Cuma günü kapanıştan önce yukarı yönlü hareketle 5.8449 seviyesine tırmanan dolar/TL, seçim haftasına hızlı bir düşüşle girdi. Geçen hafta gelişen para birimleri arasında en hızlı yükselen para birimi olan TL, bu haftaya dolar karşısında en hızlı değer kazanan birim olarak başladı. Kur, geçen pazartesi 5.44’ten açılmış ve cuma gününe kadar dar bantta yatay bir seyir izlemişti. Cuma günü S-400’ün ardından Golan Tepeleri kaynaklı Türkiye ABD ilişkilerine yönelik endişeler negatif ayrışmanın önemli bir nedeni olurken, diğer taraftan iç piyasada altı aydır aralıksız her hafta devam eden bireysel döviz talebi TL’deki baskıyı artırıyor. Bireylerin yabancı para cinsinden mevduat ve fonları 15 Mart haftasında 1.64 milyar dolar artışla 105.7 milyar dolar ile tarihi zirveye yükseldi. Bankacılar yerli talebinin yabancı talebiyle birleşerek tek yönlü dövize yönelik bir talep oluşturmasının piyasada ani hareketleri de beraberinde getirdiğine dikkat çekiyorlar. Öte yandan, TCMB rezervlerindeki düşüşün de TL’deki sert değer kayıplarında belirleyici olduğu değerlendiriliyor. TCMB rezervleri iki haftada 5.5 milyar doların üzerinde azalırken bir Merkez Bankası yetkilisi rezerv hareketlerinde olağan dışı durum görmediğini açıkladı ve son dönemde 5.3 milyar dolar tutarında dış borç ödemesi ile enerji ithalatçısı kurumlara döviz satımı yapıldığı bilgisini verdi. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada “Ülkemiz ekonomisine ilişkin makro göstergeler koordineli politika adımlarının etkisiyle dengelenme sürecinin devamına işaret etmektedir” denildi ve şu yorum yapıldı: “Öncü veriler ilk çeyrekte yurt içi talepte ılımlı bir toparlanmanın gerçekleştiğini göstermektedir. Mal ihracatı ve turizm talebindeki güçlü seyirle birlikte net ihracat büyümeye yüksek katkı vermektedir. Bu çerçevede cari dengedeki iyileşmenin hızlanarak sürmesi beklenmektedir.” Ekonomik dengelenme sürecinde para politikası fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda şekillenirken, ‘maliye politikası ile güçlü eşgüdüm’ün enflasyonla mücadeleyi desteklediği vurgulanan Merkez Bankası duyurusunda, şöyle denildi: “Diğer taraftan, Merkez Bankası rezervlerini güçlendirme politikasına kararlılıkla devam etmektedir. Bu doğrultuda, geçtiğimiz yıl finansal piyasalarda yaşanan oynaklıklar sonrasında rezervlerde artış trendi gözlenmiştir. Brüt rezervlerde yaşanan dalgalanmalar ise olağan işlemlerden ve dönemsel unsurlardan kaynaklanmakta olup öngörülmeyen bir durum söz konusu değildir. Finansal piyasalarda gözlenen oynaklıklar ve sağlıksız fiyat oluşumları yakından takip edilmekte olup para politikası ve likidite yönetimine ilişkin tüm araçlar, fiyat istikrarını sağlamak ve finansal istikrarı desteklemek amacıyla kullanılmaya devam edilecektir.”
TL HÂLÂ KIRILGAN
Capital Economics kıdemli gelişmekte olan piyasalar ekonomisti Jason Tuvey, banka incelemelerine ilişkin “Yatırımcılar bilgi ister, trade önerileri isterler. Eğer siyasetçiler bunun olmaması için baskı yaratmaya çalışırsa yatırımcılar o ülkeye yatırım yapmaktan vazgeçebilirler” görüşünü dile getirdi. TCMB’nin (askıya aldığı) repo ile “arka kapıdan sıkılaştırma” yapmasının merkez bankası üzerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasi baskısı olduğu ve TCMB’nin bundan kaçınmaya çalıştığına işaret ettiğini söyleyen Tuvey “TL hala şoklara karşı ciddi derecede kırılgan, yatırımcılar ise bugünkü kazanımlara rağmen biraz gergin. Jeopolitik endişeler ve Erdoğan’dan para politikasına yönelik herhangi bir yorum TL’yi satış baskısı altında bırakabilir” şeklinde konuştu.
MERKEZDEN SWAP HAMLESİ
Merkez Bankası kurdaki hareketliliğin ardından dün yeni bir adım daha attı. Buna göre swap piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırı yüzde 10’dan yüzde 20’ye çıktı. Bankacılar cuma günkü örtülü faiz artışının ardından bu yönde bir adım beklediklerini ifade etmişlerdi. Bu adım, haftalık reponun kaldırılmasından sonra teknik bir ayarlama olarak görülüyor. Cuma günkü sert satış baskısının ardından Merkez Bankası kademeli olarak en az 150 baz puanlık sıkılaştırma anlamına gelen likidite adımı açıklamıştı. Erken saatlerde yüzde 3’ün üzerinde düşüşle 5.57 seviyesine kadar gevşeyen kur, daha sonra yukarı hareketlendi. Kur, Merkez’in swap hamlesi sonrası 5.70 civarında yer alıyor.
BANKACILIK ENDEKSLERİ SERT DÜŞTÜ
Bankacılık endeksinde Cuma günü gözlenen sert satış baskısı dün devam etti. Bir bankacılık analisti “Bankacılık endeksindeki hareketleri Cuma gününün uzantısı olarak değerlendirebiliriz. Buna ek olarak BDDK ve SPK’dan yapılan açıklamalar da endeks üzerinde baskı yarattı. Şu anda belirsizlik yüksek. Belirsizliğin yüksek olduğu zamanlarda bu hareketleri görüyoruz” değerlendirmesini yaptı. TSİ 12.30 sularında BİST bankacılık endeksi XBANK, 4300 puana yakın bir kayıpla yüzde 3’ü aşkın değer kaybetmiş vaziyetteydi. Akbank yüzde 4.40 kayıptaydı. Yapı Kredi yüzde 2.73, yüzde 2.91, İş Bankası C yüzde 2.19 değer yitirmişti. Böylece bankacılık endeksinin 2 günlük kaybı seans içi hareketlerde yüzde 12’yi buldu.
REPO İHALESİ AÇILMADI
Dolar/TL ‘de geçen haftanın son işlem gününde görülen yükseliş sonrasında Merkez Bankası’ndan gelen açıklamada repo ihalelerine ara verildiği bildirildi. Türk Lirası ile birlikte çoğu gelişen piyasa parası da Cuma günkü işlemlerde dolar karşısında sert düştü. Dolar karşısında 5.8448’e kadar düşen TL’nin günlük kaybı yüzde 6’nın üzerini gördü. EM paralarının kaybında Brexit, ABD – Çin gibi jeopolitik belirsizlikler ile ABD getiri eğrisinin tersine dönmesinin ardından artan küresel büyüme endişeleri etkili oldu. Bankanın mevcut durumda haftalık repo faizi yüzde 24, gecelik borç verme faizi yüzde 25.50, geç likidite penceresi (GLP) faiziyse yüzde 27 seviyesinde bulunuyordu. TCMB, sadeleştirme adımıyla birlikte ana fonlamasını bir hafta vadeli repo ihaleleriyle yapıyordu. Banka, geçtiğimiz hafta repo ihaleleriyle bankalara toplam 93 milyar TL’lik fonlama sağlamıştı.
