Geçtiğimiz günlerde aşırı yoğunluk oluşması sebebiyle e-Devlet’in vatandaşlara özel yeni sunmaya başladığı alt üst soy ağacı bilgisi sorgulama hizmetinin geçici bir süre erişimi durdurulmasının ardından tekrar açıldı. Vatandaşlar bu sayede büyük bir heyecan ve sabırsızlıkla bekledikleri soy ağacı bilgisini görüntüleyebilme fırsatı elde etti. Ancak e-Devlet alt üst soy ağacı hizmeti sorgulamada şöyle önemli bir detay var ki, soy ağacı yalnızca 1800’lü yıllara kadar görüntülenebiliyor. Hal böyle olunca vatandaşların çok daha eski tarihleri öğrenebilme hayalleri suya düşmüş oldu. Ancak araştırmacılar e devlet’in sunduğu hizmet dışında soy ağacı sorgulamada daha eski tarihlere de gidilebileceğinin altını özellikle çizdi. Peki, alt üst soy ağacı bilgisi öğrenmede ortaya çıkan önemli bir detay olan soy ağacı sorgulamada daha eski tarihlere nasıl gidilir?
SOY AĞACI SORGULAMADA DAHA ESKİ TARİHLERE NASIL GİDİLİR?
e Devlet’in resmi web sitesi https://giris.turkiye.gov.tr/Giris/ aracılığıyla hizmete sunulan alt üst soy ağacı bilgisi sorgulama, yoğunluk ve alt yapı yetersizliğiyle kilitlenmesinin ardından yeniden vatandaşların erişimine açıldı. Vatandaşlar e-Devlet bünyesine eklediği soy ağacı sorgulama hizmetiyle birlikte 1800’lü yıllara kadar soylarını detaylı bir şekilde görüntüleyebilme olanağı elde edebilecekler. Öte yandan araştırmacılar da 1800’lü yıllardan da daha eski tarihlere ulaşmak isteyen vatandaşlar için bunun mümkün olabileceğinin açıklamasını gerçekleştirdi. Konuya ilişkin aile tarihi araştıran ve 1300’lü yıllara kadarki kayıtlara ulaşan Kayserili Araştırmacı Hayri Şişlioğlu, soy ağacı sorgulamada daha eski tarihlere gidilebileceği ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Kayserili Araştırmacı Hayri Şişlioğlu, öncelikle aile tarihi merak ederek yola çıktığı araştırmalarının 10 yıl boyunca devam ettiğini, ardından soy izini 1300’lü yıllara kadar sürdürdüğünü açıkladı. Bununla birlikte Şeyh Edebali’nin Kayseri bağlantısını ortaya çıkardığını ve Edebali’nin büyük dedesinin Abdülkadir Geylani olduğu bilgisini elde ettiğini de ifade etti. Önemli bir nokta ise Kayserili Araştırmacı Hayri Şişlioğlu, e-Devlet’in 1800’lü yıllara kadar soy ağacı sorgulama bilgisini sunduğu hizmetten öteye de gidileceğini ifade ederek vatandaşların bunu nasıl gerçekleştirebileceklerinin açıklamasında bulundu. Bunun için vatandaşların yapmaları gereke ilk iş olarak tapu kurumlarına giderek müracaat etmeleri ve tapu kayıtlarına ulaşmaları gerektiğini ifade etti.
İŞTE, ALT ÜST SOY AĞACI BİLGİSİ SORGULAMADA DAHA ESKİ TARİHLERE ULAŞMA YÖNTEMİ…
“Türkiye’de ilk resmî nüfus sayımı 1904 yılında yapılmaya başladı. E-devlette bu tarih itibariyle hayatta olan büyüğünüz ne zaman dünyaya gelmişse o yıllara kadar gidebiliyorsunuz. Örneğin dedeniz 1904 yılında 80 yaşındaysa, e- devletteki nüfus kayıtlarında 1840’lı yıllara kadar ulaşabileceksiniz. Ancak insanlar istiyorlar ki bu yıllardan daha önceye de gidebilelim. Daha önceye gidebilirler, bunun için de tapu kayıtlarına girmeleri gerekiyor. Çünkü Osmanlı tapu kayıtları ortalama 1850’lerden itibaren tutulmuştur. Dolayısıyla bu vesileyle iki kuşak daha önceki büyüklerini ortaya koyma imkanları doğuyor. Bunun için de tapu kurumlarına müracaat edecekler. Diğer bir seçenek ise, vatandaşlar ondan daha gerisine gitmek isterlerse de, hemen hemen her şehrin eski mahkeme kayıtları yani şer’iyye sicilleri tutulmuş, bunları araştırmaları gerektiği sözlerini kaydetti.
1985 yılından itibaren Özal döneminde insanların devlet arşivlerinden araştırma yapmasına izin verilmiş; bu çerçevede dilekçe ile müracaat edildiğinde tapu kurumları da kendilerine yardımcı olabilecektir. Ondan daha gerisine gitmek isterlerse de, hemen hemen her şehrin eski mahkeme kayıtları yani şer’iyye sicilleri tutulmuş, bunları araştırmaları gerekiyor. Örneğin, Kayserininki yakın tarihe kadar Ankara Milli Kütüphane’de idi, daha sonra Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne geçti. Ben araştırmalarımı Milli Kütüphane’de yaptım. Eğer bir ipucu yakalanırsa çok daha geriye gitmek de mümkün olabilmektedir. Ancak bu yolda sabırlı olmaları gerektiğini bilmelidirler.”
