ALİ YILDIRIM
Uzun bir süredir nefes almakta oldukça zorlanan otomotiv sektörüne oksijen kamu bankalarından geldi. Daha önce gayrimenkul sektörüne verilen sayısız destek karşısında otomotiv tarafında da kamu bankaları kredi musluklarını açtı. İç pazarda satışlar yılın ilk 8 ayında yüzde 47 daraldı. Sektör temsilcileri kayıplar üzerine yıl sonu bandının 350 bin adet seviyelerinde olmasını bekliyordu. Kötü giden satışlar diğer taraftan da özel taşıt vergisindeki (ÖTV) düşüşü hızlandırdı. Sadece Ağustos 2019’da ÖTV tahsilatı yüzde 30,64 gerileyerek 815.7 milyona TL oldu. Ocak-Ağustos 2019 döneminde ise geçen yılın aynı ayına göre ÖTV gelirleri yüzde 50’den fazla düştü.
Yüksek kredi faizleri, düşen alım gücü ve kur kaynaklı fiyat artışları araç satışlarını derinden etkiledi. Şimdi ise 3 kamu bankası faiz indirimlerine gitti. 3 banka Türkiye’de üretilen otomobil ve hafif ticari araçları kapsayacak özel düşük faizli taşıt kredisi verecek. Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank Türkiye’de üretim yapan otomotiv markaları ile iş birliğine giderek taşıt kredisi kampanyası başlattı.
Üç banka, 01 Ekim’de başlayarak, 31 Aralık tarihine kadar sürecek üç aylık dönemde Türkiye’de üretim yapan otomotiv markalarının binek ve ticari araçlarını alacak tüketicilere yüzde 0,49 ila yüzde 0,69 oranlarıyla kredi kullandıracak. Binek araçlarda 50 bin ila 120 bin lira aralığında 18-36 ay vade seçenekleri olacak. Ticari tarafta ise bu barem 72 bin ila 120 bin TL aralığında belirlenmiş. Vade seçeneğiyse ticari tarafta 30-60 ay arasında değişiyor.
Öte yandan kredi maliyetlerindeki farkın yükünü de kamu bankaları çekiyor. Yıllık yüzde 6 ila 8,6 arasında değişen kredi maliyetleri ekonomistler tarafından kamu bankalarının görev zararları olarak nitelendiriliyor. Merkez Bankası’nın kısa vadeli faiz seviyesiyse yüzde 16,50 civarında seyrediyor. Bir diğer bilgi ise taşıt kredilerinin seyri hakkında. 13 Eylül 2019 itibarıyla taşıt kredisi faizlerinin yüzde 20,8 seviyesinde olduğu ifade edilirken, mevduat faizinin yüzde 15,7 olduğu aktarılıyor. Binek tarafında anlaşmalı markalar ise şöyle sıralanıyor: Fiat Honda Hyundai Renault. Ticari tarafta ise Fiat Ford Isuzu var.
PAZAR 450 BİNE ULAŞABİLİR
Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş “Üç kamu bankasının Türkiye’de üretilen modellerin taşıt kredisi faizini yüzde 0,49 – 0,69’a çekmesi haberini büyük bir memnuniyetle karşılıyoruz. Bu, ülkemize ihracat, üretim ve istihdam açısından en yüksek katma değer yaratan otomotiv sektörüne verilen çok önemli bir destektir. Merkez Bankası’nın faiz indirim adımını takiben açıklanan bu paket, iç pazarı canlandıracak ve finansmana erişim kolaylığı sağlayacaktır. 1 Ekim 2019’da başlayacak ve yıl sonuna kadar sürecek bu kampanya, tüketiciye ödeme kolaylığı sunması açısından da çok büyük önem arz ediyor. Faiz oranlarının düşmesinin çok önemli çünkü Türkiye’de satılan her 100 otomobilin asgari 60’ı kredi ile satılıyor. Bu yüzden kredi faizlerinin tüketicinin finanse edebileceği aylık ödeme seviyesine gelmesi çok memnuniyet verici bir gelişme. Bu gelişmenin 2019 yılı toplam pazarının 450 bin seviyesine taşıma olasılığı yüksek” dedi.
ETKİLERİNİ ŞİMDİDEN GÖRMEYE BAŞLADIK
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt “1 Ekim tarihinde başlayıp yıl sonuna kadar sürecek faiz indirimi, otomotiv sektörünü son çeyrekte hareketlendirecek ve satışlara olumlu yansıyacak. Hatta bayilerimizden aldığımız bilgilere göre bu kampanyanın olumlu ektilerini şimdiden görmeye başladık” dedi. Bozkurt “Toyota olarak farklı modellerimiz için yaptığımız çok cazip kampanyalar ile biz de bu kampanyada yer alacağız. Bu konuda geniş kapsamlı ve müşterilerimizin yararına olacak şekilde hazırlanıyoruz. Hatta diğer markalar bu kampanyaya ekim ayında başlarken, Toyota olarak ‘0’ finansman oranını biz şimdiden devreye aldık. Bazı modellerimizde devreye aldığımız ‘0’ finansman oranı ile birlikte kamu bankalarının sunduğu yüzde 0,69 cazip finansman oranına denk bir oranı biz de bugünden itibaren müşterilerimize sunmaya başlıyoruz” diye konuştu.
