Türk otomobil sektörü iç pazarda oldukça zor bir dönemden geçiyor. Ekonomik dengedeki kötü gidişat, yüksek faizler ve artan fiyatlar sıfır otomobil sahibi olmayı oldukça zorlaştırıyor. Özel tüketim vergisi (ÖTV) desteğinin sona ermesiyle birlikte, satışlar adeta dibe vurdu. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, pazarda yüzde 60’lık bir daralmanın söz konusu olduğunu belirterek “Türkiye 2015 yılında bir milyonluk bir pazara ulaştı. 2018 yılında bu pazar 640 bine geriledi. Bu yıl ise 380 bin civarında olduğuna yönelik spekülasyonlar var” dedi. Sektörün desteklenmeye ihtiyaç duyduğunu belirten Yenigün, 30 Haziran’da sona eren ÖTV indiriminin sonlandırılmasının sektöre ciddi negatif etkileri olduğunu, araç satışlarının durma noktasına geldiğini belirtti. Yenigün düşürülen ÖTV’nin kademeli artışının sektörün dinamiklerini bozmadan gerçekleşmesi gerektiğini vurgularken, ÖTV ve KDV desteğinin sürmeyeceğine dair bilgileri olduğunu söyledi. Bu yılın ocak-haziran döneminde toplam pazar geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 45 azalarak 200 bin 901 oldu. Bu dönemde otomobil pazarı da yüzde 43 azalarak 156 bin 378 adet olarak gerçekleşti. Söz konusu dönemde ticari araç pazarı yüzde 51, hafif ticari araç pazarı yüzde 50 ve ağır ticari araç pazarı yüzde 56 azaldı.
İkinci el araç satışları da alım gücünün düşmesiyle birlikte hızlı bir dönüşümün içine girdi. El değiştiren araç sayısı 2019’un ilk 5 aylık döneminde 2 milyon 176 bin 762 adede ulaştı. Ekim 2018’den beri ilk kez yüzde 9,71 büyüyen pazar karşısında, taleplerin ikinci ele kaydığı görüldü. İkinci el araç satışları sıfır modellerde de olduğu gibi daraldı. Fakat, bu küçülme yüzde 5,18 ile sınırlı kaldı. İkinci el araçta yaş aralığı olarak büyüme 8 ve 9 yaş aralığında gerçekleşti. 8 yaşındaki araç modelleri yüzde 60,31 olurken, 9 yaşındaki ikinci el araç satışlarında büyüme yüzde 13,71 olarak gerçekleşti. EBS Danışmanlık verilerine göre, pazar 2018’in ilk 5 ayında 2 milyon 295 bin 780 adet olmuştu. Fakat Mayıs 2019’da geçen yılın aynı dönemine göre aylık bazda artış gerçekleşti. 2018’de 472 bin 478 adet ikinci el araç el değiştirdi. 2019’da ise bu rakam 518 bin 368 olarak gerçekleşti. Böylece geçen yılın aynı ayına göre büyüme yüzde 9,71 olarak kayıtlara geçti.
EN BÜYÜK DARALMA 1 VE 6 YAŞLARDA
İkinci el araç satışlarını incelediğimizde toplam pazarın ilk 5 ayda yüzde 5,18 daraldığı görüldü. 1 yaş altında küçülme yüzde 17,23 oldu. En büyük kaybı 1 yaşındaki modeller yaşadı. Yüzde 42,84 küçülen 2018 modelleri 6 yaşındaki araçlar izledi. 3 yaşındaki modeller yaklaşık yüzde 10 kayıp yaşarken, 5 yaşta küçülme yüzde 22 olarak kayıtlara geçti. 2015 modeller geçen yıla göre, yüzde 6,61 büyüdü. 10 yaş ve üzerindeki modeller de dikkat çekti. 2009 model ve altı araçlarda el değiştirme oranı yüzde 2,76 düştü.
OTOMOBİLDE FİAT TİCARİDE PEUGEOT BÜYÜDÜ
Ocak-Haziran 2019 döneminde sıfır otomobil satışında ilk 15 marka arasında Fiat büyüme kaydetti. Yüzde 43 daralan pazar karşısında en fazla kaybı yüzde 63 ile Ford yaşadı. Tek büyüyen marka ise Fiat oldu. Türkiye’de üretilen Fiat Egea ile hızlı bir yükselişe geçen marka, yüzde 9,25 büyüme kaydetti. Hafif ticari araç tarafında da en fazla kan kaybını Japon üretici Toyota yaşadı. Bu segmentte küçülme yüzde 49 olurken marka, yüzde 76 daraldı. Fransız üretici Peugeot ise büyümeyle dikkat çekti. Yeni Rifter ile hafif ticari segmentte büyüme yaşayan marka, yüzde 11,10’luk viraja girdi.
