘Temmuz ayında mı yapılacak?’’ sorusuna ise ‘‘Bir noktada gideceğim ama tarih netleşmedi’ yanıtını verdi.
KAŞIKÇI’NIN KATİLLERİ TÜRKİYE’DE YARGILANMALI
“Cemal kaşıkçı cinayeti ile ilgili olarak BM raportörünün raporu her şeyi ortaya seriyor. ABD de biz de bu işin sonuna kadar takipçisi olacağız. Çünkü yapanın yanına kar kalmayacak. Daha önce yine Fransa’da bir araya geldiğimizde (Trump ile) bunları etraflıca konuştuk. Suud’un gönderdiği elemanlarıyla bunları etraflıca konuştuk. Ama her şey çok açık, net ortada olduğu halde hala bir şeyler gizleniyor. Yargılanmaları gereken yer İstanbul’dur. Çünkü suçun işlendiği İstanbul’dur. İstanbul Başsavcısının Suudi Arabistan’a gitmesini istiyorlar. Niye gitsin? Kaşıkçı’nın öldürülmesi esnasındaki bilgiler, kayıtları dinledim. Bu kayıtları MbS’in (Veliaht Prans Muhammed bin Selman) gönderdiği kişilere de istihbarat teşkilatımız dinletti, onlar da biliyorlar. İlk etapta Türkiye’ye iki uçakla gönderilen 15 kişi bu işin failleridir ve bu işi meydana çıkarması gereken de birinci derecede MbS’dir. Çünkü telefon görüşmemizde bu konuyla ilgili bu sözü verdi ama şu ana kadar yapılmış herhangi bir şey yok. Başka yerde fail aramalarına gerek yok zira kendilerinin eski Dışişleri Bakanının söylemiş olduğu yalanlar var, MbS’e söylettikleri yalanlar var, bu kadar açık. Daha ne söyleyeyim.”
