Japonlar’ın çiğ balık eti ve pirinç kullanarak yaptığı suşinin hammaddesi olan orkinos, zorlu bir avcılık ve yetiştiricilik süreci sonrası mutfaklara giriyor.
Türk balıkçıların büyük gırgır tekneleriyle Antalya açıkları, Kıbrıs yakınları ve İskenderun Körfezi’nde sürüler halinde avladığı orkinoslar, denizin ortasında kafeslere aktarılıyor.
Yaklaşık 1 aylık yolculuktan sonra İzmir ve Antalya’daki çiftliklere getirilen orkinoslar, yaklaşık 70 metre derinliğe sahip, ortalama bin 500 balık kapasiteli kafeslere alınıyor.
Sardalya, kolyoz ve uskumru ile beslenen orkinoslar aralık ayında Japonya’dan gelen fabrika gemilere veriliyor.
Uluslararası Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu (ICCAT) gözlemcileri tarafından incelenen orkinoslar, özellikle Uzakdoğu pazarına ihraç ediliyor.
Ege İhracatçı Birliklerinin Türkiye geneli rakamlarına göre, geçen yıl toplam 3 bin 645 ton orkinos ihracatı karşılığında 51 milyon 609 bin dolar gelir elde edildi.
Bu yılın 9 ayında ise ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 artarak 56 milyon 587 bin dolara yükseldi. İhraç edilen orkinos miktarı da yüzde 5 artışla 6 bin 726 tona ulaştı.
İhracatın büyük bir kısmı ise Japonya’ya yapıldı. Türkiye’nin Japonya’ya orkinos ihracatı 9 ayda yüzde 68 artarak 27 milyon 283 bin dolara çıktı. İhracat sıralamasında bu ülkeyi ABD ve Güney Kore takip etti.
Kılıç Deniz Ürünleri şirketinin Karaburun ilçesi açıklarındaki orkinos çiftliğinin müdürü Su Ürünleri Mühendisi Hasan Yılmaz, orkinosun getirisi yüksek olmasına rağmen emek ve riskinin de fazla olduğunu ifade etti.
Diğer kafes balıklarına göre daha zahmetli bir yetiştirme süreci bulunan orkinosun iri bir balık olmasına rağmen hassas yapıya sahip olduğunu anlatan Yılmaz, halen çiftlikte bulunan yaklaşık 18 bin balığa gözleri gibi baktıklarını söyledi.
Japonların orkinosları almak için büyük fabrika gemileriyle Türkiye’ye geldiğini anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Gerekli izinler alındıktan sonra biz balıklarımızı gemiye götürüyoruz. Orada tartım ve kesim işlemleri yapıldıktan sonra eksi 60 derecede şoklanıyor ve Japonya’ya yolculuğu başlıyor. Balıklarımız suşi ve saşimi olarak tüketiliyor. Japonların Türkiye’den çıkan balıklara ilgisi oldukça yüksek. Bunun nedeni Ege Denizi’inin su sıcaklığının bu işe çok uygun olması.”
Japonya’nın yanında son yıllarda Güney Kore pazarının da açıldığına işaret eden Yılmaz, ABD’den taleplerin geldiğini bildirdi.
Orkinos avının ICCAT tarafından belirlenen kotalar kapsamında yapılabildiğini dile getiren Yılmaz, Türkiye’nin bin 414 ton olan 2018 kotasının 2020’de 2 bin 240 tona çıkacağını, sektördeki firmaların diğer ülkelerin kotalarını kullanmasıyla daha yüksek üretim rakamlarına ulaşılabildiğini ifade etti.
İZMİR/AA
