ALİ YILDIRIM/İSTANBUL
Türkiye’de otomobil ve hafif ticari araç pazarı kan kaybetmeye devam ediyor. İç pazarda yüzde 47’lere ulaşan daralma özel tüketim vergisi (ÖTV) desteğinin sona ermesiyle Temmuz 2019’da kontak kapattı. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) iç pazarda satışların Temmuz 2019 karnesini açıkladı. Otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2019 yılı ilk yedi ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 47,53 azalarak 406 bin 82 adetten 213 bin 71’e geriledi. Otomobil satışları, 2019 yılı ilk yedi ayında geçen yıla göre yüzde 45,96 oranında azalarak 317 bin seviyesinden 171 bin 776 adede kadar geriledi. Hafif ticari araç pazarı, 2019 yılı Ocak-Temmuz döneminde geçen yıla göre yüzde 53,17 azalarak 41 bin 295 adet oldu.
Asıl bilanço ÖTV’nin bitmesiyle ortaya çıktı. Geçen yıl kasım ayında başlatılan ve iki kez uzatılan uygulamayla motor hacmi 1.6 litre altında kalan modellerin ÖTV oranlarında 15 puan indirime gidilmişti. Sektör temsilcileri uygulamanın devamını, hatta daha yüksek bir indirim oranıyla devamını talep ederken hükümetin henüz bu konuda bir adım atıp atmayacağı bilinmiyor. Haziran sonunda biten uygulamayla birlikte birçok araç satıcısı temmuz ayının ilk haftalarında fatura bile kesmediklerini belirtmişti. Açıklanan Temmuz 2019 verileriyle birlikte toplam pazarın yüzde 66 daraldığı görüldü. Adeta frene basan sektör, yüksek kredi maliyetleri ve alım gücünün düşmesini derinden hissetti. Geçen yılın temmuz ayında 52 bin 734 adet araç satışı gerçekleşirken bu dönemde sadece 17 bin 927 sıfır araç yola çıktı. 2019 yılı Temmuz ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 63,36 azaldı ve 15 bin 398 adet oldu. Geçen sene 42 bin 24 adet satış gerçekleşmişti. 2019 yılı Temmuz ayında hafif ticari araç pazarı 2018 yılının Temmuz ayına göre yüzde 76,39 azaldı ve 2 bin 529 adet olarak gerçekleşti. Geçen sene 10 bin 710 adet satış yaşanmıştı.
100 ARAÇ YERİNE 22 ARAÇ VERGİ VERDİ
OSD Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün, temmuz ayında gerçekleşen otomobil ve hafif ticari araç satışlarına ilişkin açıklanan rakamları değerlendirdi. 2017 Temmuz ayı satış rakamlarını 2019 yılının aynı dönemi ile karşılaştıran Yenigün “Aradaki fark bize yüzde 78’lik bir gerileme olduğunu gösteriyor. Kısacası; 100 araç üretmek için fabrika kuran sanayici ya da tedarikçi 22 araç üretti, 100 araç satmak için açılan bayi 22 araç sattı, 100 araca hizmet veren servis istasyonu 22 araca hizmet verdi. Ve devlette de 100 yerine 22 araçtan vergi aldı. Bu sürdürülebilir bir durum değil” dedi.
RENAULT LİDER OLDU EN AZ YARAYI FİAT ALDI
Ocak-Temmuz 2019 döneminde en çok otomobili 29 bin 921 adetle Renault sattı. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44 daralma yaşayan marka zirveyi bırakmadı. Onu Fiat takip etti. 25 bin 740 araç satışına imza atan Fiat geçen yıla göre en az yara alan markalardan. Marka satışlarda sadece yüzde 0,69 küçülme yaşadı. Yüzde 51’den fazla kayıp yaşayan Volkswagen ise ilk 3’e girmeyi başardı. Yine en az daralan markalardan olan Toyota’da yüzde 32’lik bir dönemecin içinde. 12 bin adet otomobil satan markayı, 11 bin adetle Hyundai takip etti. Markanın ardından sırasıyla Peugeot yüzde 43, Honda yüzde 43, Dacia yüzde 58, Opel yüzde 53 ve Nissan yüzde 48 daralmayla ilk 10’a girdi.
MAKSİMUM HEDEF 380 BİN
2019 yılı Temmuz ayı sonunda 1600cc altındaki otomobil satışlarında yüzde 47,3 1600-2000cc aralığında motor hacmine sahip otomobil satışlarında yüzde 48,3 ve 2000cc üstü otomobillerde yüzde 34,5 azalış izlendi. 2019 yılı Temmuz ayı sonunda 96 adet elektrikli ve 5 bin 495 adet hibrit otomobil satışı gerçekleşti. 2019 yılı otomotiv sektörü toplam pazarının 340 bin-380 bin adet aralığında olması tahmin edildi.
