Bu yapı dünyada birçok alan ve ürüne yayılmıştır. Mesela mücevherlerin sertifika ile satıldığını görürsünüz. Aslında dünyada birçok ürün sertifikalar üzerinden satılmaktadır. Numuneler söz konusu değildir. Böylece hız, hacim, derinlik ve likidite oluşur. Özellikle de tarım ürünlerinde küresel ticaret bu şekilde işler.
Türkiye çok değerli tarım ürünlerine sahiptir. Bu ürünlerin uluslararası pazarlarda karşılığı vardır. Fakat yetersiz işleme yetenekleri ve standart fikrinin yerleşmemesi nedeniyle ihraç kabiliyeti sınırlıdır. Bu nedenle iç pazar ufak sermeye birikimleri ile dahi spekülatif bir yapının alanına dönüşmektedir. İhracatın zayıf olması kur hareketleri karşısında tarım sektörünün GSYİH içindeki payını da düşürmektedir.
Nüfusun yüzde 20’sinin tarımda istihdam edildiği buna karşın GSYİH payının yüzde 10’un altında olduğu göz önüne alındığında yapılacak işler olduğu görülmektedir.
Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un dediği gibi, tarımda kıyameti koparmalıyız!
Bugün barajdan kanallar yoluyla salınan suyun yüzde 30’u tarlaya ulaşmaktadır. Hayvancılıkla tarımsal üretimin ilişkisi kopuktur. Gübre maliyetleri yükselmektedir. Verimli tarım alanları küspe üretiminde kullanılmaktadır. Birçok insan arazileri olduğu halde potansiyel nakit akışından habersiz biçimde niteliksiz işlerde çalışmaktadır. Kısaca uçtan sona kadar yapılacak işler vardır ki bu işleri yapmak zorunlu bir farkındalık oluşturacağından toplumda karşılığı da bulunacaktır.
Toplum sağlığı ve stratejik güvenliğimiz açısından işlenmeyen tarım arazileri yasal düzenlemelerle üretime katılmalı mülk sahipleriyle hasılat paylaşımı benzeri modeller geliştirilmelidir. Bu sayede kamu eliyle bir farkındalık oluşturularak istihdam ve üretim güçlendirilebilir. Bu kesimler görece iş hayatının içerisinde olduğundan çiftçiliğe yaklaşımları kalitatif kazanımlar sağlayabilir. Kamunun tarıma elverişli arazileri de bu yolla yerli partner çiftçilerle işletilerek hasılat paylaşımı benzeri modeller geliştirilebilir. Kamunun bu yolla sağlayacağı kaynaklar ise tarım altyapısının güçlendirilmesi için oluşturulacak fonu besleyebilir.
Sulama imkânlarından, işlemeye kadar tüm altyapı yatırımlarının geliştirildiği, eş zamanlı olarak standart ve düzenlemelerin güçlendirildiği bir süreci acilen başlatmamız gerekmektedir.
Sektör ve unsurları bugün itibariyle tefecilerin elindedir. Kıyamet bugün koparılmazsa geç olacaktır.
Yusuf DİNÇ 11 Eyl 2018
Bu köşe yazısı Türkiye’nin en genç gazetelerinden Yeni Birlik‘te yazılmıştır. Eğer köşe yazarının yazısıyla ilgili düşüncelerinizi paylaşmak istiyorsanız aşağıdaki yorum kısmından yazabilirsiniz.
Yeni Birlik Gazetesi’ni Gazete Bayilerinden Temin Edebilirsiniz.