Grönland yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump’ın adayı satın almak istediği yönünde çıkan haberlere tepki gösterdi. Reuters haber ajansına konuşan Grönland Dışişleri Bakanı Anne Lone Bagger “Yatırıma, iş yapılmasına hazırız ama satılık değiliz” dedi.
Atlas Okyanusu’nun kuzeyindeki Grönland, Danimarka’ya bağlı özerk bir bölge.
Trump’ın gelecek ay Danimarka’nın başkenti Kopenhag’ı ziyaret etmesi ve Danimarka ile Grönland başbakanlarıyla yapacağı görüşmeler sırasında, Kuzey Kutup Bölgesi’nin statüsünü de gündeme getirmesi bekleniyor.
Reuters’a konuşan iki Beyaz Saray kaynağına göre, ilk olarak Amerikan Wall Street Journal gazetesinde yer alan, Trump’ın Grönland’ı satın almaya niyetli olduğu haberi başta bazı danışmanlar tarafından kahkahalarla ancak başkanın bazı danışmanları fikri ciddiye aldı.
Danimarkalı politikacılar da Trump’ın Grönland’ı almak istediği haberlerine tepki gösterdi.
Eski Danimarka Başbakanı Lars Lokke Rasmussen Twitter hebasında, “1 Nisan şakası olmalı ama mevsimi de değil” dedi.
Danimarka Halk Partisi Dış İlişkiler Sözcüsü Soren Esbersen ise “Bunu gerçekten düşünüyorsa, bu delirdiğini gösteren nihai kanıt olur. Danimarka’nın 50 bin vatandaşını ABD’ye satacağını düşünmek saçma” dedi.
Grönland’ın ikinci büyük partisi Inuit Ataqatigiit’ten milletvekili Aaja Chemnitz Larsen ise “Eminim Grönland’da çoğunluk, uzun vadede Danimarka’yla iyi ilişkilere sahip olmanın ABD’yle iyi ilişkilere sahip olmaktan daha iyi olduğuna inanıyor” diye konuştu.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ve Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod ise henüz bir yorum yapmadı.
Eski ABD Başkanlarından Harry Truman, 1946’da 2 milyon 160 bin kilometrekarelik yüzölçümüyle dünyanın en büyük adası olan, yüzde 81’i buzullarla kaplı Grönland’ı 100 milyon dolara satın almak istemiş, Danimarka bu teklifi reddetmişti.
‘Danışmanlarına talimat verdi’
Wall Street Journal’ın haberine göre Donald Trump Grönland’ı satın alma fikrini, ilkbaharda bir yemekte konuklardan birinin Danimarka’nın özerk statüdeki adaya her yıl aktardığı 500 milyon dolarlık kaynağı bulmakta zorlandığını söylemesinden sonra gündeme getirdi. Trump, Beyaz Saray’daki danışmanlarına konuyu araştırmaları yönünde talimat verdi.
Daha sonra çeşitli vesilelerle konuyu yeniden gündeme getiren Trump’ı, sadece 55 bin kişinin yaşadığı adanın doğal kaynakları ve jeopolitik öneminin cezbettiği bildiriliyor.
DAHA ÖNCE ALASKA’YI ALMIŞTI
Wall Street Journal’a göre bazı danışmanları Trump’a bu konuda destek verdi ve ABD Başkanı’nın 1867’de Rusya’dan Alaska’nın 7,2 milyon dolara satın alınması gibi bir siyasi miras bırakabileceğini söyledi.
Yüzölçümü 1,5 milyon kilometrekareden fazla olan Alaska’ya ödenen paranın bugünkü değerinin 2018 rakamlarıyla 108 milyon dolar olduğu hesaplanıyor.
Grönland, ABD için askeri açıdan stratejik bir konumda yer alıyor. Amerikan ordusunun adanın kuzeybatısında bir üssü var. ABD, Thule Hava Üssü’nü Kuzey Amerika’ya yönelik balistik füze tehdidine karşı kullanıyor.
Çin, geçen yıl Grönland’da üç havalimanı inşasına finansman sağlamayı önermiş, Haziran’da projeden çekildiğini açıklamıştı. Washington, adanın satın alınmasıyla bu tür girişimlerin de engellenebileceğini düşünüyor.
Danimarka 18’inci yüzyılın başlarından beri egemenlik kurduğu Grönland’ı 1953’te resmen topraklarına katmıştı. (BBC Türkçe)
