Türkiye ile NATO müttefiki Amerika Birleşik Devletleri arasındaki kriz dosyalarının en üstüne yerleşen S-400 konusunda Washington’dan ilk somut hamle geldi.
Türkiye’yi F-35 savaş uçağı projesinden çıkarmakla tehdit eden ABD yönetiminin ilk olarak halen bu uçaklarda uçuş eğitimi alan pilotların gelmesini askıya aldı. ABD’nin, ülkede F-35 savaş uçağı eğitimi alan Türk pilotlara yenilerinin eklenmemesi yönünde karar aldığı belirtildi. Reuters haber ajansının Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberinde, Ankara’nın Rusya’dan almak üzere anlaşmaya vardığı S-400 hava savunma sistemi konusunda geri adım atmadığı, bunun üzerine ABD’nin de yeni pilot eğitimlerini durdurmaya gideceği ifade edildi.
Washington yönetimi S-400’ler ile F-35 yeni nesil savaş uçaklarını birbirine rakip askeri sistemler olarak kabul ediyor ve bir ülkenin bu iki teçhizata birden sahip olmasının F-35 programını riske atacağını savunuyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı personel ABD’nin Arizona eyaletindeki Luke Hava Üssü’nde F-35’in kullanımı ve bakımı konusunda eğitim almaya devam ediyor. Reuters’a konuşan iki ABD’li kaynak, Washington’un kararının eğitim alan mevcut personele yönelik olmadığını, Arizona’daki pilotların eğitiminin devam edeceğini ifade etti.
HULUSİ AKAR’A SHANAHAN İMZALI MEKTUP: Ancak Foregin Policy’nin ulaştığı isimsiz Savunma Bakanlığı kaynakları ise yaptırımın daha da genişleyeceğini söyledi. FP haberinde halen ABD’deki üste eğitim gören toplam 42 Türk subayın da 31 Temmuz’a kadar eğitimlerinin sona erdirilerek bulundukları üslerden ayrılması istenecek. FP haberine göre halen Bakanlık görevini vekaleten yöneten Patrick Shanahan tarafından imzalanan ve yaptırımların sıralandığı mektup Haziran’da Savunma Bakanı Hulusi Akara’a teslim edildi. İsmini açıklamayan iki Pentagon yetkilisinin FP’ye yaptığı açıklamaya göre bu mektupta S-400 alımın halinde Türkiye’ye uygulanacak yaptırımlar da sıralandı.
F-35 savaş uçaklarının üretim sürecinde rol oynayan Türkiye, uçakların geliştiricisi Lockheed Martin’e 9 milyar dolar karşılığında 100’lık sipariş vermişti. Mayıs ayında ABD merkezli yayıncı kuruluş CNBC Washington’un Ankara’ya Rus hava sistemlerinin alınmasından veçgeçilmesi izin Haziran ayının ilk haftasına kadar süre tanıdığı yönünde bir haber çıkmıştı. Söz konusu süre bugün doluyor. Ancak Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD’nin Türkiye’ye böyle bir süre iletmediğini söylemişti.
Hükümet Rusya’dan S-400 alımının bitmiş bir anlaşma olduğunu söylüyor ve ilk teslimatın kısa süre içerisinde yapılacağını ifade ediyor. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ankara’nın S-400 alımı nedeniyle ABD’den gelebilecek olan olası yaptırımlara hazırlandığını da ifade etmişti. Reuters haber ajansı, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un yeni pilotların gelişinin durdurulduğu yönündeki bilgiyle ilgili yorum yapmadığını, ancak Ankara’ya Patriot hava savunma sistemi satışında görüşmelerin devam ettiğini söyledi.
Reuters’a konuşan yetkililer Türkiye’nin S-400 alımı konusunda geri adım atması halinde eğitim programına da yeniden başlanacağını söylüyorlar.
RUSYA: FÜZELERİN PARASI ALINDI SİPARİŞLER TAMAMLANDI
Rus devlet savunma sanayi şirketi Rostec’in Üst Yöneticisi (CEO) Sergey Çemozov, S-400 hava savunma sistemlerinin Türkiye’ye teslimatına 2 ay içerisinde başlayacaklarını açıkladı. Çemozov, St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu (SPIEF) kapsamında Rus NTV kanalına yaptığı açıklamada, S-400’lerin teslimat sürecinin planlandığı şekilde ilerlediğini belirtti. S-400’lere ilişkin ön ödemelerin tamamlandığını anlatan Çemozov, “Krediler de sağlandı, harcandı ve üretim yapıldı. Ayrıca eğitimler de tamamlandı. S-400’lerin Türkiye’ye teslimatına 2 ay içerisinde başlayacağız” dedi.
SHANAHAN, AKAR’A ANLATMIŞ
FP haberine göre ABD Savunma Bakanlığını vekaleten yürüten Shanahan’ın, Hulusi Akar’a ilettiği mektupta, Türkiye’nin S-400 alımından vazgeçmemesi halinde ABD’nin şu adımları atacağı belirtiliyor:
* Türkiye’nin F-35 programına katılımı 31 Temmuz 2019 tarihinde askıya alınacak;
* Halen iki ayrı üste eğitim gören 42 Türk öğrencinin bu tarihe kadar ABD’yi terk etmesi istenecek;
* F-35 Ortak Program Ofisi’ne ait olan bu üslere Türk Hava Kuvvetleri personelinin girişi yasaklanacak;
* Haziran-Temmuz aylarında ABD’ye gitmesi planlanan 34 pilotun eğitim süreci askıya alınacak;
* 12 Haziran’daki CEO yuvarlak masa toplantısına Türkiye katılmayacak;
* Türkiye’de F-35’ler için parça üreten firmalara iş verilmeyecek; mevcut işler ‘alternatif kaynaklara’ aktarılacak.
Foreign Policy dergisine konuşan yetkililerden biri, söz konusu adımların Shanahan ile Akar arasında yapılan bir telefon konuşmasında daha önceden görüşüldüğünü söyledi.
