Tüketici Başvuru Merkezi (TBM) Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, tüketicilere, yapılandırma haklarının yalnızca konut kredisiyle sınırlı olmadığını, diğer bireysel krediler için de yapılandırma isteyebilecekleri çağrısı yaptı.
Ağaoğlu, birçok tüketicinin 2018 yılı yaz sonu kur dalgalanması ertesinde yükselen faizlerle ev satın almak zorunda kaldığına işaret etti.
TÜKETİCİ KANUNU DEVREYE GİRDİ
Ağaoğlu “Tüketiciler, zaman zaman aylık yüzde 2’yi aşan oranlarda sözleşmelere imza attılar” diye anımsattı ve yapılandırma isteyen tüketicilere şu önerileri yaptı:
Geçen aylarda faizlerin düşmesiyle birlikte üç kamu bankası da konut kredi faizlerine 0.9 oranı uygulayacağını ilan edeceğini açıkladığında, daha önce konut kredisi kullanmış ama yüksek faizle taksit ödeyen tüketicleri bir telaş sardı. Bir taraftan yüksek faizden kurtulmak için yapılandırma istiyorlar, diğer taraftan bankaların direnişiyle karşılaşıyorlardı. Ne var ki onları koruyan tüketici kanunu devreye girdi. Tüketici kanununa göre, ilan edilen fiyatla kasa fiyatı arasında fark varsa tüketici leyhine olan uygulanırdı.
0.99 ilan etmiş bankalar, gidiyorsunuz vezneye ‘Hayır, ben yapmam. 1.30’a yaparım, 1.50’ye yaparım.’ bu olmaz. Tüketici kanunu buna izin vermiyor. O halde ben sana kredi vermem, başkasına veririm. Bu da tüketici kanunun yasakladığı bir husustu. Nitekim bunları biz kamuoyu ile paylaştıktan sonra, Pazartesi günü, yani 30 Eylül’de üç kamu bankası açıklama yaparak daha önce kredi kullanmış, yüksek faizde kredi borcu olan tüketicilere 0,99 oranından yapılandırmaya davet ettiler.
“OTOMATİK ÖDEME TALİMATINI İPTAL EDİP KURTULURLAR”
“Yapılandırma başvurusunda bulunan tüketicilere, bankaların birtakım hukuka aykırı olan talepleri olduğu kulaklarımıza geldi. Bu noktada tüketiciler tereddüt etmesinler, sözleşmelerini imzalasınlar. Yapılandırmalarını gerçekleştirsinler. Kendilerinden talep edilen erken kapama bedeli, yeni kredi kartı çıkartırılması, üç adet otomatik ödeme talimatı gibi işlemler varsa bunu sorun etmesinler. Yapılandırma tamamlandıktan sonra hakem heyetine başvurulmuş hukuka aykırı kesintilerin iadesini sağlayabilirler, bunun yanı sıra kredi kartı çıkarttılarsa hemen onu iptal ettirmek ellerinde.
Otomatik ödeme talimatı için de iptal talimatını verirler ve konu kapanır. Tüketicilere yapılandırma esnasında bir takım hukuki şartlar ileri sürüyorlarsa, tüketiciler bundan ötürü hiç çekinmesinler. Anlaşmazlığa da düşmesinler sözleşmeyi imzalasınlar. Kredi kartı mı çıkardılar kendilerine? Bir telefonla iptal ettirebilirler. Otomatik ödeme talimatı mı aldılar zorla? Kredili mevduat hesabı mı açtırdılar? Her ikisini de hemen kapatmak mümkün.
“DÜŞÜK FAİZ ORTAMINDA BANKA PARA SATMAK İSTEYECEK”
Şu anda, diğer özel bankalardan yüksek faizli kredi kullanan konut kredisi borçluları sıkıntı yaşıyorlar. Çünkü, özel sektörde krediler düşmedi. Bankalar, başka bankadan gelen kredi taşınmasını kabul etmek durumunda değiller. Ancak düşük faiz ortamı oluştuğunda banka para satmak isteyecek. Doğal olarak parasını satmak için de başka bankanın müşterisini de kabul edecek onu transfer etmek için de bir takım cazip tekliflerde sunabilicek. Bu noktada olması gereken, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası önderliğinde, ülkemizdeki finansal piyasalardaki faizlerin aşağı inmesidir. Faizler aşağıya indiği takdirde özel bankalar paralarını nasıl satacak? Kamu bankaları düşük faize veriyor. Özel bankalarda faiz indirdiği takdirde, onlar da istediği oranda yapılandırma sağlayamayan müşterileri yani konut kredisi borçları için diğer bankalardan teklif alacak. En cazip teklifi nerede bulursa eski bankasına sadece kalan ana paranın yüzde ikisi kadar erken kapama tazminatı ödeyip kredisini taşıyabilecek.
“BULUNDUKLARI BANKADAN TEKLİF ALSINLAR”
Bunun için öncelikle piyasada faizlerin aşağıya inmesi lazım. Şu anda iniş trendi başladı, TCMB son iki ayda politika faizinde 750 baz puan indirim yaparak 24’ten 16.50’ye çekti. Önümüzde ki günlerde 200-300 baz puan indirim yaparsa bu oranlar aşağıya çekilecek ve finansal piyasalarda tüm kredilerde faiz oranları da düşebilecektir. Böyle bir durumda tüketicilere tavsiyem, bulundukları bankadan teklif alsınlar ve o yapılandırma teklifini alıp diğer bankalardan da araştırsınlar. Hangisi cazip geliyorsa o bankaya taşısınlar ama unutmasınlar ki, kredisini kullandığı bankada ki hesabını kapatırsa kalan ana para üzerinden yüzde 2’ye varan bir erken kapama tazminatı talep edebilir bankalar.
“YAPILANDIRMA HAKKI SADECE KONUT KREDİSİYLE SINIRLI DEĞİL”
Aslında tüketici kredileri de yapılandırılabilir. Burada anahtar şu; Tüketicinin kredi kullandığı banka kullandığı kredi oranından daha aşağıda tüketici kredisi faiz oranı belirlemişse o oran cazip geldiği takdirde tüketici kendi bankasına başvurup kredi yapılandırması isteyebilir. Bu yapılandırma talepleri ve hakkı sadece konut kredisiyle sınırlı değil. Kamu bankaları sadece konut kredileriyle 0.99 ilan ettikleri için konut kredisi kullananlar bu haklarını talep ettiler. Fakat tüketici kullanıcısı kullananlar da yapılandırabilir, üstelik dilediği an borcunu da kalan ana parayı ödeyerek kapatabilir. Bu noktada konut kredisi borçlarından farkı yüzde 2.0 olan erken ödeme tazminatı da talep edemez banka.”
İSTANBUL/DHA
