Türkiye ile ABD arasındaki en kritik sorunların başında yer alan Suriye’nin kuzeyindeki durum için önemli bir eşik geçildi. Türkiye’nin aylardır hazırlığını yaptığı bölgeye harekat için Washington’dan yeşil ışık çıktı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump önceki gece sürpriz bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmenin kritik önemi sabah saatlerinde Beyaz Saray’dan yapılan açıklama ile ortaya çıktı. Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde kısa süre içerisinde operasyona başlayacağı, ABD’nin operasyonu desteklemeyeceği ve dahil olmayacağı açıklandı. Beyaz Saray Sözcüsü Stephanie Grisham, Türkiye’nin uzun süredir dile getirdiği ve an meselesi olduğunu söylediği operasyonun kısa süre içerisinde gerçekleşeceğini belirtti. Sözcü Grisham’ın açıklamaları Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın telefon görüşmesinden kısa süre sonra yapıldı. Her iki liderin Kasım ayında Washington’da bir araya gelebileceği belirtiliyor. Açıklamada son iki yılda bölgede yakalanan Fransa ve Almanya’dan gelmiş IŞİD’lilerin akıbetine de değinildi. Beyaz Saray, son iki yıl içerisinde terör örgütü IŞİD’den geri alınan bölgedeki tutuklu IŞİD’lilerden artık Türkiye’nin sorumlu olacağını açıkladı. ABD, ısrarlarına rağmen Almanya, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerinin kendi vatandaşları olan IŞİD’lileri geri kabul etmediğinin altını çizdi ve vergi mükelleflerine yıllarca sürecek yüksek miktarda masrafa sebep olacağından IŞİD’li mahkumları daha fazla tutamayacağını vurguladı. “IŞİD’i yenen ABD kuvvetlerinin artık bölgede olmayacağı” ifadesi kullanılan açıklamada ayrıca son iki yıl içerisinde bölgede yakalanan tüm IŞİD militanlarının sorumluluğunun Türkiye’de olacağı belirtildi.
ABD İKİ ÜSTEN ÇEKİLDİ: Açıklamaların ardından bölgedeki hareketlilik de hızlandı. Amerikan ordusunun Tel Abyad ve Resulayn’daki iki gözlem noktasından çekildiği bildirildi. AP haber ajansı da ABD askerlerinin Tel Abyad’dan çekilme görüntülerini yayınladı. Reuters’a konuşan ABD Dışişleri’nden üst düzey bir diplomat da “Türkiye’nin harekatını durdurmak için hiçbir adım atmayacağız. Bu harekata da hiçbir destek vermeyeceğiz” dedi.
TÜRK YETKİLİ: ABD’NİN TAMAMEN ÇEKİLMESİ BEKLENECEK: Uluslararası ajanslara bilgi veren üst düzey bir Türk yetkili de, Türkiye’nin operasyon için ABD’nin çekilmesini bekleyeceğini söyledi. Reuters’a konuşan ABD’li bir yetkili, SDG’yi Türkiye’nin operasyonu sırasında hiçbir yerde savunmayacakları konusunda bilgilendirdiklerini söyledi. Adının gizli kalması koşuluyla konuşan ABD’li bir yetkili, Amerikan askerlerinin öncelikle sınırlı ölçüde geri çekileceğini ve boşaltılacak söz konusu bölgenin Türkiye sınırına yakın bir konumda olacağını söyledi. ABD’li yetkili geri çekilecek asker sayısının büyük bir miktar olmayacağını ve sadece düzinelerle sınırlı olacağını da sözlerine ekledi.
SDG: ABD SIRTIMIZDAN BIÇAKLADI: ABD’nin Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine planladığı operasyona destek vermeyeceğini duyurmasının ardından çoğunluğunu YPG’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ABD’nin bu hamlesinin ‘kendilerini sırtından bıçaklamak’ olduğunu belirtti. “ABD bize ihanet etti” denilen açıklamada, Türkiye’nin düzenleyeceği operasyonun “IŞİD’e karşı yürütülen savaş üzerinde büyük olumsuz etkisi” olacağı vurgulandı. SGD’nin açıklamasında, “Bu aşamada halkımızı korumaktan çekinmeyeceğiz” denildi.