MALİYETİ BANKALAR VE ŞİRKETLER PAYLAŞACAK
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün “Kredi faizlerinin düşmesi otomotiv pazarında ciddi bir hareketlilik sağlayacak. Bu aslında biraz geç kalınmış bir destek ama önemli de bir adım. Tabi bu uygulamada maliyetin bir kısmını bankalar bir kısmını da şirketler karşılayacak. Bu durum, 2018 Ağustos’undan bu yana yükselen döviz, enflasyon ve dolayısıyla kredi faizleri nedeniyle 2017 yılına göre yüzde 60 oranında küçülen iç pazarda, düşük faizli kredi beklentisi nedeniyle bir hareketlilik sağlayacaktır. Ancak beraberinde, zaten kârsız satış yapan firmalara ilave malî yük de getirecektir. Günün sonunda ise satışların canlanması ve satışlarda artış beklentisi, özellikle servis girişlerinde sektöre çok ciddi bir fayda sağlayacaktır” ifadelerini kullandı.
SATIŞLARIN YARISINDAN FAZLASI KREDİLİ
OYDER Başkanı Murat Şahsuvaroğlu şunları paylaştı: “Araç satışlarının yarısından fazlasını taşıt kredileri ile yapan bir sektör için kredi faiz oranları ve kredi taleplerinin onaylanması konuları hayati önem arz ediyor. 1.5 yıldır süregelen yüksek faiz dönemin sonunda aylık taşıt kredisi faizleri yüzde 3.1 seviyelerinden yüzde 1.5 seviyelerine kadar gerilemişti. Bu bile tüketicilerin araç alımına vesile olmaya başlamıştı ancak uzun yıllardır bu ticareti gerçekleştiren şirketler olarak şunu biliyorduk ki yüzde 1’in altındaki kredi oranları talebi hareketlendirecek sınırdır. Geçtiğimiz hafta otomotiv dernekleri bir araya gelerek Bankalar Birliği Başkanımız ile yaptığımız görüşmede otomotiv sektörünün beklentilerini kendileri ile paylaşarak, tüketicilerin beklediği oranları ve kredi taleplerinin bankalarımız tarafından onaylanması ile ilgili düşüncelerimizi paylaştık. Kendileri bu konuda devlet bankaları olarak öncülük etmek istediklerini belirterek çalışmalara başlamışlardı.”
İKİNCİ EL DE CANLANACAK
Hyundai Assan Genel Müdür Yardımcısı Murat Berkel “Müşterinin menfaatine yönelik yapılan bu faiz indirimi, sıfır araçlar kadar ikinci el piyasasının da hareketlenmesini beraberinde getirecektir. Satışların artması, iç pazar için yapılan üretimin de artmasını sağlayacaktır. Bu ve benzeri desteklerin önümüzdeki dönemlerde devam ettirilmesi, öncelikli olarak Türkiye ekonomisine ve lokomotif sektörlerden biri olan otomotiv endüstrisine de olumlu katkı yaratacaktır” değerlendirmesinde bulundu. Karsan Ticari İşler Genel Müdür Yardımcısı Muzaffer Arpacıoğlu “Türkiye iyi bir ticari araç üreticisi. Kamu bankalarının Türkiye’de üretim yapan markalarla yaptığı söz konusu iş birliği, son 3 ayda iç pazara önemli ölçüde hareketlilik getirecektir. Finansmana ulaşmada zorluk yaşayan ticari araç müşterilerinin son 3 ayda satın almaya yöneleceğini tahmin ediyoruz. Ayrıca yüzde 0,49-0,69 faiz uygulaması iç pazarda ticari araçlar için kaldıraç olacaktır” dedi.
KOŞULLAR UYGUN DEĞİL
Honda Türkiye Satış ve Pazarlama Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer “Son bir yıldır ülkede yaşanan ekonomik gelişmeler neticesinde hemen hemen tüm perakende pazarında olduğu gibi otomotiv pazarında da ciddi bir daralma yaşanıyor. Bu daralmanın boyutlarına baktığımızda 2 yıl öncesine kadar 1 milyon adede koşan toplam pazarın, 2019 tahminlerini dikkate aldığımızda, haziran ayı itibariyle biten ÖTV desteğine rağmen 400 bin civarında tamamlanacağını gösteriyor. İçerisinde bulunduğumuz bu pazar koşulları, sektörün sağlıklı, sürdürülebilir bir potansiyelden uzak olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla, pazarı artırmak amacıyla atılan her adım, sektör oyuncuları için can suyu niteliğinde oluyor, olacaktır” dedi.
KREDİ RET ORANLARI YÜZDE 90 SEVİYESİNDE
EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin “Yılın ilk 8 ayında devletin elde etmiş olduğu ÖTV tahsilatı da 2018 yılı ilk 8 aya göre yüzde 66,20 düşerek 5.97 milyara geriledi. Rakamlar bize gösterdi ki ÖTV teşviki devlet açısından hedefe ulaşmadı. Devletin bu teşviki uygularken ana hedefi hem sektörü canlandırmak hem de bütçeye koymuş olduğu 2019 yılı 24 milyarlık ÖTV gelirini maksimum seviyede yakalamaktı. Burada dikkat edilmesi gereken iki nokta var. Birincisi sadece yerli üretim araçlara uygulanmakta ki cari açığı yani ithalatı arttırıcı bir etken olmasın. İkincisi ise tüm markaları ve modelleri kapsamadığı. Bizim açımızdan kredi faiz oranları kadar önemli olan nokta bankaların kredi verirken uygulayacakları kriterler olacaktır. Çünkü bugün kredi ret oranları yüzde 85-90 sevilerinde” açıklamasını yaptı.
