Tıp dilinde puberte olarak adlandırdığımız çoğu ebeveyni çocukları ortalama 9 yaşını geçtikten sonra korkulu bekleyiş içine alan o blue mu blue dönem… Maalesef kuşak değişimi nedeniyle günümüz adölesan (ergen) anne-babaları ” biz ergenlik mi yaşadık,o da neymiş ”diyemeyecek.Yaşadınız efendim. Yaşadınız. Normali de bu aslında. Önce bir düşünün,karar verin. Bu çocuk büyüsün mü büyümesin mi ? Hep 9 yaşında kalmasını istiyorsanız,biz tıkandık burada,yardımcı olamıyoruz size maalesef. Alternatif Tıp belki çözer sorunu. Ama ”büyüsün evladım;muradını görüp,çeyizi için altın günlerinde böreğimi yiyeyim, bedelli parasını yatırmayı da nasip etsin Allah” falan diyorsanız siz de blue bakmayı deneyin derim.
Geçici olan bu süreç öyle aniden falan geçmiyor. Her yıl azalarak kayboluyor. Bu süreçte ergene yaşatılan psikolojik travmalar ise kalıcı ruhsal bozukluklara neden olabiliyor. Aynen çocukluk dönemi gibi…
Peki işin aslı ne ? Fetal dönem dediğimiz anne rahmindeki yaşamda başlıyor iş ; ”hipotalamo-hipofizer-ovarian aks” bu dönemde aktif ve hormon salgılama yetisine sahip.Çocukluk döneminde bu hormon salgılama mekanizması bir takım baskılayıcılar yolu ile sessiz kalıyor.Peki ergenlikte ne işin içine giriyor ? GnRH salgılayan,doğum sırasında bebeğinizde tam gelişmişlik gösteren nöronal sistem… Fizyolojiyi çözdüren asıl nokta işte burada.Pubertede GnRH sentez ve salınımını başlatan 2 ana hipotez var. Birincisi ; beyin, dolaşımda bulunan bazı sinyallerle mesajı alıp GnRH sentez ve salınımını başlatıyor.İkincisi ; merkezi sinir sisteminde pubertenin bir vakti-zamanı var..
Birinci hipotez üzerinde epey duran bilim insanları vücut yağ oranının belli bir kapasiteye gelmesi durumunda puberteyi başlatan mekanizmaların devreye girdiğini ortaya koymuşlar.Destekler nitelikte de aşırı kilolu kız çocuklarının daha erken puberte gelişimi gösterdiğini düşünmüşler.
Kimi ilim profesörleri gibi ”regl hastalıktır,kızlar tedavi olsun” falan demiyoruz biz tabi.Bize ; günümüzün popüler beslenme tarzlarından evin sıcak yemeklerine dönüş,çocukluk döneminde profesyonel spor aktiviteleri önerisi vermek düşüyor. Bir kilit nokta daha… Ne olurmuş erken ergenliğe girse ?
Mazur görün ki ebeliğin vermiş olduğu bilgi birikimi beni hep kadınlar hakkında yazmaya itiyor. .Kız çocukları için elle tutulur bir neden ;yumurta rezervi..Çocukluk dönemi sonlarında, elimizde milyonlardan yüzlere düşmüş miktarda kalan yumurtalar.
İlk doğumda anne yaşının TNSA 2009 verilerine göre 22.3,TNSA 2013 verilerine göre ise yarım yıllık bir artışla 22.9 olduğu hesaba katarsak, iki gebelik arası en az 2 yıl beklenmesi gerektiğinin de altını çizersek ve hatta riskli gebelik grubuna giren ileri anne yaşı sınırının 35 yaş olduğunu da göz önünde bulundurursak… 3 çocuk baya yorucu olacak gibi duruyor.
Yumurta rezervlerini koruyarak 35 yaş sınırı olan ileri anne yaşı riski dünyada olduğu gibi ülkemizde de 40 yaşa basit hususlar üzerinde durularak çekilebilir. Buna ek olarak menapoz yaşı ilerleyebilir ve östrojen nimetlerinden biraz daha faydalanılabilir.
Yani çocuğu spora gönderin,bırakın enerjisini atsın. İştahı da düzene girer. Evde ne pişirsen yer…