ÖNCE DEVRİYE ÜSLERİ SONRA
GENİŞ KAPSAMLI OPERASYON: CNN televizyonuna konuşan ve ABD’nin Suriye operasyonları konusunda bilgi sahibi bir yetkili de, Ankara’nın önce Suriye’de devriye üsleri kurup ardından daha kapsamlı operasyonlara girişebileceğini söyledi.
IŞİD’Lİ TUTUKLULAR NE OLACAK: Beyaz Saray açıklamasında dikkat çekilen ‘IŞİD’li tutukluların bundan sonra Türkiye’nin kontrolünde olacağı’ bilgisi ise belirsizliğini koruyor. Bölgedeki kaynaklar halen 11 bin civarında IŞİD militanı ile 80 bin civarında IŞİDLİ ailelerin cezaevleri ve kamplarda tutulduğuna dikkat çekiyor. Wall Street Journal, SDG’nin elindeyaklaşık 2 bin yabancı savaşçı ile 10 bin Suriyeli ve Iraklı savaşçı bulunduğunu yazdı. Gazeteye göre IŞİD savaşçılarının ve aile üyelerinin toplam sayısı yaklaşık 80 bin.
BEYAZ SARAY’DAN İLGİNÇ DÖNÜŞ: Önceki gece başlayan hareketlilik Washington’da gün aydınlandıkça ilginç bir hal almaya başladı. Önce ABD senatosunun iki kanadından senatörler ve vekiller Trump’a karşı sert açıklamalar yapmaya başladı. Bloomberg’in Beyaz Saray muhabiri ise öğlen yapılan bir toplantıdan verilen bilgileri paylaştı. Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin son durum hakkındaki bilgilendirmesinde ABD’nin Türkiye’nin müdahalesine hâlâ karşı çıktığı iddia edildi. Geri çekilen asker sayısının iki düzine olduğu bunların da sadece önlem amaçlı çekildiği belirtildi. Toplantıda ayrıca Dışişleri yetkilisinin “ABD’nin ve Başkan Trump’ın Türkiye’nin müdahalesine karşı tavrında bir değişiklik yok” denildi.
TÜRKİYE, HAVA GÖREV EMRİ’NDEN ÇIKARILDI: Pentagon Sözcüsü Yarbay Carla Gleason da “Türkiye, Birleşik Hava Operasyonu Merkezi tarafından Hava Görev Emri’nden çıkarıldı, Türkiye’ye keşif ve gözlem verilerinin sağlanması durduruldu” dedi. Bunun hava sahasını Türkiye’ye kapatmak anlamına gelip gelmediğine ilişkin bir soruya da yanıt veren Gleason “Bir hava unsuru Hava Görev Emri’nden çıkarıldığında söz konusu bölgede koordinasyonsuz uçması neredeyse imkansız hale geliyor” şeklinde konuştu.
TRUMP’LA KONUŞTUĞUMUZ GİBİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan “Bizim verilmiş bir kararımız var. Hep söylediğimiz söz, bir gece ansızın gelebiliriz. Bölgeden gelen bilgilere göre ABD askerlerinin çekilmesi başladı” dedi.
umhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan ziyareti öncesinde Esenboğa Havalimanında önemli açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile dün yaptığı görüşmeye ilişkin “Akşamki görüşmemizden sonra bölgede Sayın Başkanın da ifade ettiği gibi geri çekilme olayı başlamış vaziyette ve şu anda buradaki karşılıklı muhataplar çalışmalarını yürütüyorlar. Bu zaten yeni bir şey değildi. Başkan Trump bu konu ile ilgili talimatını vermişti ve çekilmeyi emretmişti. Fakat bu biraz gecikti. Gecikmeye rağmen gerek Amerika heyeti gerek bizim heyetimiz bölgede görüşmelerini yapıyorlardı. Dünkü görüşmeden sonra da bu görüşmeler aynı kararlılıkla devam edecek. Bizim verilmiş bir kararımız var. Hep söylediğimiz söz, bir gece ansızın gelebiliriz. Bu karalılığımızı devam ettiriyoruz. Terör örgütlerinin ülkemize yönelik bu tehditlerini kabul etmemiz asla mümkün değil” dedi. Beyaz Saray’ın “ABD’nin bölgede son iki yılda yakaladığı IŞİD’li teröristlerden Türkiye sorumlu olacak” açıklamalarını değerlendiren Erdoğan, “Bu rakamlar biraz abartılı rakamlar. Şu anda orada cezaevlerinde olan bazı rakamlar var. Bu konuyla ilgili bizim de bir yaklaşım tarzımız var. Değişik ülkelerden, Almanya, Fransa gibi burada bulanan DEAŞ’lılar var. Bu konuda ne gibi adımlar atılabilir, kendileri bir çalışma yapacaklar, biz de arkadaşlarımıza bu konuda bir talimat verdik onlar da bir çalışma yapıyorlar. Burada ne gibi bir adım atalım ki şu anda cezaevlerinde bulunan bu DEAŞ’lıları buralardan süratle derdest edelim” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Trump ile önümüzdeki ay yapılacak görüşmenin tarihine ilişkin bilgi veren Erdoğan, “Büyük ihtimalle önümüzdeki ayın ilk yarısında bu ziyareti gerçekleştireceğiz” diye konuştu. Trump ile yapılması planlanan görüşmede F-35 konusunun da gündeme geleceğini söyleyen Erdoğan, “İkili ilişkilerimiz de en önemli başlıklardan bir tanesi F-35. Bu uzayan bir süreç oldu. Temennim odur ki, bu görüşmemizde hem bunu bir karara bağlamak, biz hala parçaları gönderiyoruz. Ödemelerde de yine aksama yapmıyoruz. Şu ana kadar 1 milyar 400 milyon dolar gibi bir ödeme yaptık” dedi.
LİMİT AŞILIRSA EKONOMİNİZ MAHVEDERİM
İkinci kez Suriye’den çekilme kararı alan ABD Başkanı Trump, sabah önce bu kararını savundu akşam yaptığı açıklamalarda ise Türkiye’yi tehdit etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmenin ardından sabah sosyal medya hesabından aldığı kararı savunan Trump “Suriye’de gereğinden çok kaldık. Bir hedef olmaksızın savaşın içine gömüldük. Çoğu Avrupalı olmak üzere binlerce IŞİD üyesinin yakalanması dahil bu örgütü yüzde 100 yenilgiye uğrattım. Tüm çağrılarımıza karşın Avrupalılar bu IŞİD’lileri yargılamak için almayı kabul etmedi ve ABD’den bu işi üstlenmesini istedi. Bizler sadece yararımıza olan yerde ve sadece kazanmak için savaşacağız. Türkiye, Avrupa, Suriye, İran, Irak, Rusya ve Kürtlerin artık bu durumu, ‘mahallelerindeki’ IŞİD savaşçılarıyla ne yapacaklarını çözmeleri gerekecek. Bizimle (aynı safta) savaşan Kürt güçlere çok yüklü para ve ekipman veriliyordu. Türkiye ile yıllardır savaşıyorlardı ve ben bunu neredeyse 3 yıl engelledim. Çoğu aşiret kavgasından ibaret olan bu sonu gelmeyen savaşları ve askerlerimizi eve getirmenin zamanı geldi. Artık sadece bizim faydamıza olan ve kazanacağımız savaşlara gireceğiz.” Trump akşam saatlerinde attığı mesajlarda ise bu kez Türkiye’yi hedef aldı.
Harekatın ABD’nin ve kendisininin hassasiyetlerini hedef alması halinde Türkiye’yi ekonomik olarak çökerteceğini söyleyen Trump Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: “Türkiye, benim büyük ve emsalsiz bilgeliğimle sınırları aşmak olarak değerlendirdiğim bir şey yaparsa, Türk ekonomisini yıkıp yok edeceğim (daha önce yaptım)” ifadelerini kullandı. Türkler, Avrupalılar ve diğerleriyle birlikte, yakalanan IŞİD savaşçılarına ve ailelerine göz kulak olmalılar. ABD, herhangi bir kişinin tahmin edebileceğinden çok daha fazlasını yaptı, IŞİD halifeliğinin yüzde 100’ünü ele geçirmek de buna dahil. Şimdi ABD’nin kendi topraklarını koruma zamanı. Şimdi bölgede diğerlerinin, ki bunların bazılarının refah seviyesi çok yüksek, topraklarını korumasının zamanı geldi. ABD ÇOK BÜYÜK!”
