Milyonlarca çalışanın gözü kulağı yeni kıdem tazminatı sisteminde. Emeklilikte “ikramiye”, işsiz kalındığında “güvence”, işine haklı neden olmadan son verildiğinde ödenmesi gereken kıdem tazminatında yeni bir sayfa açılıyor.
Geçtiğimiz hafta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak duyurulan yeni sistem için işçi ve işveren tarafının bu hafta ilk toplantıyı yapması beklenirken, hükümet “sıfır mağduriyet” sözüyle yıl sonuna kadar 82 milyonu kucaklayan bir kıdem modeli ortaya koyacak.
100 ÇALIŞANDAN SADECE 8’İ KIDEM ALIYOR
“Devlet güvenceli” yeni sistemle tüm çalışanlar içinde yüzde 8 olan kıdem tazminatı alanların oranı yüzde 100’e çıkacak, çalışanın düşük kıdemle çalışması önlenecek. Yeni işe girenlerde Kıdem Tazminatı Fonu’na katılım zorunlu, eski çalışanda ise isteğe bağlı olması görüşü ön plana çıkıyor.
İŞ DEĞİŞTİRME ARTIK KOLAYLAŞACAK
Kıdem tazminatını kaybetme korkusu ortadan kalkacak ve başka işe geçişler kolaylaşacak. Ayrıca milyonlarca çalışanı ilgilendiren ve uzun yıllardır tartışılan kıdem tazminatı sistemine ilişkin reform çalışmaları, Cumhurbaşkanlığı 2019 Programı’nda sosyal taraflarla diyalog içinde bütün işçilerin erişebileceği bir yapıya kavuşacak.
Bireysel hesaba dayanan bir kıdem tazminatı sistemi sözü verilirken, hem işçi hem de işvereni rahatlatan bir model ortaya konulacak.
KIDEM PLANLANIR HALE GELECEK
Fon sistemindeki temel amaç, çalışanın gelecekteki maddi durumunu korumak, düşük kıdemle işçi çıkarılmasını önlemek olacak. Kıdem tazminatı planlanır hale gelecek. Çalışanların düşük kıdem tazminatı oranlarıyla karşılaşmasının önüne geçilecek. Çalışanların düşük kıdemle işten çıkarılmasını önleyecek düzenleme yapılacak. Kıdem kazanmadan sözleşmesi bitenin de parası birikmiş sayılacak.
PRİM KESİNTİSİ HESAPTA BİRİKECEK
Cumhurbaşkanlığı 2019 Programı’nda da vurgulandığı gibi bireysel hesaba dayalı bir sistem kurulması öngörülüyor. Her çalışanın bireysel emeklilik sisteminde olduğu gibi bir hesabı olacak. Prim kesintileri bu hesapta birikecek. Devlet kontrolünde olacak bu hesapların dünya örneklerinde olduğu gibi bireysel emeklilik şirketlerince işletilmesi konusu üzerinde çalışılacak.
İSTİFA EDEN DE ALACAK
Mevcut sistemde istifa edenler tazminat alamıyor. Yeni düzenlemeyle birlikte istifa eden de kıdem tazminatı alacak. Bunun için sistemde asgari belli süre kalmak gerekecek. Birikim Fon’da kaldığı sürece nemalanacak. Daha önceki görüşmelerde 5-10 yıl gibi süreler gündeme gelirken yeni sistemde kaç yıl süreyle fonda biriken paraya dokunulmayacağı kıdem masasının en önemli başlıklarından biri olacak.
İŞ DEĞİŞSE DE HESAPTA DEVAM EDECEK
Kıdem alabilmek için istifanın haklı nedene dayanması zorunlu olmayacak. İşten ayrılma, yeni işe geçişte aynı hesap üzerinden kıdem devam edecek. Daha önceki çalışmada yeni sistem yürürlüğe girdiğinde bir işte çalışmakta olanların kıdem tazminatı bakımından eski sisteme tabi olması öngörülmüştü. İşe ilk girenler ve iş değiştirenlerin yeni sisteme dahil olması bekleniyor. Kıdem tazminatını kaybetme korkusu son bulacak. Bu da yeni işlere geçme konusunda çalışana cesaret verirken işgücü piyasası canlanacak.
