Esnaftan tüketiciye, toplumun tüm kesimlerine yönelik can suyu destekleri hızlandı. Kamu bankalarını harekete geçiren hükümetin çizdiği yol haritası sonrası ilk etapta Ziraat Bankası, kart borçlarının yapılandırılacağını duyurdu. Ardından Halkbank 2019’un tamamında KOBİ’lere 22 milyar lira esnaf kredisi sağlanacağını açıkladı. Son adım Vakıfbank’tan geldi. Banka yönetimi, kredi kartı müşterilerine aylık 1.10 faiz oranıyla borç yapılandırma imkânı tanınacağını duyurdu. Takibe düşen 100 bin TL’nin altındaki borçlarda faizin silineceği de belirtildi.
Hükümet yeni yılla birlikte esnafa ve tüketiciye destek üstüne destek yağdırdı. Kamu bankalarını harekete geçiren hükümet, ucuz kredinin musluklarını açtı. İlk etapta Ziraat Bankası aracılığıyla kredi kartı borçları tek bir çatı altında toplanmaya başladı. Kampanya kapsamında, kredi kartlarına uygulanan aylık faiz oranlarından çok daha uygun şartlarda faiz oranları veriliyor. Müşterilerin kredi kartı borçlarını kapaması için 24 aylık vadelerde aylık yüzde 1.10, 60 aylık vadelerde yüzde 1.20 faiz oranlarıyla kredi veriliyor. Böylece Zirat Bankası, toplamda 100 milyar TL’yi geçen kredi kartı borçları tek çatı altında toplanacak. Hükümetin kamu bankaları üzerinden ekonomideki borç sorununu yumuşatmaya çalışmasının tek örneği Ziraat Bankası değil. Bir diğer kamu bankası olan Halkbank da başta esnaf ve sanatkârlar olmak üzere küçük şirketlere yönelik yeni bir kredi paketi açıkladı. Banka, yılın ilk 3 ayında 10 milyar lira, yılın tamamında ise toplam 22 milyar lira ‘esnaf kredisi desteği’ verecek. Bu paketle 350 bin esnafa kredi dağıtılması hedefleniyor. Bu desteğe diğer bir kamu bankası olan VakıfBank’ta katıldı. ‘Yanındaki Güç Paketi’ni duyuran banka, kredi kartı müşterilerine 60 aya varan vadelerle borç yapılandırma imkânı tanıyor. Aylık yüzde 1,10 faiz oranıyla 24 aya, aylık yüzde 1,20 faiz oranıyla da 60 aya kadar vadelerle gerçekleştirebilecek. Bu kampanyadan VakıfBank bireysel kredi kartı müşterileri, VakıfBank ve diğer bankalardaki Aralık 2018 dönem borçları için faydalanabilecek. Öte yandan aralık ayında da Ziraat, konut kredisinde faiz oranını yüzde 1.78’e düşürdü. Ziraat Bankası ile çalışan inşaat firmalarından konut alımlarında faiz yüzde 0.98 olacak. 120 aya kadar vade ile 500 bin liraya kadar kredi verilecek.
Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yalçın Karatepe indirimli krediler için şu açıklamayı yapmıştı: “Parayı yüzde 23 faizle alıp yüzde 14 faizle satacak. Bu yüzde 10’luk faiz zararı ise Hazine’nin yani yine halkın cebinden çıkacak.” Bu durum ise görev zararı olarak nitelendiriliyor. Görev zararı özellikle bankacılık sektörünün sarsıldığı 2001 ekonomik krizi döneminde çokça konuşulan kavramlardan biriydi. Görev zararı, hükümetin kamu iktisadi teşebbüslerine ve kamu bankalarına piyasa şartlarının dışına çıkacak tarzda görev vermesi sonucu oluşan zararlara deniyor.
3 MİLYON TL ALTINA DESTEK
VakıfBank’taki borçları 3 milyon TL’nin altında olup, 2018 yıl sonu itibarıyla ödemelerinde 31 gün ve üstü aksama bulunan müşterilerine altı aya varan ödemesiz dönemle yapılandırma imkânı tanıyor. Bireysel müşteriler borçlarını üç ay ödemesiz dönem ile 36 aya varan vadelerle yapılandırabilirken, ticari segmentteki müşteriler ise altı ay ödemesiz olarak 60 aya kadar aylık yüzde 0,98’den başlayan faiz oranlarıyla çözüme kavuşabilecek.
FAİZLER SIFIRLANIYOR
Türkiye ekonomisine katkıda bulunmak ve ekonominin dinamizmini sağlamak için takipteki borçlarından kurtulmak isteyen bireyler veya ticari işletmeler, VakıfBank ile çözüme kavuştuğunu bildiren banka, 2018 yıl sonundan önce 100 bin TL’nin altındaki kredisi takibe aktarılan müşterilerinin, borçlarını peşin ya da 12 aya kadar taksitle ödemeleri halinde, takibe aktarım sonrası tüm faizlerini sıfırlıyor. VakıfBank müşterileri, 30 Nisan’a kadar başvurmaları halinde bu kampanyadan yararlanabilecek.
AYNI YOL 2008’DE DENENMİŞTİ
İktisat uzmanı Dr. Ali Rıza Güngen 2008 krizi döneminde özel bankaların kredileri geri çağırırken, kamu bankalarının hükümet tarafından kredi vermeye zorlandığına işaret etti. Güngen “Bir süre sonra çiftçiler için kurulan Ziraat Bankası ve esnaf için kurulan Halkbank’ın asıl işi tüm kesimlere ucuza kredi sağlamak oldu” dedi. Bu tür durumlarda kamu bankalarının bilançosunun bozulmaması için Hazine’den bu bankalara gelir kaybı kadar kaynak aktarıldığını dile getiren Güngen, düzenleme ile Hazine’ye yüklenecek ek yükün 1 milyar TL civarında olacağı görüşünde.
