Yönetmen Stephan Talneau’nun bir yol belgeseli haline getirdiği ‘Saz’ filminin 38. İstanbul Film Festivali kapsamındaki dünya prömiyeri, Nachtmanova ve Talneau’nun da katılımıyla Beyoğlu Sineması’nda gerçekleşti. İKSV’nin düzenlediği festivalin Musikişinas bölümünde sinemaseverlerle ve müzik tutkunlarıyla buluşan belgesel, dünya prömiyerinde izleyenleri çok etkiledi. ‘Saz’, dünya prömiyerinin hemen ardından 7 Nisan Pazar günü 16.00’da Cinemaximum Zorlu Center’da ve 9 Nisan Salı günü 13.30’da Cinemaximum City’s 3’te gösterilecek.
Berlin Humboldt Üniversitesi’nde Orta Asya üzerine eğitimini sürdüren Petra Nachtmanova, Türk göçmenlerin 50 yıl önce Almanya’ya getirdiği ve hâlâ ilk günkü gibi tutkuyla yaşatılan köklü saz geleneği ile Kreuzberg’de tanışıyor. Aylar süren araştırmaları sırasında, zamanı ve sınırları aşmış bu çalgıya dair yüzlerce soruyla karşılaşan müzisyen, 2.000 yıldır kuşakları bir araya getiren bu telli çalgının efsanevi kökenlerini aramak ve yüzyıllardır nasıl hâlâ birçok kültürün kalbinde yer aldığını öğrenmek için sırtında bağlamasıyla hayatının yolculuğuna çıkıyor.
Berlin’den başlayan yolculuk, Balkanlardaki gizli köyler üzerinden kalabalık İstanbul’a, oradan Anadolu’nun tepelerini aşarak Kafkas Dağlarına ve Azerbaycan aşıklarına ulaşarak, sazın doğduğuna inanılan gizemli Horasan Bölgesi’nde son buluyor. Petra Nachtmanova, sembolik anlamları olan bu şehirlerden geçerek orada yaşayan müzisyenlerin hissettikleri ve anlattıkları üzerinden, ezgilere konu olan, yazılmamış efsaneleri ortaya çıkarmayı amaçlıyor. Bosnalı saz ustalarıyla, takım elbiseleriyle dağlara çıkan müzik erbaplarıyla ve Blues Rock’un muhtemel mucitleri Türkmenlerle tanışan yetenekli müzisyen, her karşılaşmada tek bir şey istiyor: ‘Bana eve götürebileceğim bir şarkı çalın’. Başlardaki kuşkucu şaşkınlık yerini önce hayranlığa, en sonunda da derin bir güvene bırakıyor. Belgeselde Nachtmanova, sazın öyküsünü Erkan Oğur, Erdal Erzincan, Murat Ertel, Gjovali Shani, Bosnalı Saz grubu ‘Sevdah’, Suat Kaya, Ayşe Sewaqî, Aşık Mübariz Aliyev ve Seyed Arash Shahriyari gibi müzisyenlerle birlikte keşfediyor.
Müziğin gücünü gösteren ve dünyanın sınırlarını zorlayan ‘Saz’, kültürler ve zaman arasında köprü kuran bir yol filmi. Film sektöründe 12 yıllık deneyime sahip yapımcı, editör ve yönetmen Stephan Talneau’nun ilk filmi ‘Saz’, bir Avrupalı’nın gözünden insanların ortak kültürünü arayış yolculuğu. Yapımcılığını C. Cay Wesnigk’in üstlendiği Anthromedia yapımı belgesel; öznel bir bakışla şehirden şehre, yaylalardan dağlara, kültür ve zamanlar arasında köprü kurarak sazın özüne çıkılan yolculukta türküleri kovalıyor.
