1990’da işgalci Çin rejimi tarafından tutuklanarak bölücülük suçlamasıyla hapis cezası verilen Abdulkerim Abdulveli, 28 yıldan beri hapishanedeydi.
Bundan önce de Doğu Türkistan İslam alimlerinden Abdulhamid Damolla, Abdulahad Mahdum ve Muhammed Salih Damolla ve Abdurreşid Hacim çeşitli Çin hapishanelerinde şehid edilmişti. Abdulkerim Abdulveli, son iki yıl içinde Çin devleti tarafından hapishanede öldürülen beşinci alim oldu.
Doğu Türkistan Maarif Derneği Başkanı Hidayet Oğuzhan’ın konuyla ilgili açıklaması şöyle:
Bir yıldızı daha kaybettik. Abdülkerim ABDULVELİ (Kirem Kari) hapiste Şehit Edildi.
1990 yılı mesnetsiz suçlamalarla tutuklanıp bölücülükten 12 senelik hapis cezasına çarptırılan büyük aydın, dini alim Kerem Kari (Abdulkerim ABDULVELİ) 12 sene sonrası da cezası hukuksuzca uzatılıp tek kişilik karanlık koğuşta tutuluyordu. 28 sene sonra Çin zindanlarında şehit olduğu haberi İsveç’te ikamet eden kardeşi Mehmet Emin ABDULVELİtarafından teyit edilmiştir. Milletimizin ve ailesinin başı sağ olsun. Alim öldü alem öldü. Camiamız derin üzüntü ve yas içindedir. İnna Lillah ve inna ileyhi Raciun.
Abdulveli, Doğu Türkistan’da büyük din âlimi ve aydın bir kimse olarak sevilip sayılan bir mümtaz şahsiyettir. 1990 yıllarında gençler arasında ve ana vatanımızın genelinde maddi ve manevi değerlerimize sahip çıkma konusunda ciddi bir uyanış hareketi başlatmıştı. Yaptığı eğitim ve terbiye çalışmaları kısa bir zamanda halkın her kesiminden kabul ve takdir toplamıştı. Büyük alim Abdulkerim ABDULVELİ‘nin halk arasında yükselen saygı ve sevgisi, özellikle gençlerde üstada ve fikirlerine karşı artan teveccüh Çin yönetimini rahatsız etti.
Yaptığı çalışmalarının tamamen barışcı ve ilmi yönde olmasına rağmen işgalci Çin yönetimi 16 Mayıs 1990 yılında tutuklanıp bölücülükle suçlayarak kendisine 12 yıl hapis cezası verdi. Ancak bu 12 yıllık ceza bitmesine rağmen hukuksuz bir şekilde sürekli uzatılıp günümüze kadar esir tutulmuştur. Doğu Türkistan diasporası Abdülkerim AbdulveliHocanın Çin esaretinden kurtulması için BM’de çalışmalar yürüttü. Kerem Abdulveli’nin (Kirem Kari) durumu hakkında İnsan Hakları İzleme Örgütü ve BM İnsan Hakları Komisyonu’nun toplantılarında, İslam işbirliği Teşkilatı gibi platformlarda gündeme getirilmişti. Ayrıca Uluslararası Af Örgütü 2014 yılının Nisan ayını “Abdülkerim Abdulveli ayı”olarak ilan etmiştir.
Geçen bir sene içerisinde bir çok büyük dini alim, akademisyen, bilim adamlarımız, ünlü iş adamları ve sanatçılarımız Çinliler tarafından zindanlarda şehit edildi. İslam aleminin suskunluğu Çin’in Doğu Türkistan’da sürdürmekte olduğu cinayet ve devlet teröründe daha da cesaret vermektedir. Milletimiz tamamen derdest edilmiş ve beka tehlikesinin kenarına gelmiştir ve bu durumda yüce Allah’tan Türkistan halkını muhafaza eylemesini niyaz ederiz.
