SVT tarafından yayınlanan ‘İlk İsveçliler’ isimli belgesel, ülkede tartışma yarattı. Belgesele göre, bugünün İsveç’ine gelen ilk modern insanlar, zamanın kitlesel ren geyiği göçlerini takip ederek gelen koyu tenli avcı toplayıcılardı.
Uppsala Üniversitesi genetik profesörü ve İsveçlilerin erken dönem atalarının genetik haritasını çıkarmayı amaçlayan Atlas projesi araştırmacısı Mattias Jakobson, İsveçlilerin atalarının bugünün aksine koyu ten rengine sahip olduklarını vurgulayarak “Onlar bugünin Lüksemburg, İspanya ve Almanya’sında yaşayan insanlara benziyorlardı. Ancak, bugünle karşılaştırıldığında sıra dışı bir görünüşleri vardı, koyu ten rengi ve mavi gözler” ifadelerini kullandı.
RUSYA’DAN GELENLERLE KARIŞTILAR
Belgesele göre ayrıca, İsveçlilerin bu ilk ataları, varışlarından kısa süre sonra bugünün Rusya’sından gelen ve alet ve ok uçları imalatında daha modern bir tekniğe sahip olan insanlarla karıştılar.
Bu yeni popülasyon ise fok avcılığı ve balıkçılıkla geçindi ve zaman içerisinde ten renkleri güneşten alınan D vitamınınin emilimini kolaylaştıracak şekilde açıldı. Birkaç yüzyıl sonra, yaklaşık 6 bin yıl önce ise, ülkenin ilk çiftçileri bugünün Türkiye ve Suriye’sinden İsveç’e geldiler. Belgesele göre ayrıca, çiftçilik bilgileriyle birlikte gelen bu popülasyon aynı zamanda mevcut nüfusu kuzeye doğru itti.
PROPAGANDA İDDİASI
Ancak, yayınlanan bu belgesel, çeşitli eleştirileri de beraberinde getirdi. Bazı sosyal medya kullanıcıları, bu belgeselin Avrupa ülkelerine yapılan göç lehine bir propagandanın parçası olduğunu iddia etti. Bir kullanıcı, “Beyin yıkama devam ediyor. Tabii ki, gelenler Afrikalıydı” ifadelerini kullandı.
Gazeteci Ingrid Carlsson ise, konuyla ilgili yaptığı açıklamada “BBC uzun zamandır bunu yapıyor, homojen İsveç’in siyah insanlar tarafından oluşturukduğu şekilde tasvir edilmesi, gerçek olamayacak kadar tuhaf” ifadelerini kullandı.
Başka bir kullanıcı ise, şaka yollu yaptığı paylaşımında “Bir solcu, şeytan İsveçlilerin bölgeye geldiğini ve yerli Semitik halkları ülkeden sürdüğünü açıkladı. Açıkçası, İsveçlilerin ne zaman veya nereden geldiğini bilmiyordu” dedi.
Bir başkası da, SVT’nin bu belgeselini ırkçılık olarak nitelendirerek “Afrika’nın beyaz insanlarla tasvir edildiği bir film düşünün” ifadelerini kullandı. Öte yandan, koyu tenli İsveçli figürü ile ilgili sosyal medyada kısa süre içerisinde çok sayıda ‘caps’ yapıldı.
Başka bir kullanıcı da, İsveç’in ünlü gazetelerinden Dagens Nyheter’i kullanarak yaptığı photoshop’ta “Vikingler Afrikalı geylerdi. Uzmanlar: İsveçliler aptallar ve var olmadılar” ifadelerine yer verdi.
Ayrıca, yayınlanan bu belgesel, geçen sene İngiltere’de yaşanan benzeri bir tartışmayı hatırlattı. BBC tarafından hazırlanan bir belgeselde, İngiltere’de bulunan en eski iskeletin de koyu ten rengine sahip olduğu açıklanmıştı. 10 bin yıllık olduğu belirlenen ve ‘Cheddar man’ ismi verilen iskelet de, sosyal medya üzerinde benzer bir tartışmaya yol açmıştı.
İsveç’de de bu olayı hatırlataran bir kullanıcı da, “Cheddar Man’i hatırladınız mı, görünen o ki, kendisi artık İsveçli” paylaşımında bulundu.
