Ekonomideki çalkantılı dönem devam ediyor. Ekonomistler ve yöneticiler ise Türkiye’nin resesyondan çıktığını söylemişti. Fakat, sanayi üretimi ve perakende satış hacmi verileri durumun pek de öyle olmadığını gösteriyor. Ekonomi yönetimi “Şubat, mart arkasından nisan, mayıs aylarında reel sektörün likidite açısından çok rahatladığı, eylül döneminden kurtulmaya başladığı bir dönem olacağını göreceksiniz. İktisadi faaliyette en kötü geride kalmıştır” açıklamasını yapmıştı. Rabobank, Türkiye’nin birinci çeyrekte resesyondan çıktığını ancak görünümün, hanehalkı ve şirketler arasında güveninin düşük sürmesi nedeniyle zorlukların devam ettiğini ifade etmişti. Analistler ise Türkiye ekonomisinin 2019’un ilk çeyreğinde ise geçen yılın son çeyreğine göre yüzde 1.3 büyüyerek teknik resesyondan çıktığını belirtmişti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine bakacak olursak. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4 geriledi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi nisanda bir önceki aya kıyasla yüzde 1 düşüş kaydetti. Arındırılmamış sanayi üretim endeksi de nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.39 düşüş gösterdi. Bu dönemde 113.3 olarak hesaplanan endeks, geçen yıl nisanda 114.9 seviyesinde bulunuyordu. Ekonomistler, arındırılmamış sanayi üretim endeksinin nisanda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.6 azalacağını tahmin etmişti. Nisanda takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin yıllık bazda yüzde 2.3 azalacağı, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ise aylık bazda yüzde 0.2 yükseleceği tahminler arasında yer almıştı.
DAHA AZ TÜKETİYORUZ
Türkiye İstatistik Kurumu, nisan ayına ilişkin perakende satış hacmi endekslerini açıkladı. Buna göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, nisanda bir önceki aya göre yüzde 1,8 geriledi. Söz konusu ayda, gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 1,3 gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 1, otomotiv yakıtı satışları yüzde 4,6 azalış kaydetti. Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi nisanda geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 6,9 azaldı. Bu dönemde gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 2,9 gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 7,1 otomotiv yakıtı satışları yüzde 11,6 düştü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro nisanda bir önceki aya göre yüzde 0,2 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 1,8 gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 0,1 artarken, otomotiv yakıtı satışları yüzde 2 azalış gösterdi. Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro, nisanda yıllık bazda yüzde 13,3 arttı. Bu dönemde gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 20,2 gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 12,9 otomotiv yakıtı satışları yüzde 5 artış gösterdi.
Fitch Ratings, 2019’un Türk perakende ve tüketici ürünleri sektörü için zorlu bir yıl olacağını, tüketici güveninin düşmeye devam etmesinin şirketlerin satış hacimleri ve maliyet artışlarını tüketicilere yansıtma kabiliyetleri üzerinde baskı yaratacağını bildirmişti. Artan finansman maliyetlerinin, finansmana ulaşım zorluklarının ve yükselen döviz cinsinden borçların perakende ve tüketici ürünleri sektöründe finansal esnekliği sınırlayacağını belirtilenler arasında idi.
EN FAZLA YÜKSELİŞ ENERJİDE
Ana sanayi grupları incelendiğinde, nisanda aylık bazda en fazla artış yüzde 1,9 ile elektrik, gaz, buhar sektöründe görülürken, en fazla düşüş 7,8 ile madencilik ve taşocakçılığı sektöründe gerçekleşti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, nisanda bir önceki aya göre imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0,9 azaldı. Endeks, dayanıksız tüketim malında yüzde 0,3, enerjide yüzde 1,4 yükselirken, ara malında yüzde 1,5, dayanıklı tüketim malında yüzde 3,7 ve sermaye malında yüzde 2,3 geriledi.
SERMAYE MALLARI AZALDI
Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi, geçen yılın nisan ayına göre yüzde 9,3, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 4,2 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,7 artış gösterdi. Endeks, dayanıksız tüketim malında yüzde 1,8 ve enerjide yüzde 4,6 artış gösterirken, ara malında yüzde 8,5, dayanıklı tüketim malında yüzde 0,2 ve sermaye malında yüzde 7,6 azaldı.
