ABD’nin İran’a karşı Ortadoğu’da başlattığı ‘savaş durumu’ krizi devam ederken Washington’un Tahran konusunda en büyük destekçisi olan Suudi Arabistan’dan ‘çatışma durumu’yla ilgili mesafeli bir açıklama geldi. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil El Cubeyr, Suudi petrol tankerlerine BAE kara salarında ‘sabotaj’ düzenlenmesi sonrası bölgede savaş istemediklerini ancak taraflar savaşı seçerse de ‘tüm güçleriyle’ yanıt vermeye hazır olduklarını açıkladı. El Cubeyr, “Krallığımız bölgede bir savaş istemiyor ve bunu amaçlamıyor. Suudi Krallığı bu savaşı engellemek için elinden gelen her şeyi yapacaktır. Ancak eğer diğer taraflar savaşı seçerse tüm gücü ve kararlılığıyla karşılık verecek, kendisini ve çıkarlarını savunacaktır” dedi. Cübeyr’in bu açıklaması bazı uluslararası medya kuruluşları tarafından “Riyad krizden çıkış yolu arıyor” şeklinde yarumlandı.
Washington’un bölgedeki müttefiklerinin üst düzey askeri yetkilileriyle Umman’da zirve düzenlenemesi sonrası Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz, Körfez’deki gerilimin tırmanmasını önlemek için Mekke’de iki acil toplantı düzenlenmesi çağrısında bulundu. Kral Selman bin Abdulaziz, Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ve Arap Birliği üyesi ülkelerin liderlerini, Mekke şehrinde 30 Mayıs’ta olağanüstü düzenlenmesi planlanan iki zirveye davet etti. Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA’ya konuşan Dışişleri Bakanlığından bir yetkiliye Kral Selman’ın KİK ve Arap Birliği ülkeleriyle bölgede güvenlik ve istikrarın güçlendirilmesine ilişkin istişare ve koordinasyon kurmak istediğine işaret etti.
Öte yandan bölgedeki krizin baş aktörleri olan Riyad, Tahran ve Washington attıkları adımlarla gerilimi artırmaya devam ederken Körfez’de yeni bir krizin baş göstereceği kaygıları sonrası taraflar gerginliği yumuşatma yoluna gitti. Riyad’ın iki petrol tankeri ve en önemli petrol buru hattına düzenlenen sabotaj için suçladığı Tahran’da da savaş istemediklerini yineledi. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, ABD’yle artan gerilime karşın, bölgede bir savaş çıkacağına inanmadığını söylerken şehin tavırlarıyhla bilinen İran Devrim Muhafızları da savaş peşinde olmadıklarını açıkladı ancak savaştan da korkmadıklarını belirtti. İran Devrim Muhafızları Genel Komutanı General Hüseyin Selami, bölgede ABD’ye büyük bir yenilgi tattıracaklarını ifade ederek, “Savaş peşinde değiliz ama savaştan da korkmuyoruz” dedi. ABD Başkanı Donald Trump da bölgede ‘çatışmadan kaçınmak istediğini’ söyledi.
Bu arada Ortadoğu’daki hemen hemen her karışıklıkta parmağı olduğu belirtilen Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve istikrarın sağlanmasına yönelik çabaları ele aldığını aktarıldı.
BAHREYN DE ÇEKİLİYOR
İran’la gerilimin had safhaya çıkması sonrası Irak’tan çekilen ülkeler arasına Bahreyn de girdi. Basra Körfezi’nin en küçük ülkesi Bahreyn’de hükümet bölgede artan gerilim ve istikrarsız durumu gerekçe göstererek vatandaşlarına İran ve Irak’a gitmemeleri çağrısı yaptı. Bahreyn Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Irak ve İran’a seyahat etmek isteyen vatandaşlara bölgede artan gerilim, güvenlik tehlikesi ve istikrarsız duruma karşı uyarıda bulunuldu. Bakanlık ayrıca İran ve Irak’ta yaşayan Bahreyn vatandaşlarının güvenlik nedeniyle söz konusu iki ülkeyi acilen terk etmelerini istedi. ABD Dışişleri Bakanlığı acil gervi olmayan diğer bütün personelini Irak’tan arılmaları talimatı vermişti. Bu talimatlardan sonra Almanya ve Hollanda da benzer adımlar atmıştı.
Trump: Ekibimle sürtüşme içinde değilim
ABD Başkanı Trump İran konusunda dış politikada şahin tavrıyla bilinen danışmanlarıyla sürtüşme yaşadığına ilişkin iddiaları yalanladı. Hem Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton hem de Dışişleri Bakanı Mike Pompeo için “Harika iş çıkarıyorlar” dedi. Trump kendisinin danışmanlarıyla arasında sürtüşme yaşadığına ve danışmanlarının kendisini İran’la bir savaşa sürüklediği konusunda endişeli olduğu yönünde medyada çıkan haberler için ‘saçmalık’ ifadesini kullandı. Bolton İran konusunda şahin politika uygulanması gerektiğini savunan isimlerden ve göreve geldiğinden bu yana da Trump yönetimi içinde daha sert bir politika benimsenmesi için yönetime baskı yapıyor. Hatta Savunma Bakanı vekili Patrick Shanahan’ın İran işgali için Trump’tan 120 bin asker istediği planın arkasında da Bolton ve Pompeo’nun olduğu iddia edilmişti.
