Kültürel ve yaratıcı endüstriler için strateji ve planlamada standart belirleyen küresel bir firma olan AEA Consulting, birkaç gün önce 2018 yılına ait raporunu açıkladı. Buna göre geçtiğimiz yıl tüm dünyada 148 kültür kurumu ve müzenin inşası ve yenilenmesi için 8 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Tamamlanan projeler dışında bir de yapılacağı duyurulan 122 proje daha var ki, onlar için de 8,7 milyar dolar harcanacak. Bir önceki yıl yani 2017’de tamamlanan 107 projeye 9,9 milyar dolar yatırım yapılmıştı.
EN ÇOK YATIRIM ASYA’DA
Bu yıl kültürel yapılara en büyük yatırımlar listesinin tepesinde Çinyer alıyor. En büyük yatırımın yapıldığı üç projenin tamamı Çin’de: Hong Kong’taki Tai Kwun Kültürel Miras ve Sanatlar Merkezi’ne 485 milyon dolar, Fuzhou’daki Boğaz Kültür ve Sanat Merkezi’ne 463 milyon dolar, Nanning’teki Guangxi Kültür ve Sanat Merkezi’ne 427 milyon dolar harcandı. Ayrıca yapılacağı duyurulan en büyük yatırım da yine Çin’de Pekin’deki Valley XL. Bu projeye 2,8 milyar dolar harcanacak. Bu büyük yatırımı Berlin’deki Doğal Tarih Müzesi (738 milyon dolar) ile Canberra’daki Avustralya Savaş Anıtı (347 milyon dolar) izliyor. Bölgelere göre bir sıralama yapacak olursak en çok yatırım Asya’da, sonra Kuzey Amerika, Avrupa, Avustralya ve Yeni Zelanda, Ortadoğu, Latin Amerika ve Afrika geliyor. Listede Türkiye’den sadece Nevşehir’de yeni yapılan 57 bin metrekarelik Kapadokya Yeraltı Müzesi yer alıyor. Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca ihale edilen müzeye yapılan yatırım belirtilmemiş. Bu da yine tipik bir Türkiye olgusuyla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor: İşlerin kamuya açık ve şeffaf olmayan bir tarzda yürütüldüğünü…
YARISI MÜZELER
Tamamlanan proje türleri içinde müzeler büyük yer tutuyor, toplam yatırımın neredeyse yarısı. Müze/galeri(yüzde 51), gösteri sanatları merkezi(yüzde 24 ), çok işlevli sanat mekanları(yüzde 15 ), ve kültürel merkez/bölge (yüzde 10) olarak karşımıza çıkıyor. Yatırımların yüzde 44’ü kamu, yüzde 37’si kar amacı gütmeyen kuruluşlar, yüzde 16’sı hayırseverler ve yüzde 4’ü de ticari kuruluşlar tarafından karşılanıyor. Her ne kadar en büyük yatırımlar özel sektöre aitmiş gibi bir algıya sahipsek de, devletler hala en büyük yatırımcı. Ancak bu sınıflandırmada daha karmaşık bir durum var; hayırseverlerin yatırımı olarak görülen kimi projelerin ticari bağlantıları olduğunu ya da bazılarının vergi indirimi gibi devlet teşviği aldığını göz önünde bulundurmak gerekiyor.
MODERN’İN YENİ BİNASI AYRICALIKLI OLACAK
Kültür ve sanat yapılarının kendileri de özgün birer mimarlık yapıtı olarak önem taşıyor. En ilgi çekici mimari uygulamalar Olson Kundig, Snøhetta ve OMA’ya ait. Geçen yıl ise Frank Gehry dört, David Chipperfield üç, Kengo Kuma üç projeye imza atmıştı. Bu listede yer almamakla beraber İstanbul Modern’in yeni binası da ayrıcalıklı sanat yapıları arasında yer alacak. Dünyaca ünlü İtalyan mimar Renzo Piano’nun adını taşıyan mimarlık şirketi tarafından yapılıyor.
TAMAMLANAN EN BÜYÜK 10 PROJE
Proje Adı: Tai Kwun Kültürel Miras ve Sanatlar Merkezi Bütçe: 485.000.000 $ Kent/Ülke: Hong Kong/ÇİN Proje Tipi: Çok İşlevli Sanat Mekanı
Proje Adı: Boğaz Kültür ve Sanat Merkezi Bütçe: 463.000.000 $ Kent/Ülke: Fuzhou/ÇİN Proje Tipi: Kültürel Merkez/Bölge
Proje Adı: Guangxi Kültür ve Sanat Merkezi Bütçe: 427.000.000 $ Kent/Ülke: Nanning/ÇİN Proje Tipi: Çok İşlevli Sanat Mekanı
Proje Adı: Kral Abdülaziz Dünya Kültür Merkezi Bütçe: 400.000.000 $ Kent/Ülke: Dahran/S.ARABİSTAN Proje Tipi: Çok İşlevli Sanat Mekanı
Proje Adı: Şeyh Abdullah Al-Salem Kültür Merkezi Bütçe: 391.000.000 $ Kent/Ülke: Küveyt/KÜVEYT Proje Tipi: Kültürel Merkez/Bölge
Proje Adı: Westward Müzesi ve Gateway Kemeri Ziyaretçi Merkezi Bütçe: 380.000.000 $ Kent/Ülke: St. Louis/ABD Proje Tipi: Müze/Galeri
Proje Adı: Ulusal Kaohsiung Sanat Merkezi Bütçe: 366.000.000 $ Kent/Ülke: Kaohsuing/TAYVAN Proje Tipi: Gösteri Sanatları Merkezi
Proje Adı: Royal Alberta Müzesi Bütçe: 278.000.000 $ Kent/Ülke: Edmonton/KANADA Proje Tipi: Müze/Galeri
Proje Adı: Cincinnati Müzesi Bütçe: 228.000.000 $ Kent/Ülke: Cincinnati/ABD Proje Tipi: Müze/Galeri
Proje Adı: Glenstone Müzesi Bütçe: 200.000.000 $ Kent/Ülke: Potomac/ABD Proje Tipi: Müze/Galeri
İlgili Kültür yatırımında şampiyon Çin haberiyle ilgili sizde görüşlerinizi yazarak gündeme dahil olabilirsiniz.
