ALİ YILDIRIM/İSTANBUL
Türkiye’de otomotiv pazarı 1 milyon adetlik satış rekorlarının ardından hızlı bir düşüşe geçti. Alım gücünün neredeyse bitmesi, yüksek kredi faizleri ve dalgalı kur fiyatları uçurdu. Ayrıca sektörden özel tüketim vergisi (ÖTV) desteğinin çekilmesiyle sıfır otomobil sahibi olmak birçok tüketici için hayal oldu. Fiyatlar bir hayli yükselince rota ikinci ele çevrildi. Artık yüksek yaş ve kilometredeki araçlar bile dar gelirli için daha değerli oldu. Önceki gün açıklanan verilere bakacak olursak, otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2019 yılı ilk yedi ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 47,53 azalarak 406 bin 82 adetten 213 bin 71’e geriledi. Otomobil satışları, 2019 yılı ilk yedi ayında geçen yıla göre yüzde 45,96 oranında azalarak 317 bin seviyesinden 171 bin 776 adede kadar düştü. Hafif ticari araç pazarı, 2019 yılı Ocak-Temmuz döneminde geçen yıla göre yüzde 53,17 azalarak 41 bin 295 adet oldu. Sadece temmuz ayında pazar yüzde 66 daraldı. Geçen yılın temmuz ayında 52 bin 734 adet araç satışı gerçekleşirken bu dönemde sadece 17 bin 927 sıfır araç yola çıktı. Türkiye’de üretilen ve tüm dünyaya ihraç edilen Fiat Egea sedan, Honda Civic sedan, Toyota Corolla, CH-R, Hyundai i20, i10 ve Renault Megane sedan, Clio eksiksiz olarak yerli rekabeti için adım atıyor.
Daralan satışlarla birlikte yerliler ithallere karşı avantaja geçti. Ocak-Temmuz 2019 döneminde en fazla satan marka Fiat olurken, Renault, Ford, Volkswagen ve Toyota onu takip etti. İlk 5’te yer alan markaların 4’ünü yerliler oluşturdu. Yılın ilk 7 ayında toplam 213 bin 71 araç satışı gerçekleşti. Bu satışın yüzde 54,5’lik oranını ithaller, yüzde 45’ini ise yerli modeller oluşturdu. Böylece 96 bin 931 sıfır araç ‘Yerli üretim’ logosuyla yollara çıkarken, 116 bin 140 adet araç ise ithal olarak plakalandı. Geçen yılın aynı dönemine bakacak olursak toplam 406 bin 82 adetlik pazarın yüzde 37’sini (150 bin 607 adet) yerliler, yüzde 62’sini de (253 bin 475 adet) ithal modeller oluşturmuştu. Daralan pazarda düşen ithalatın da buna büyük bir etkisi olsa da yerli modellerin tercihi 8 puan artarken, ithaller oranda düştü.
SATIŞLARIN YÜZDE 90’I SAKARYA’DAN
Yine aynı denklemde devam edecek olursak Toyota’nın satışlarda yüzde 90,7’lik yerli oranı mevcut. 12 bin 525 adet araç satan markanın 11 bin 372 adedi Sakarya tesislerinden yola çıkıyor. Öte yandan satışların büyük bir kısmını ise hibrit modeller oluşturuyor. Listedeki üçüncü marka ise Ford. Yerli hafif ticari modellerle dikkat çeken marka bu dönemde 20 bin 745 adet araç satmış. Yola çıkan modelleri 15 bin 55 adetlik kısmını ise yerli modeller oluşturdu. Markanın satışları içinde yerli payı yüzde 72,5 olarak hesaplanmış. Honda yüzde 84,7’lik payla dikkat çekerken, Hyundai yüzde 28,8 ISUZU yüzde 86,2 ve Karsan yüzde 100’lük yerli satış payına sahip.
EN FAZLA YERLİYİ FİAT VE RENAULT SATIYOR
Satışların bir hayli dipte olduğu bu dönemde yerlilik oranları da bir hayli önem kazanıyor. İçerde üretilen modeller yapılan kampanyalarla daha avantajlı fiyat etiketlerine sahip olabiliyor. Ocak-Temmuz 2019’da baktığımızda Fiat’ın 33 bin 219 adetlik satışının 32 bin 150’sini Bursa’dan yola çıkıyor. Markanın satışlardaki yerlilik payı ise yüzde 96,7 olarak kayıtlara geçmiş. Renault ise en fazla araç satan ikinci marka konumunda. Toplamda 32 bin 58 adetlik satışa imza atan Renault’un 26 bin 369 adetlik yerli payı mevcut. Bu da ortalama yüzde 82,2’ye tekabül ediyor.
