Duchenne kas distrofisini başarılı bir şekilde tedavi etmek için geliştirilen gen terapisi, hem küçük hem de büyük hayvan modellerinde nadir genetik hastalık ile ilişkili ciddi kas bozulmalarını durdurdu. Bir gen terapisinin, önceki ilaca yönelik yaklaşımları engellediği bilinen bağışıklık sistemi yanıtlarını tetiklemeden hastalıkla ilişkili ciddi kas bozulmalarını başarıyla durdurduğu bu çalışmada gösterildi.
Araştırmanın sonuçları saygın tıp dergilerinden Nature Medicine’de “Kas distrofili hayvan modellerinin tedavisi için immünojenik olmayan utrofin gen tedavisi” başlığıyla yayımlandı. Farelerde ve iki farklı Duchenne kas distrofisi köpek modelinde elde edilen bulgular, bu hastalığa karşı utrofin bazlı bir gen terapisi yaklaşımının kullanımına yol açabilir.
Çoğunlukla erkek çocuklarında bulunan Duchenne kas distrofisi, distrofin protein üretimini durduran bir gendeki mutasyonlardan kaynaklanır. Onsuz, kaslar gittikçe bozulur. Hastaların çoğu, 12 yaşına geldiğinde yürüyemez ve 30 yaşına geldiklerinde kalp veya solunum yetmezliğinden ölürler.
Değiştirilmiş gen terapisi yaklaşımlarıyla, Pennsylvania Üniversitesi’ndeki Perelman Tıp Okulu (UPenn)’ndan çok disiplinli bir ekip, küçük ve büyük hayvanların hastalıklı modellerinde distrofin için bir “ikame” proteini sunmak üzere adeno-bağlantılı virüs vektörü tasarladılar.
UPenn’de cerrahide doçent olan ve çalışmanın sorumlu araştırmacısı Hansell Stedman ilk kez, distrofinle ilgili bir proteinin dikkatli bir şekilde oluşturulmuş bir versiyonunun, hayvan modellerinde kas parçalanmasını güvenli bir şekilde nasıl önleyebileceğini ve zaman içinde işlevini nasıl koruyabildiğini gösterdiklerini belirtti. Bu keşif gen terapisi ve kas distrofisi için güvenli ve etkili tedavilere nasıl yürünülebileceği konusunda önemli çıkarımlar içeriyor.
Doktor Stedman, araştırma verilerinin bu uygulamanın insan klinik deneylerine taşınması için güçlü bir gerekçe sunduğunu sözlerine ekledi.
KAS HASARI AZALDI
Çalışma ekibi, yeni doğmuş farelere, tek bir sentetik utrafin tedavisi ile proteinin vücutta dağılım gösterdiğini, toksisite belirtileri görülmediğini, tedavi edilmeyen farelere kıyasla, hasta fare modellerinde tüm Duchenne kas distrofisini işaretlerinin tamamen baskılandığını gösterdi.
Fareler ayrıca, bu süre zarfında iskelet ve kalp kaslarında utrofin gen ifadesini sürdürdü. Farelerin fiziksel test sonuçları da, sürekli kas fonksiyonunu destekledi.
Çalışma ekibi ayrıca rastgele bir çalışmada dört ile yedi günlük köpeklere utrofin uyguladı. Bir dozun alınmasından altı hafta sonra, araştırmacılar, sağlam bir utrofin ifadesi ve ağırlıkta dört kat bir artış gözlemlediler. Araştırmacılar ayrıca tedavi edilen köpeklerde kas hasarının önemli ölçüde azaldığını ortaya çıkardı.
Araştırmacılar utrofin ile tedavi edilen uzuvları distrofin ile tedavi edilen uzuvlarla karşılaştırdılar ve dört hafta sonra, belirgin farklılıklar gözlemlediler.
Kas biyopsilerinde utrofinin sürekli ifade edildiği ve devam eden kas hasarının baskılandığı, ancak diğer uzuvda ölen hücrelerde sadece çok seyrek miktarda distrofin saptadılar. Bağışıklık tepkileri de uzuvlar arasında büyük ölçüde değişti.
Stedman, deneylerin, distrofine bağışıklık tepkisinin utrofine göre 100 ila 1000 kat daha güçlü olduğunu gösterdiğine dikkat çekti.
BAĞIŞIKLIK KALKANI UZAK KUZENLE AŞILDI
Gen terapisi ve diğer tekniklerle distrofin seviyelerinin düzenlenmesi, bağışıklık sisteminin yabancı olarak kabul ettiği ilavelere olumsuz tepki vermesi nedeniyle uzun süredir inceleme altında. Duchenne kas distrofisi hastalarında bu protein yoktur. Bu nedenle vücut, ikame proteinlerine de saldırabilir çünkü onları yabancı olarak görür. Distrofinin uzak kuzeni utrofinin vücudun diğer yerlerinde ifade edilmesinden dolayı, bağışıklık sisteminin bunu bir tehdit olarak görmeyeceği düşünülüyor.
***
Özgün içerik: https://www.nature.com/articles/s41591-019-0594-0
İlgili Duchenne Musküler’de umut veren gen tedavisi haberiyle ilgili sizde görüşlerinizi yazarak gündeme dahil olabilirsiniz.
