Türkiye İş Bankası Kültür yayınlarından çıkan, Gazanfer İbar’ın kaleme aldığı ‘Anadolulu Hemşehrilerimiz- Karamanlılar ve Yunan Harfli Türkçe’ adlı kitabın ‘Piyango’ bölümü, Türkiye’deki piyango tarihine de ışık tutuyor. Kitapta Karamanlıca olarak Kayseri’nin şimdilerde Talas ilçesine bağlı Zincidere mahallesinde basılan piyango biletinin üzerinde (Kayseri’de Agios Vasileois Ek kışlasının inşasına medar olmak üzere PİANKO. Beheri 20 kuruşluk, 2000 adet bilet olup, bunların 10 adeti kazanacak her biri 20 Mahmudiye ile 2 dörtlü krımitza. Yevmiye keşidesi gazeteler ile ilan olunacak) yazıyor. Kayseri’de Karamanlıların düzenlediği Türkiye Piyango tarihinin ilk örneğinin de sergilendiği kitapta ayrıca “Yunan Harfli Türkçe olması ve Anadolu’da Kayseri’de düzenlenmiş olması ise olağandışı ve önemlidir” ifadeleri yer alıyor.
ÜLKEMİZDE PİYANGO OSMANLI DÖNEMİNDE ÇEKİLDİ
Lozan anlaşması uyarınca ‘Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi Anlaşması’ çerçevesinde, Türkçe konuşan Ortadoks hırıstıyanlar olarak ağırlıklı olarak İstanbul, Ankara, Niğde, Nevşehir merkez ve Ürgüp ilçesi, Amasya, Kırşehir, Konya, Karaman Kayseri merkez ve Talas ile İncesu ilçelerinde yaşayan Karamanlıları kitabında anlatan yazar Gazanfer İbar, Anadolu’daki ilk piyangoya ilişkin şu satırlara yer verdi:
”Ülkemizde ilk piyango çekilişlerinin 1850’li yıllarda başladığını, çoğunlukla Rumlar ve Ermeniler tarafından düzenlendiğini, Türkiye Piyango Tarihi ve Milli Piyango İdaresi kitaplarından öğrenilmektedir. Anatoli gazetesindeki bir ilan sayesinde 1866 yılında İstanbul’daki Karamanlıların ödül olarak mermer bir heykel veren biletleri 1 Mecidiye gibi yüksek bedelden satılan bir piyango düzenlediklerini anlıyoruz. 1880’li yıllarda genellikle gayri müslim cemaatler arasında piyango düzenleme yoluyla gelir sağlama uygulamaları bir düzene oturtulmuştur. Daha sonra kişisel amaçlı piyangolar tamamen yasaklanmış, genel hayır amaçlı olanlara da kısıtlama getirilmiştir. Şöyle ki, ikramiye toplamı 50 bin kuruşa kadar küçük çaplı olanlar yerel yönetimlerin yani valiliklerin ve mutasarrıflıkların, bundan fazla olanların ise, Ticaret Bakanlığı’nın iznine bağlandı.”
TÜRKİYE’DE MİLLİ PİYANGO İDARESİ 1939’DA KURULDU
Öte yandan, Türkiye’de Millî Piyango İdaresi, 5 Temmuz 1939 tarih ve 3670 sayılı kanunla kuruldu. 6 Haziran 1988 tarih ve 19834 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan 320 sayılı kanun hükmünde kararname ile 3670 sayılı kanunun bazı maddeleri yürürlükten kaldırılarak, İdare’nin görev ve yetkileri, yeniden tanımlanarak genişletildi.
Kaynak : Aydınlık
