CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP tarafından “Suriye’de Barışa Açılan Kapı” teması ile gerçekleştirilen Uluslararası Suriye Konferansı’nın açış konuşmasını yaptı.
Türkiye’nin Suriye ile ortak tarihi ve kültürel bağlara sahip olduğunu belirten Kılıçdaroğlu, bir an önce dostluk ve iyi komşuluk ilişkilerini yeniden kurmak isteyen bir siyasi partinin genel başkanı olduğunu ifade etti.
Mustafa Kemal Atatürk’ün “Yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesine sahip çıktıklarını vurgulayan Kılıçdaroğlu, şöyle konuştu:
“Mart 2011’de Suriye’de iç karışıklıklarla başlayan, daha sonra ülke geneline yayılan ve dış müdahalelerin de etkisiyle derinleşen iç savaş, kısa sürede küresel ölçekte büyük bir insani felakete dönüştü. Türkiye, bölgemizdeki bu yangını söndürebilecek kapasiteye sahip, güçlü ve itibarlı bir bölge ülkesi iken uygulanan yanlış Suriye politikası nedeniyle komşumuzdaki yangının büyümesine sebep oldu. Ve bu yangın hiç tereddütsüz doğrudan Türkiye’yi de etkiledi. İşte bu konferans, bölgemizdeki yangını söndürme istek ve niyetimizin, Türkiye ve Suriye halkları arasındaki tarihsel bağlara ve kardeşliğe verdiğimiz önemin, bölgemizin huzur ve refahına katkı yapma çabamızın ve her şeyden önemlisi, Türkiye’nin dış politikasının yeniden barışçıl temeller üzerinde yükselmesine yönelik özlemimizin bir çabasıdır.”
‘YAKLAŞAN TEHLİKEYE KARŞI UYARDIK’
Kılıçdaroğlu, CHP olarak bu konferansla Türkiye ve Suriye arasındaki ilişkileri onarmak için, Suriye’de savaşın başladığı 2011 yılından bu yana attıkları adımlara yenisini eklediklerini belirterek, daha önce yaptıkları dokuz öneriyi okudu.
CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu, şöyle devam etti:
“Hatırlatmam gerekirse 2011 yılından bu yana ‘Suriye’de akan kan dursun, bölgemizde barış rüzgarları essin’ diye, Suriye yönetimiyle Eylül 2011’de, Suriye muhalefetiyle ise Aralık 2012’de temas ederek diyalog ortamı kurmaya çalıştık. Nisan 2012’de TBMM’de bir genel görüşme önerisi vererek Suriye konusunda bütün siyasi partilerin barıştan yana ortak bir tutum almaları için çaba gösterdik. Yine Nisan 2012’de İstanbul’da bir “Arap Baharı konferansı” toplayarak bölgemizin barışa, eşitliğe ve özgürlüğe olan özlemini dile getirdik.”
‘İKTİDAR REDDETTİ’
“Ağustos 2012’de Suriye’deki savaşa son vermek için Türkiye öncülüğünde bir uluslararası konferans toplanmasını önerdik, iktidar tarafından reddedilen önerimizin bir benzeri Cenevre Süreci olarak bugün işlemektedir. Şubat 2013’te Sosyalist Enternasyonal bünyesinde bir Suriye Çalışma Grubu kurulmasını sağladık. Mart 2013’te dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-Moon’a Suriye konusunda çözüm için önerilerimizi içeren bir mektup gönderdik. Haziran 2016’da ülkemizdeki Suriyeli sığınmacılar sorununa sosyal demokrat bir perspektifle çözüm önerileri üreten bir kitap yayımladık, aynı konuda Mart 2019’da da iki adet rapor yayımladık. Mayıs 2018’de açıkladığımız seçim bildirgesinde, “Orta Doğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı”, OBİT’in kurulmasını önerdik.”
‘OBİT BARIŞIN ÖNCÜSÜ OLACAK’
Gururla ifade etmek isterim ki başta Orta Doğu ülkeleri olmak üzere özellikle Orta Doğu’ya yönelik hassasiyeti bulunan tüm ülkelerin siyasi ve/veya diplomatik temsilcileri OBİT’i bölge için en önemli önermelerden biri olarak kabul ettiklerini ifade ediyorlar. İlk etapta Türkiye, İran, Irak ve Suriye’nin katılımıyla kurulmasını öngördüğümüz OBİT’in kısa sürede bölgeden tüm dünyaya yayılacak barışın öncüsü olacağına inanıyoruz. Eylül 2018’de İdlib konusunda altı maddelik bir çağrı yaparak yaklaşan tehlikeye karşı bütün sorumluları uyardık.”
Kılıçdaroğlu, tüm bu çabalarının amacı ise Orta Doğu’da kanı durdurmak ve bölge halklarının eşitlik ve kardeşlik içinde yaşamalarını sağlamak olduğunu ifade etti.
İzlenen dış politikanın Türkiye’nin çıkarlarına endekslenmiş bir dış politika olmadığını öne süren Kılıçdaroğlu, Türkiye’nin 90 yıllık dış politikasının kısa bir süreç içinde perişan edildiğini ve bütün birikimlerin çöp sepetine atıldığını, Orta Doğu’ya mezhep eksenli bakılmasının Türkiye’nin tarihinde görülmediğini söyledi.
