Uber kavgasını geride bırakıyoruz derken şimdi de motosiklet taksiler çıktı. Kısa mesafede tercih edilen ve taksi ücretinin yarısını ödediğiniz mobil uygulamanın hızla yayılmasıyla yeni bir tartışma başladı. Kilometresi 1,25 lira olan bu yeni ulaşım araçlarına talep patlaması yaşanıyor. Yeni yasayla yolcuya da 334 lira ceza kesilecek.
Uber ile mücadele eden taksici esnafının karşısına bu sefer, motor taksiciler çıktı. Kısa mesafeye meyletmeyen, bozuk para üstünü hiç eden ve davranışları vatandaşı bezdiren bazı şoförlerin de etkisiyle motosiklet taksi piyasası adeta gaza bastı. Acil işiniz mi var, fazla paranız mı yok, mesafede kısa ise, çağırın gelsin. Mobil uygulama sayesinde, konum atıyorsunuz, bulunduğunuz yerden sizi alıp, gitmek istediğiniz yere götürüyorlar. Trafiğin tıkalı olması bile İstanbullu için bu araçları bir tercih sebebi yapıyor.
Talebi ve rakamları duyan motor sahipleri, bu işi kazanca dökmüş durumda. Uygulamanın öncüllerinden Scotty uygulaması hakkındaki tartışmalar sürerken, korsan motor taksilerin çıkması üzerine işler daha da sarpa sardı.
İnternette farklı fiyatlarla ulaşım ilanları mevcut. Taksimetre açılış ücreti, genelde 3 veya 4 lira. Kilometre başına 1.25 lira alınıyor. Bazı motorcularla pazarlık bile yapabilirsiniz. Özellikle gençler ve plaza çalışanlarının şimdilerde biraz özgürlükle süslenmiş moda hareketi: ‘Konum at, motor taksin kapıya gelsin. Kaskı tak, arka koltuğa otur, akmayan trafikte yağ gibi ilerle.” Piyasada yüzlerce hatta binlerce çalışandan bahsediliyor. Ortalama 5 bin lira net gelir sağlayan olduğunu öğreniyoruz. Belki çok daha azı veya fazlası. Asıl soruna gelince, bu araçların kimler tarafından nasıl kullanıldığının belli olmaması. Standartın bulunmadığı sektörde yolcunun can ve mal güvenliği de Allah’a emanet şekilde yola devam ediyor.
Peki ama nasıl ticarileşti ve nasıl bu noktaya geldi? Scotty, 2017’de İstanbul’da motosiklet çağırma dönemini başlattı. Uygulamanın sürücü ve yolcu olmak üzere iki tarafı var. Sürücü kendi motosikleti ile müşteri taşıyor, ücreti ondan alıyor. Paylaşıma dayalı iş modeli olma söylemine rağmen, kısa sürede ciddi kazançların olduğu ticari bir alana dönüştüğü iddia ediliyor.
Daha önce sistemde yer almış kişiler, son dönemde birçok motor sahibinin standartlara dikkat edilmeden işe alındığını söylüyor. Bu şekilde bir taşımacılığın yasal olmadığını ve faaliyetlerine durdurma kararı çıktığını belirten taksici esnafı ise Uber’den sonra şimdi de motosikleti taksilerin peşine düşmüş durumda. Gözler önümüzdeki günlerdeki tartışmalarda.
Taksiciler bu taşıma yöntemine ‘Korsan’ diye karşı çıkarken, karşı taraf ‘Paylaşım ekonomisi’ne işaret ediyor. İstanbul Taksiciler Esnaf Odası (İTEO) Başkanı Eyüp Aksu, motorlu taksi uygulamasının yasal olmadığını belirterek, “Korsan taşımacılık yapan Uber ve mahalle aralarında çalışan korsan araçların 30-60 gün bağlanması söz konusu. 5 ila 10 bin lira cezası var. Uber ile aynı yaptırım uygulanıyor. Bu araçlara binen yolculara da 334 lira ceza kesilirken tekrarı halinde rakam iki katına çıkacak. Kanun 26 Ekim 2018 tarihli 30577 sayılı Resmi Gazete’de yayınlandı. Vatandaşların can ve mal güveliklerinin tehlikede olduğunun farkına varması gerekir” bilgisini veriyor.
Taksicilerle ilgili artan şikayetlerin de bu durumu ortaya çıkardığını sorduğumuzda Aksu, İçişleri Bakanlığı genelgesini hatırlatarak, “Artık denetimler daha da artacak. Para üstü vermeyen kısa mesafeye götürmeyen, dolandıran ve kaba davranan taksicinin aracı bağlanacak ciddi para cezaları uygulanacak” diyor.
10 liralık kısa mesafeye 5 liraya ışınlanan vatandaşların gönülden desteği sayesinde bu haberi yazdık. Kendilerine yer vermek lazım. Levent bölgesinde çalışan arkadaşlarımızın, “Bak iş çıkışı bir motosiklet taksi keyfim var, fitnelik yapma” şeklinde motive edici dileklerine teşekkür. “Kedinin kuyruğuna teneke bağlayan çocuklar gibisin orhanorhun. Senin yanında daha da bir iş kolundan bahsedenin…” biçimindeki şahsımı onare edici mesajlara ayrıca teşekkür edip önümüzdeki piyasalara doğru hızla yol alıyoruz. Düzeltiyorum kaçıyoruz.
