İran devlet televizyonunun haberine göre, İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, yarın nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarına verilen sürenin dolmasının ardından zenginleştirilmiş uranyum miktarını artıracaklarını duyurdu.
“10 GÜNLÜK SÜRE YARIN DOLUYOR”
Kemalvendi, “Atom Enerjisi Kurumu’nun zenginleştirilmiş uranyum üretiminde 300 kilogram sınırının aşılması için verdiği 10 günlük süre yarın doluyor.” dedi. Yarından itibaren uranyum zenginleştirme işlemlerini hızlandıracaklarını ifade eden Kemalvendi, İran’ın attığı adımların nükleer anlaşma çerçevesinde atıldığını sözlerine ekledi.
Kemalvendi, 17 Haziran‘da yaptığı açıklamada, Avrupa ülkelerinin anlaşmayı korumaya güç yetiremediğini belirterek, “İran daha fazla beklemeyecek. Bugünden itibaren 10 gün sonra 300 kilogramdan fazla zenginleştirilmiş uranyum üretilecektir.” ifadelerini kullanmıştı.
BOLTON NE DEMİŞTİ?
İran’ın zenginleştirilmiş uranyumda 300 kilogram sınırını aşmasının “büyük bir hata” olacağını dile getiren ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ise “İran 2015’teki nükleer anlaşmanın dışına çıkarak 300 kilogramlık zenginleştirilmiş uranyum sınırını aşarsa tüm seçenekler masada olacak.” demişti. ABD’nin uyguladığı yaptırımlar sayesinde İran’ın müzakere masasına döneceğine inandığını söyleyen Bolton “Ya bu noktaya gelecekler ya da Başkan Donald Trump’ın da dediği gibi maksimum baskı kampanyasını genişleteceğiz” diye konuşmuştu.
İRAN ANLAŞMANIN 26 VE 36’NCI MADDELERİNE DAYANIYOR
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma,Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. Anlaşma çerçevesinde İran, en çok 300 kilogram uranyumu elinde tutabiliyor.
Anlaşma İran’a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu uluslararası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.
İran, nükleer anlaşma metninde, “Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin anlaşmadaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran’ın nükleer anlaşmadaki yükümlülüklerini tamamen ya da kısmen durdurabileceğini” ifade eden 26 ve 36’ncı maddeyi esas aldığını belirtiyor.
NE OLMUŞTU?
Trump yönetimi, 8 Mayıs 2018’de, 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan çekilerek, İran’a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de ABD’nin yaptırımlarına karşılık 8 Mayıs’ta ülkesinin nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azalttığını ve anlaşmanın taraflarına İran’ın çıkarlarını koruyacak önlemler alması için 60 gün süre verdiklerini duyurmuştu. İran’ın Avrupa ülkelerine verdiği 60 günlük süre 7 Temmuz’da sona erecek. Bu tarihten sonra İran’ın nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azaltma sürecinde ikinci aşamaya geçeceği öngörülüyor.
ANKARA/AA
