Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, Rusya ve ABD’nin, Taliban müzakerecilerinin seyahat engelinin kaldırılmasına yönelik liste üzerinde çalıştığını belirterek, “Eğer Afgan uzlaşısını gerçekten güçlendirmek istiyorsak, bunu yapmanın zamanı geldi.” dedi.
Kabulov, Afganistan barış sürecindeki son gelişmelere ilişkin açıklamalarda bulundu. ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad ile 22 Şubat’ta Ankara’da yaptığı görüşmede, amaçlarının daha önce olduğu gibi Afganistan’daki uzlaşıyla ilgili olduğunu belirten Kabulov, “Biz, ne Rusya’nın ne de Amerika’nın Afganistan’a kendi çözümlerini dayatmayacağı konusunda hemfikiriz.” dedi.
ABD VE RUSYA’DAN TALİBAN ATAĞI
Kabulov görüşmede, Taliban müzakerecilerine yönelik seyahat muafiyeti konusunun ele alındığını fakat Halilzad ile bu konuda yetkiye sahip olmadıkları için yaptırımları uygulayan ve yaptırımlarla ilgili karar verme yetkisine sahip Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin tüm üyeleriyle konuyu görüşmek zorunda olduklarını belirtti. Kabulov, “ABD’deki meslektaşlarımızla bu konu üzerinde çalışıyoruz. Cevabı merakla beklenen soru şu ki eğer Afgan uzlaşısını gerçekten güçlendirmek istiyorsak, bunu yapmanın zamanı geldi.” ifadesini kullandı.
Yaptırımların kaldırılması noktasında temsilciler listesinin henüz hazırlanmadığını dile getiren Kabulov, “New York’ta meslektaşlarımız liste üzerinde çalışacak.” bilgisini paylaştı. Öte yandan Kabulov, Taliban’ın diğer taleplerine ilişkin, “Onlar, ABD temsilcisiyle gündemimizde değil.” dedi.
Türkiye ve Rusya arasındaki etkileşimin, Afganistan’daki bu sürece yapacağı katkıya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Kabulov, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Rusya ve Türkiye, Taliban ve diğer Afganlar arasında diyaloğun kurulmasına birlikte katkı sağlayabilir. Tüm Afgan taraflarının böyle bir desteği hissetmesi çok önemli. Türkiye, Moskova formatının üyesi değil fakat üyelerin çoğunun, Afgan sorununa bölgesel yaklaşımların geliştirilmesi sürecinde Türkiye’nin aktif rolünü memnuniyetle karşılayacağından eminim.”
“AFGANİSTAN’DA SEÇİMLERİN ERTELENMEMESİ ÖNEMLİ”
Kabulov, Afganistan’daki seçimlerin barış sürecine etkisine ilişkin, ülkede uzlaşı için hükümet ve Taliban arasında anlaşmaya ihtiyaç olduğunu dile getirdi. Öte yandan Taliban’ın mevcut hükümeti tanımadığını vurgulayan Kabulov, “Bu durumda, Taliban’ın görüşeceği hükümeti seçmeye ihtiyaç var. Afganistan uzlaşısını gerçekten istiyorsak, seçimleri ertelememek, belirlenen sürede tutmak oldukça önemli.” ifadelerini kullandı.
Taliban’ın, mevcut hükümeti, “Amerikalılar tarafından belirlenen kukla hükümet” olarak gördüğü için tanımadığını belirten Kabulov, “Ancak Moskova’da başlayan Afganlar arası görüşmeler sonucunda yeni bir ekip kurulacaksa, mevcut hükümetin temsilcilerini de içerebilir. O zaman her şey yoluna girecek.” şeklinde konuştu.
Kabulov, Afganistan’da çözümün önündeki başlıca engellerin neler olduğu sorusu üzerine, şunları kaydetti:
“Öncelikle, yabancı birliklerin geri çekilmesi konusunda hemfikir olmalıyız. Daha sonra ülkenin kelimenin tam anlamıyla yeniden inşasında yer alacak yeni Afgan liderliğinin yasal yollarla oluşumuna devam etmeliyiz. Yabancı birliklerin çekilmesinden sonra Taliban ve diğer bütün Afganlar arasında ulusal uzlaşıya varılması beklendiğinden, daha sonra savaş olmamalı.”
ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad ile 22 Şubat’ta Ankara’da bir araya gelen Kabulov, bir gün önce de Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın tarafından kabul edilmişti. Görüşmede, Afganistan’daki son gelişmelerin yanı sıra Türkiye’nin Afganistan barış sürecinde üstlendiği rol ve ülkede yeniden istikrarın sağlanmasına verdiği katkılar değerlendirilmişti.
AFGANİSTAN’DA BARIŞ GÖRÜŞMELERİ SÜRECİ
Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani yönetimindeki hükümet için büyük tehdit unsuru Taliban örgütü, halen ülkenin birçok bölgesinde hakimiyetini koruyor.
Bazı bölgeleri Taliban’ın kontrolündeki ülke, ciddi güvenlik sorunuyla karşı karşıya bulunuyor.
Hükümetin geçen yıllarda defalarca Taliban ile barış görüşmelerine başlamak için çaba sarf etmesi ve bu kapsamda Barış Konseyi kurmasına rağmen henüz sonuca ulaşılamadı.
Eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai döneminde Afganistan yönetimi ile Taliban arasındaki temasların, Katar’ın başkenti Doha’da, Haziran 2013’te yapılması planlanıyordu ancak Taliban’ın ofise “Afganistan İslam Emirliği” tablosunu ve sözde bayrağını asması üzerine Afgan hükümeti müzakerelerden vazgeçmişti. Ofis bir ay sonra kapanmış ve barış müzakereleri askıya alınmıştı.
MOSKOVA/AA
