Sonucunda İngiltere uzun yıllar sürecek imtiyazlarını elde etmiş. HSBC dediğimiz bankanın büyük yazılan harfleri de o günlerden miras kalmış: Hong Kong Şangay Bank. Çin’in mağlubiyetiyle biten savaş küresel kapitalizmin kitli bir yüzünü gösteriyor ama ben başka bir yüzünden bahsetmek istiyorum. Çinlileri afyon bağımlısı yaparak kendi ticari pazarlarını genişletmek herhalde sadece İngilizlere özgü bir ticari yöntemdir. Ticaret açığını kapatmak için ABD’nin geliştirdiği yöntemse daha fazla silah satmak.
Uyuşturucu sadece insanları değil toplumları da esir alıyor. Latin Amerika’nın uyuşturucu baronları yıllarca ABD’ye kokain sevkiyatı yaparak sanırım dış ticaret dengesine katkıda bulunmuşlardır. ABD, işgal ettiği Afganistan topraklarındaki uyuşturucu paylarından CIA fonlarını semirtiyormuş. Söylentiler bu yönde. Ancak bu kitli yöntemler döndü dolaştı ve kendi topraklarına ulaşmaya başladı. Önce Hollanda’da marihuana kullanımı serbestleşti. Akıl alır gibi değil, bir ülkede hapse girmenize sebep olacak madde diğer ülkede ticari bir meta olarak serbestçe dolaşabiliyordu. Aradan hayli zaman geçti ve kafa bulmak isteyenlere yönelik bu madde Amerika’nın bazı eyaletlerinde serbest bırakıldı. Sonrasında dalgalar Kanada’ya kadar ulaştı. İngilizce konuşulan ülkelerin önemli kısmında uyuşturucu madde kullanımı günlük hayatın içine girdi. İngiliz gazetelerinden biri kıdemli çalışanlarından birini kafayı bulması için Amsterdam’a göndermiş. İstediği şey marihuana içip sosyal bir gözem yazması. Fotoğrafçı muhabirin ağzından dumanlar çıkan üç fotoğrafını seçmiş ve editör de bunun basılmasını onaylamış. Yazının içinde Anglofon yani İngilizce konuşulan ülkelerde marihuananın serbestliği üzerine farklı çağrışımlar bulmak mümkün. Anlaşılan Amerika ve Avrupa toplum içinde hızla yayılan bu alışkanlığın hammaddesini kendi toprakları içinde çözmeye karar vermiş. Mesele tersinden de olsa yine ticaret açığını kapatmak sanırım.
Trump ticaret açığını kapatmak için silah üstüne silah satıyor. Ülkesi de, dünyanın diğer ülkelerinde afyon ithalatını engellemek için yasal serbestlikler getiriyor. Dünyanın iyice kafayı bulduğunu söylemek mümkün. Kapana kısılmış bir coğrafya kendi içine dönerek yavaşça ölmeye çalışıyor. Bunu da yüzyıllar önce başkalarını öldürmek için keşfettiği yöntemleri kendine tatbik ederek yapıyor. Amerika’nın ve Avrupa’nın önemli bir kısmının hem mecazi hem de gerçek anlamda kafayı bulduğunu söylemek mümkün. Dün açılan yeni havalimanına Batı basınının nasıl tepki verdiğini görünce doğrusu kafalarının pek yerinde olmadığını düşündüm. Sağlıklı kararların dumanlı kafalardan çıkabileceğini söylemek de pek yerinde olmayacaktır. Afyon Savaşı’nın yaptıkları Çin de ticaret savaşını kazanmak üzere.
Yeterince zamanınız varsa tarih sahnesinde her oyuncunun farklı rollere büründüğünü görebiliyorsunuz. Onun için bir oyun yazarken, sahnelerken dikkatli olmakta fayda var. Kaderin size hangi rolü biçeceğini hiç bilemezsiniz, hem de hiç.
Halil İbrahim İZGİ 30 Eki 2018
Bu köşe yazısı Türkiye’nin en genç gazetelerinden Yeni Birlik‘te yazılmıştır. Eğer köşe yazarının yazısıyla ilgili düşüncelerinizi paylaşmak istiyorsanız aşağıdaki yorum kısmından yazabilirsiniz.
Yeni Birlik Gazetesi’ni Gazete Bayilerinden Temin Edebilirsiniz.