‘ULUSLARARASI HUKUKTAN YANAYIZ’
Kemal Kılıçdaroğlu, eskiden Türkiye’nin Orta Doğu’da “tarafsız” olarak görüldüğünü, son yıllarda izlenen dış politikayla bu tarafsızlığını yitirdiğini savunarak, “Şimdi komşularımız ‘Türkiye bize neden düşman?’ diye soruyorlar. Şu hususun altını kuvvetle çizmek isterim. Biz uluslararası hukuktan yanayız. Silahlı müdahaleler bakımından uluslararası meşruiyetin tek kaynağı hala BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarıdır. Uluslararası hukuka ve sağduyulu bir dış politikaya saygı göstererek hareket etmek zorundayız. 2011 yılından bu yana yaşadıklarımız ve bugün geldiğimiz nokta, CHP’nin konuya ilişkin tutumunun ne kadar isabetli olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle doğru bildiğimiz yolda, yürümeye devam edeceğiz.” dedi.
SURİYE İÇİN YENİ ANAYASA KOMİTESİ
Suriye’deki savaşın sona ermekte olduğuna ilişkin kanaatin her geçen gün güçlendiğini, Ankara ve Şam’ın önlerinde yanıt bekleyen sorular bulunduğunu ve barışa doğru atılması gereken adımların olduğunu belirten Kılıçdaroğlu, şunları söyledi:
“Öncelikle, Suriye Anayasası’nı yazacak bir Anayasa Komitesi’nin nihayet oluşturulmasını not ediyor, yeni anayasanın Suriye’nin demokratikleşmesini sağlamasını ve Suriye halkının geleceğini aydınlatmasını diliyoruz. Anayasa Komitesi hepimizin bildiği gibi Suriye yönetiminin, Suriye muhalefet temsilcilerinin ve sivil toplum kuruluşlarının belirledikleri 50’şer isimden oluşan 150 kişilik bir listedir. Bu komitenin dış müdahalelerden uzak bir şekilde, Suriye halkının ortak çıkarları zemininde mutabakat sağlamaya odaklanması beklenir. Aynı şekilde, Suriye’nin farklı dil, din, mezhep ve etnik aidiyetlerinin oluşturduğu çoğulcu ve seküler toplum yapısının korunmasına da özen gösterilmesi büyük önem taşımaktadır. Biz hep savunageldik, bugün de aynı kararlılıkla savunuyoruz. Suriye’nin geleceğine Suriye halkının karar vermesi demokrasinin, egemenliğin ve bağımsızlığın olmazsa olmazıdır.”
Kılıçdaroğlu, İdlib’deki gelişmelerin son derece kaygı verici olduğunu, İdlib’de El Kaide ve türevi örgütlere mensup, on binlerce teröristin Türkiye’ye sızma olasılıklarının ülkenin güven ve istikrarı için ciddi bir tehlike olduğunu ifade ederek, İdlib’deki gözlem noktalarındaki askerlerin can güvenliğinin herkesin ortak kaygısı olduğunu dile getirdi.
BEŞ ÖNERİDE BULUNDU
“Türkiye’ye sığınan milyonlarca Suriyelinin durumu demokratik dünyayı düşündürmelidir” diyen Kılıçdaroğlu, “Türkiye çok uzun süredir terör örgütlerinin hedefi altındadır. Ülkemiz içinde teröre karşı sürdürülen mücadelenin, sınırlarımızın ötesinde sürmesi ise uluslararası anlaşmaların ve angajmanların sağladığı bir haktır. Bu bağlamda, Türkiye’nin kendi güvenliğini sağlamak amacıyla Suriye toprakları üzerinde sürdürdüğü terörle mücadelenin meşruluğuna inanıyoruz. Ancak terörle mücadelenin Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygı gösterilerek ve doğrudan Şam yönetimiyle ilişki kurularak sürdürülmesinin en doğru yol olduğu inancındayız.” dedi.
Kılıçdaroğlu, beş öneride bulunarak konuşmasını şöyle tamamladı:
“Aklımızdan çıkarmamamız gereken bir gerçek var. O da Suriye’nin barışı ile Türkiye’nin huzurunun iç içe geçmiş olduğu gerçeğidir. Bunun için Ankara ile Şam arasındaki yolun barışa giden en kestirme yol olduğunu ve Suriye’nin geleceğine ancak Suriye halkının karar verebileceğini hiç unutmamalıyız. ABD ve Rusya’nın çıkarları arasında savrulmamak için, toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlık, egemenlik ve iyi komşuluk ilişkileri ilkelerine dayanan, bütünlüklü ve uyumlu tek bir Suriye politikası izlemeliyiz. Suriye yönetimi başta olmak üzere, uluslararası hukuka ve ilişkilere dayalı, meşruluğu olan bütün aktörlerle, tıpkı burada olduğu gibi konuşarak diplomasiyi etkin kılmalıyız. Bugüne kadar, uluslararası hukuk ve meşruiyete aykırı bütün hamlelerimizi yeniden gözden geçirmeliyiz. Suriye yeniden güvenli ülke olduktan sonra ülkemizdeki sığınmacıların gönüllü geri dönüşlerini teşvik etmeli ve bu amaca uygun politikalar geliştirmeliyiz.”
Konferansta, “Suriye sorunun uluslararası boyutları”, “Suriyeli sığınmacıların karşılaştıkları sorun”, “Toplumsal yaşam ve uyum”, “Bölgedeki aktörlerin strateji konumları; Suriye’deki güncel duruma askeri ve hukuki açıdan bakış” ile “Yerel yönetimlerin rolü; sorunlar ve öneriler” başlıkları alanında uzman kişiler konuşacak.
İSTANBUL/AA
